อุดมศึกษาคือปริญญาตรีไหม

อุดมศึกษา…แค่ปริญญาตรีหรือมากกว่านั้น? คำถามนี้ดูเหมือนง่ายๆ แต่พอคิดลึกๆ แล้วมันชวนให้ขบคิดเสียจริงๆ ส่วนตัวแล้ว ผมรู้สึกว่าคำว่า “อุดมศึกษา” มันกว้างใหญ่ไพศาลกว่าคำว่า “ปริญญาตรี” อย่างที่คุณว่าแหละครับ มันไม่ใช่แค่การจบปริญญาตรีใบเดียว แต่เป็นการศึกษาต่อยอดที่ครอบคลุมทุกระดับการศึกษาหลังจบการศึกษาระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ลองนึกภาพดูสิครับ เราใช้คำว่า “อุดมศึกษา” เพื่ออ้างถึงสถาบันการศึกษาขั้นสูง ซึ่งรวมไปถึง อนุปริญญา ปริญญาตรี ปริญญาโท และปริญญาเอก อย่างที่คุณได้กล่าวไว้เป๊ะเลย

ความรู้สึกส่วนตัวของผม คำว่า “อุดมศึกษา” ให้ความรู้สึกถึงการแสวงหาความรู้ การพัฒนาตนเอง และการต่อยอดความเชี่ยวชาญอย่างไม่สิ้นสุด มันไม่ใช่แค่การเรียนจบแล้วได้ใบปริญญา แต่เป็นกระบวนการเรียนรู้ที่ต่อเนื่อง การค้นพบ และการเติบโตทางความคิด ในขณะที่ “ปริญญาตรี” นั้นหมายถึงการจบการศึกษาในระดับหนึ่ง ซึ่งเป็นแค่จุดเริ่มต้นของการศึกษาในระดับอุดมศึกษาเท่านั้นเอง

ลองดูหลักฐานที่ชัดเจนขึ้นนะครับ จากพระราชบัญญัติการอุดมศึกษา พ.ศ. 2542 มาตรา 4 นิยามคำว่า “สถาบันอุดมศึกษา” เอาไว้อย่างชัดเจนว่า หมายถึง มหาวิทยาลัย สถาบันการศึกษา หรือวิทยาลัย ที่จัดการศึกษาระดับปริญญาตรี ปริญญาโท หรือปริญญาเอก และอื่นๆ ที่กำหนดในพระราชกฤษฎีกา เห็นไหมครับ คำนิยามนี้ชี้ให้เห็นว่า อุดมศึกษาไม่ได้จำกัดอยู่แค่ปริญญาตรีเท่านั้น แต่ครอบคลุมระดับการศึกษาที่สูงกว่านั้นด้วย แม้กระทั่งประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง (ประกาศนียบัตรชั้นสูงจากสถาบันอุดมศึกษา) ก็ยังนับรวมอยู่ในนี้ได้ เพราะมันเป็นการศึกษาต่อยอดในสาขาอาชีพเฉพาะทาง ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของการพัฒนาตนเองในระดับอุดมศึกษาเช่นกัน

สรุปแล้ว ในความคิดของผม อุดมศึกษาคืออะไรที่กว้างกว่าปริญญาตรีอย่างเห็นได้ชัด มันคือการศึกษาในระดับสูง ซึ่งครอบคลุมหลายระดับ ตั้งแต่อนุปริญญาไปจนถึงปริญญาเอก และรวมถึงการศึกษาต่อยอดอื่นๆ ที่มุ่งเน้นการพัฒนาความรู้ ทักษะ และความเชี่ยวชาญ ในหลากหลายสาขา โดยมีเป้าหมายเพื่อให้ผู้เรียนบรรลุถึงความรู้ความสามารถในระดับสูงสุด นั่นคือ อุดมศึกษา นั่นเอง