ลําไส้เล็กผลิตน้ําย่อยอะไรบ้าง

ลำไส้เล็ก: โรงงานผลิตเอนไซม์และสารสำคัญในการย่อยอาหาร

ลำไส้เล็ก ถือเป็นอวัยวะสำคัญในระบบย่อยอาหาร ทำหน้าที่ย่อยอาหารที่ผ่านมาจากกระเพาะอาหารให้มีขนาดเล็กลงจนสามารถดูดซึมเข้าสู่ร่างกายได้ ความสามารถในการย่อยอาหารของลำไส้เล็กนี้ เกิดจากการทำงานร่วมกันของเอนไซม์และสารคัดหลั่งหลากหลายชนิดที่ลำไส้เล็กผลิตขึ้นเอง รวมถึงสารคัดหลั่งจากตับอ่อนและน้ำดีจากตับที่ถูกส่งเข้ามาในลำไส้เล็ก กระบวนการนี้ซับซ้อนและมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการได้รับสารอาหารที่จำเป็นสำหรับร่างกาย

แม้หลายคนจะคุ้นเคยกับเอนไซม์จากตับอ่อนที่ทำงานในลำไส้เล็ก เช่น อะไมเลส ไลเปส และทริปซิน แต่ลำไส้เล็กเองก็ผลิตเอนไซม์และสารคัดหลั่งสำคัญหลายชนิดที่จำเป็นต่อการย่อยและดูดซึมสารอาหาร ตัวอย่างเช่น

• เอนไซม์กลุ่มเพปทิเดส (Peptidases): กลุ่มเอนไซม์ที่ทำหน้าที่ย่อยโปรตีนที่ถูกย่อยเบื้องต้นมาจากกระเพาะอาหารและเอนไซม์จากตับอ่อนให้เป็นกรดอะมิโนขนาดเล็ก ตัวอย่างเอนไซม์ในกลุ่มนี้ได้แก่ อะมิโนเพปทิเดส (Aminopeptidases), ไดเพปทิเดส (Dipeptidases) ซึ่งมีความจำเพาะในการย่อยพันธะเพปไทด์ในตำแหน่งต่างๆ ของสายโปรตีน

• เอนไซม์กลุ่มไดแซ็กคาไรเดส (Disaccharidases): กลุ่มเอนไซม์ที่ทำหน้าที่ย่อยน้ำตาลโมเลกุลคู่ (ไดแซ็กคาไรด์) ให้เป็นน้ำตาลโมเลกุลเดี่ยว (โมโนแซ็กคาไรด์) เช่น ซูเครส (Sucrase) ย่อยซูโครสเป็นกลูโคสและฟรุกโตส, มอลเทส (Maltase) ย่อยมอลโตสเป็นกลูโคสสองโมเลกุล, แลคเตส (Lactase) ย่อยแลคโตสเป็นกลูโคสและกาแลคโตส การขาดเอนไซม์แลคเตส เป็นสาเหตุของภาวะแพ้นมในผู้ใหญ่

• เอนไซม์เอนเทอโรไคเนส (Enterokinase): เอนไซม์สำคัญที่ทำหน้าที่กระตุ้นทริปซิโนเจน (Trypsinogen) ซึ่งเป็นเอนไซม์ที่ยังไม่ทำงานจากตับอ่อน ให้กลายเป็นทริปซิน (Trypsin) ซึ่งเป็นเอนไซม์ย่อยโปรตีนที่สำคัญ

นอกจากเอนไซม์ ลำไส้เล็กยังสร้าง เมือก (Mucus) ซึ่งช่วยเคลือบผนังลำไส้เล็ก ป้องกันการระคายเคืองจากกรดและเอนไซม์ และช่วยให้กากอาหารเคลื่อนที่ผ่านลำไส้เล็กได้สะดวก รวมถึงผลิตสารคัดหลั่งที่มีฤทธิ์เป็นด่าง ช่วยปรับสภาพความเป็นกรดของอาหารที่มาจากกระเพาะอาหาร ให้เหมาะสมกับการทำงานของเอนไซม์ในลำไส้เล็ก

การทำงานที่สอดประสานกันของเอนไซม์และสารคัดหลั่งเหล่านี้ ทำให้ลำไส้เล็กสามารถย่อยอาหารได้อย่างมีประสิทธิภาพ ส่งผลให้ร่างกายได้รับสารอาหารที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิต การดูแลสุขภาพลำไส้เล็กจึงเป็นสิ่งสำคัญ โดยสามารถทำได้ผ่านการรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ดื่มน้ำให้เพียงพอ และออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ