เส้นประสาทสมองคู่ใดบ้างที่ทําหน้าที่เป็นเส้นประสารทรับความรู้สึก (sensory neuron)

2 การดู

จริง ๆ แล้วเส้นประสาทสมองที่รับความรู้สึกไม่ได้มีแค่คู่ที่ 5 (Trigeminal) อย่างเดียวหรอกนะ! มันมีหลายคู่เลยที่เกี่ยวข้อง อย่างคู่ที่ 1 (Olfactory) รับกลิ่น, คู่ที่ 2 (Optic) รับภาพ, คู่ที่ 7 (Facial) ก็รับรสชาติบางส่วน คู่ที่ 5 สำคัญมากจริง แต่บอกว่ามันเป็นเส้นประสาทรับความรู้สึกอย่างเดียวก็ไม่ถูกต้องซะทีเดียว มันทั้งรับความรู้สึกและสั่งการ พูดให้เต็มปากเลยว่าระบบประสาทนี่ซับซ้อนกว่าที่คิดเยอะ!

ข้อเสนอแนะ 0 การถูกใจ
คุณอาจต้องการถาม? ดูเพิ่มเติม

หลายคนอาจจะคุ้นเคยกับเส้นประสาทสมองคู่ที่ 5 (Trigeminal) ในฐานะเส้นประสาทรับความรู้สึก ซึ่งก็ถูกต้องส่วนหนึ่ง แต่จริงๆ แล้ว เส้นประสาทสมองที่ทำหน้าที่รับความรู้สึกไม่ได้มีแค่คู่ที่ 5 เท่านั้น ยังมีอีกหลายคู่ที่ทำหน้าที่นี้ บางคู่ก็รับความรู้สึกอย่างเดียว บางคู่ก็ทำหน้าที่ทั้งรับความรู้สึกและสั่งการ (mixed nerve) ทำให้เรื่องนี้ซับซ้อนกว่าที่คิด ลองมาดูกันดีกว่าว่ามีเส้นประสาทสมองคู่ไหนบ้างที่เกี่ยวข้องกับการรับความรู้สึก

เริ่มต้นที่เส้นประสาทสมองที่ทำหน้าที่รับความรู้สึกอย่างเดียว หรือที่เรียกว่า Special Sensory ได้แก่

  • คู่ที่ 1 (Olfactory Nerve): เส้นประสาทรับกลิ่น ลองนึกถึงตอนที่เราได้กลิ่นกาแฟหอมกรุ่นในตอนเช้า หรือกลิ่นดอกไม้หอมๆ นั่นแหละคือผลงานของเส้นประสาทคู่นี้เลย เส้นประสาทนี้จะรับสัญญาณจากเยื่อบุจมูกแล้วส่งต่อไปยังสมองส่วน olfactory bulb เพื่อประมวลผล ถ้าเส้นประสาทคู่นี้มีปัญหา เราอาจจะสูญเสียความสามารถในการรับกลิ่น (anosmia) ได้ ซึ่งบางคนอาจจะเคยประสบปัญหานี้ตอนเป็นหวัดแล้วจมูกตัน ทำให้รับกลิ่นได้ไม่ดี

  • คู่ที่ 2 (Optic Nerve): เส้นประสาทรับภาพ คู่สำคัญที่ทำให้เรามองเห็นโลกใบนี้ เส้นประสาทนี้รับข้อมูลจากจอประสาทตา (retina) แล้วส่งไปยังสมองส่วนที่เกี่ยวข้องกับการมองเห็น ความเสียหายของเส้นประสาทคู่นี้อาจนำไปสู่ปัญหาการมองเห็น เช่น ตาบอดบางส่วนหรือทั้งหมด เคยได้ยินโรค glaucoma หรือโรคต้อหินไหมครับ? โรคนี้ก็ส่งผลต่อเส้นประสาทตาได้เช่นกัน

  • คู่ที่ 8 (Vestibulocochlear Nerve): เส้นประสาทรับเสียงและการทรงตัว เส้นประสาทคู่นี้แบ่งออกเป็นสองส่วน คือส่วน vestibular ที่ควบคุมการทรงตัว และส่วน cochlear ที่รับเสียง ลองนึกภาพตอนที่เรากำลังฟังเพลงเพราะๆ หรือพยายามทรงตัวบนจักรยาน เส้นประสาทคู่นี้แหละที่ทำงานอยู่เบื้องหลัง หากเส้นประสาทคู่นี้มีปัญหา อาจทำให้เกิดอาการเวียนศีรษะ สูญเสียการทรงตัว หรือสูญเสียการได้ยิน

ส่วนเส้นประสาทสมองคู่ที่ 5 (Trigeminal Nerve) และ คู่ที่ 7 (Facial Nerve) เป็นเส้นประสาทแบบผสม (Mixed Nerve) คือทำหน้าที่ทั้งรับความรู้สึกและสั่งการ

  • คู่ที่ 5 (Trigeminal Nerve): รับความรู้สึกที่ใบหน้า ฟัน และสั่งการกล้ามเนื้อที่ใช้ในการเคี้ยว เช่น เวลาเราเคี้ยวข้าว หรือรู้สึกเจ็บที่ใบหน้า เส้นประสาทคู่นี้มีบทบาทสำคัญมาก

  • คู่ที่ 7 (Facial Nerve): รับรสชาติจาก 2 ใน 3 ส่วนหน้าของลิ้น และควบคุมการแสดงออกทางสีหน้า เคยไหมที่ทานอะไรอร่อยๆ แล้วหน้าตาเราก็จะแสดงออกถึงความอร่อยออกมา นั่นแหละคือเส้นประสาทคู่นี้ทำงานอยู่ นอกจากนี้ยังควบคุมการหลั่งน้ำตาและน้ำลายอีกด้วย

จะเห็นได้ว่าเส้นประสาทสมองแต่ละคู่มีความสำคัญและทำหน้าที่เฉพาะเจาะจง การทำความเข้าใจการทำงานของเส้นประสาทเหล่านี้จะช่วยให้เราเข้าใจร่างกายของเราได้ดียิ่งขึ้น

ข้อเสนอแนะสำหรับคำตอบ:

ขอบคุณที่ให้ข้อเสนอแนะ! ข้อเสนอแนะของคุณมีความสำคัญต่อการปรับปรุงคำตอบในอนาคต

กรุณาบอกเหตุผล: