ทฤษฎี Health Literacy ของใคร

ต้นกำเนิดทฤษฎีความรู้ด้านสุขภาพ

แนวคิดเรื่องความรู้ด้านสุขภาพได้มีการพัฒนาต่อเนื่องมาตั้งแต่ปี 1974 เมื่อ Charles R. Atkin และ Murray G. Maxwell เสนอแนวคิดว่า “บุคคลที่มีข้อมูลและความรู้ด้านสุขภาพที่ดีกว่า มีแนวโน้มที่จะมีทัศนคติที่ดีกว่าต่อสุขภาพและมีแนวโน้มที่จะใช้บริการด้านสุขภาพมากขึ้น” ในช่วงหลายทศวรรษต่อมา นักวิจัยได้ขยายความแนวคิดนี้ โดยกำหนดความรู้ด้านสุขภาพว่าเป็น “ความสามารถของบุคคลในการเข้าถึง เข้าใจ และใช้ข้อมูลด้านสุขภาพเพื่อตัดสินใจเกี่ยวกับสุขภาพของตนเองได้อย่างมีประสิทธิภาพ”

การพัฒนาความรู้ด้านสุขภาพอย่างเป็นทางการ

ในปี 1998 องค์การอนามัยโลก (WHO) ได้ให้คำจำกัดความของความรู้ด้านสุขภาพว่า “ความสามารถของบุคคลในการเข้าถึง เข้าใจ และใช้ข้อมูลด้านสุขภาพเพื่อตัดสินใจเกี่ยวกับสุขภาพของตนเองได้อย่างมีประสิทธิภาพ” คำจำกัดความนี้ได้รับการยอมรับอย่างกว้างขวางและกลายเป็นพื้นฐานสำหรับการวิจัยและนโยบายเกี่ยวกับความรู้ด้านสุขภาพ

การประชุมระดับโลกเรื่องการส่งเสริมสุขภาพในปี 2009 ที่ไนโรบี (Nairobi) ได้เน้นย้ำถึงความสำคัญของความรู้ด้านสุขภาพในฐานะที่เป็นประเด็นสำคัญสำหรับการพัฒนาและส่งเสริมสุขภาพ การประชุมได้เรียกร้องให้มีการดำเนินการเพื่อปรับปรุงความรู้ด้านสุขภาพทั่วโลก โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกลุ่มประชากรที่ด้อยโอกาส

ทฤษฎีความรู้ด้านสุขภาพ

มีทฤษฎีต่างๆ มากมายที่อธิบายถึงปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อความรู้ด้านสุขภาพ ทฤษฎีเหล่านี้ได้แก่ ทฤษฎีความรู้ด้านสุขภาพของ Bennett et al. (1987), ทฤษฎีการจูงใจด้านสุขภาพของ Leventhal et al. (1980) และทฤษฎีการจัดการข้อมูลด้านสุขภาพของ DiClemente (1985) ทฤษฎีเหล่านี้เน้นปัจจัยทางบุคคล สังคม และสิ่งแวดล้อมที่มีอิทธิพลต่อความสามารถของบุคคลในการเข้าถึง เข้าใจ และใช้ข้อมูลด้านสุขภาพ

ทฤษฎีความรู้ด้านสุขภาพยังคงมีการพัฒนาและขัดเกลาอย่างต่อเนื่อง โดยมีการวิจัยใหม่ๆ ที่ช่วยเพิ่มความเข้าใจของเราเกี่ยวกับปัจจัยที่ส่งเสริมและขัดขวางความรู้ด้านสุขภาพ การวิจัยนี้มีความสำคัญสำหรับการพัฒนาการแทรกแซงที่มีประสิทธิภาพเพื่อปรับปรุงความรู้ด้านสุขภาพและผลลัพธ์ด้านสุขภาพ