วิตามินบี 6 มีโทษอย่างไร

ด้านมืดของวิตามินบี6: เมื่อมากเกินไป กลายเป็นภัยต่อระบบประสาท

วิตามินบี6 (Pyridoxine) เป็นวิตามินที่จำเป็นต่อร่างกาย มีบทบาทสำคัญในการทำงานของระบบประสาท ระบบภูมิคุ้มกัน และการสร้างเม็ดเลือด เราคุ้นเคยกับประโยชน์มากมายของวิตามินตัวนี้ แต่ทราบหรือไม่ว่า การบริโภควิตามินบี6 ในปริมาณที่มากเกินไป อาจกลายเป็นดาบสองคม ก่อให้เกิดอันตรายต่อสุขภาพได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งต่อระบบประสาท

หลายคนอาจมองข้ามความเสี่ยงนี้ เนื่องจากมักเชื่อว่า วิตามินเป็นสารอาหารที่ให้ประโยชน์ต่อร่างกายเสมอ อย่างไรก็ตาม เช่นเดียวกับสารอาหารอื่นๆ การบริโภควิตามินบี6 ในปริมาณสูงเกินความจำเป็นของร่างกาย สามารถนำไปสู่ภาวะพิษจากวิตามินบี6 (Pyridoxine toxicity) ซึ่งส่งผลกระทบต่อระบบประสาทอย่างมีนัยสำคัญ

อาการของภาวะพิษจากวิตามินบี6 มักปรากฏให้เห็นในระบบประสาทส่วนปลาย อาการเริ่มแรกอาจไม่รุนแรง เป็นเพียงอาการชาตามปลายมือปลายเท้า ความรู้สึกเสียวซ่า หรือความอ่อนแรงของกล้ามเนื้อ ซึ่งมักถูกมองข้ามหรือเข้าใจผิดว่าเป็นอาการอื่นๆ

แต่หากยังคงรับประทานวิตามินบี6 ในปริมาณสูงต่อไป อาการจะรุนแรงขึ้น อาจมีอาการเดินเซ ประสาทสัมผัสผิดปกติ เช่น รู้สึกแสบร้อนหรือเจ็บปวดโดยไม่มีสาเหตุ ความยากลำบากในการควบคุมการขับถ่าย เช่น ท้องผูกหรือท้องเสีย และในกรณีที่รุนแรงอาจเกิดความเสียหายอย่างถาวรต่อระบบประสาท ส่งผลให้เกิดความพิการทางระบบประสาทได้

ปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดภาวะพิษจากวิตามินบี6 นอกเหนือจากการรับประทานวิตามินบี6 ในปริมาณสูงเกินไปแล้ว ยังรวมถึงการรับประทานยาหรือผลิตภัณฑ์เสริมอาหารที่มีวิตามินบี6 เป็นส่วนประกอบในปริมาณสูง หรือการใช้ยารักษาโรคบางชนิดที่อาจมีปฏิกิริยากับวิตามินบี6 จึงควรศึกษาฉลากและสอบถามแพทย์หรือเภสัชกรก่อนรับประทานเสมอ

การป้องกันที่ดีที่สุด คือ การรับประทานวิตามินบี6 ในปริมาณที่เหมาะสม ซึ่งขึ้นอยู่กับอายุ เพศ และสภาพร่างกายของแต่ละบุคคล การรับประทานอาหารที่มีวิตามินบี6 อย่างเพียงพอจากแหล่งอาหารธรรมชาติ เช่น เนื้อสัตว์ ปลา ถั่ว และธัญพืชต่างๆ ก็เป็นวิธีที่ปลอดภัยและมีประสิทธิภาพ การรับประทานวิตามินเสริมควรอยู่ภายใต้คำแนะนำของแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญด้านโภชนาการเท่านั้น

หากคุณพบว่ามีอาการผิดปกติใดๆ เช่น อาการชาตามปลายมือปลายเท้า ความอ่อนแรงของกล้ามเนื้อ หรือปัญหาการควบคุมการขับถ่าย หลังจากรับประทานวิตามินบี6 ควรหยุดรับประทานทันทีและปรึกษาแพทย์เพื่อตรวจสอบสาเหตุและรับการรักษาที่เหมาะสม อย่ามองข้ามสัญญาณเตือนเหล่านี้ เพราะการรักษาที่รวดเร็วจะช่วยลดความเสี่ยงต่อความเสียหายถาวรต่อระบบประสาทได้

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้และสร้างความตระหนักเกี่ยวกับความเสี่ยงของการบริโภควิตามินบี6 มากเกินไป ไม่ใช่คำแนะนำทางการแพทย์ ควรปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพก่อนตัดสินใจรับประทานวิตามินเสริมชนิดใดๆ