Dengue IgM Positive กี่วัน

Dengue IgG กับ IgM ต่างกันอย่างไร

IgG กับ IgM ต่างกันตรงที่ IgG มันตรวจเจอได้ตอนเป็นไข้เลือดออกมานานแล้วอะ หลายวันอ่ะถึงจะขึ้น ส่วน IgM เนี่ยขึ้นเร็วมาก แบบเพิ่งติดเชื้อใหม่ๆเลย รู้ป่ะ หมอใช้ตรวจไข้เลือดออก เพราะอาการมันคล้ายๆโรคอื่นเยอะเลยต้องตรวจเลือดช่วยยืนยัน งงมั้ย งงเหมือนกัน555

• IgG: ภูมิคุ้มกันระยะยาว ตรวจเจอได้หลังติดเชื้อมาหลายวันแล้ว
• IgM: ภูมิคุ้มกันระยะสั้น ตรวจเจอได้เร็วมาก เพิ่งติดเชื้อก็ขึ้นแล้ว

ปีนี้ก็ยังใช้ตรวจอยู่ ที่รพ.แถวบ้านฉัน เพื่อนฉันตรวจไปเมื่อเดือนที่แล้ว หมอบอกต้องดูทั้งสองตัวนี่แหละ ถึงจะรู้แน่ชัด

ผล CBC ข้อใดบ่งชี้ว่าผู้ป่วยติดเชื้อไวรัสเดงกีอยู่ในระยะไข้

ผล CBC ที่พอจะบอกได้ว่าอาจเป็นไข้เลือดออกระยะไข้… คือ

• WBC ต่ำ: ส่วนใหญ่ต่ำกว่า 5,000 cells/mm³ อ่ะนะ แต่ก็ไม่ได้แปลว่าต่ำแล้วเป็นเลย ต้องดูอย่างอื่นประกอบด้วย

• เกล็ดเลือด (Platelet): อันนี้สำคัญ เกล็ดเลือดจะเริ่มต่ำลงเรื่อย ๆ ตอนแรกอาจจะไม่เยอะ แต่พอเข้าใกล้ระยะวิกฤตจะลงฮวบฮาบเลย

• Hct (Hematocrit): ค่านี้จะเริ่มสูงขึ้น เพราะว่ามีการรั่วของพลาสมาออกไปนอกเส้นเลือด

คือจริง ๆ นะ… ผล CBC อย่างเดียวบอกอะไรไม่ได้ทั้งหมด ต้องดูอาการคนไข้ด้วยว่ามีไข้สูง ปวดเมื่อยตามตัว มีจุดเลือดออกไหม… ถ้ามีอาการพวกนี้ร่วมกับผล CBC ที่ว่ามา ถึงจะพอคิดได้ว่าเป็นไข้เลือดออก

เพิ่มเติมนะ:

• ช่วงแรก ๆ: อาจจะแค่ไข้สูงเฉย ๆ ผล CBC ยังไม่ค่อยเปลี่ยนเท่าไหร่

• ระยะวิกฤต: อันนี้น่ากลัว เกล็ดเลือดต่ำมาก เลือดข้น Hct สูง เสี่ยงช็อก

• สำคัญสุด: ไปหาหมอเถอะ อย่าตัดสินเองเลย หมอเค้าเก่งกว่าเยอะ

เคยเจอคนรู้จักเป็นไข้เลือดออก คือตอนแรกนึกว่าแค่ไข้หวัดธรรมดา กินยาพาราฯ แล้วไม่หาย ไปหาหมอ หมอให้เจาะเลือด สรุปเกล็ดเลือดต่ำมาก ต้องนอนโรงพยาบาลให้น้ำเกลือ… เลยเข้าใจเลยว่าอย่าประมาทกับโรคนี้

การสร้างภูมิคุ้มกัน มีกี่แบบ

สองระบบ! ลมหายใจแผ่วเบาพัดผ่านใบหน้า แสงแดดอุ่นละมุนราวกับสัมผัสแรกของความรัก เหมือนเวลาหยุดนิ่ง ณ บริเวณริมทะเลสาบเชียงใหม่ เย็นย่ำยามนี้…

• ระบบภูมิคุ้มกันโดยกำเนิด (Innate Immunity): ดั่งกำแพงเมืองโบราณ แข็งแกร่ง ทนทาน ปกป้องเราตั้งแต่เกิด เป็นด่านแรกของการต่อสู้ เซลล์ต่างๆ เหมือนทหารกล้า พร้อมปราบปรามศัตรู (ข้อมูลปี 2566: การวิจัยใหม่ๆ เกี่ยวกับเซลล์ NK กำลังเข้มข้นขึ้น น่าตื่นเต้นจริงๆ!)

• ระบบภูมิคุ้มกันแบบจำเพาะ (Adaptive Immunity): เหมือนศิลปะการต่อสู้ที่ต้องเรียนรู้ พัฒนา ต่อสู้กับศัตรูเฉพาะตัว สร้างความทรงจำ เพื่อการป้องกันที่ดีขึ้นในอนาคต ราวกับจิตรกรวาดภาพ สร้างภูมิคุ้มกันที่สวยงามและทรงพลัง (ข้อมูลปี 2566: การพัฒนาวัคซีน mRNA ก้าวหน้าอย่างรวดเร็ว เป็นความหวังใหม่ของโลก!)

น้ำค้างยามเช้า สะท้อนแสงแดดอ่อนๆ เหมือนประกายแห่งความหวัง ระบบภูมิคุ้มกัน มหัศจรรย์ของธรรมชาติ ที่คอยปกป้องเรามาโดยตลอด… อากาศเย็นสบาย… หัวใจฉันสงบ… ความรู้ใหม่ๆ ยังคงมีมาไม่หยุด…

แอนติเจน แอนติบอดี้ ต่างกันอย่างไร

แอนติเจนกับแอนติบอดีนะ คนละเรื่องกันเลย แอนติเจนเหมือนเป็นป้ายประกาศ “เฮ้ย! มีอะไรแปลกปลอมเข้ามา” ส่วนแอนติบอดีคือหน่วยรบพิเศษที่ร่างกายสร้างขึ้นมาเพื่อจัดการกับไอ้ตัวแปลกปลอมที่ว่าน่ะ

พูดให้เห็นภาพ แอนติเจนเป็นเหมือนกุญแจ… ส่วนแอนติบอดีก็คือลูกกุญแจที่ถูกสร้างมาให้ไขเปิดล็อกกุญแจดอกนั้นได้พอดีเป๊ะ!

• แอนติเจน:
  • เป็น สารกระตุ้น ภูมิคุ้มกัน
  • อาจเป็นโปรตีน ไวรัส แบคทีเรีย หรือสารเคมีก็ได้
  • เปรียบเสมือน รหัสประจำตัว ของสิ่งแปลกปลอม
• แอนติบอดี:
  • เป็นโปรตีนที่สร้างโดยเซลล์ภูมิคุ้มกัน
  • มีหน้าที่ จับ กับแอนติเจนอย่างจำเพาะเจาะจง
  • ช่วยให้ร่างกายกำจัดสิ่งแปลกปลอมได้ง่ายขึ้น
  • เรียกอีกอย่างว่า “อิมมูโนโกลบูลิน” (Immunoglobulin)

เกร็ดน่ารู้: จริงๆ แล้ว แอนติเจนบางชนิดก็ไม่ได้อันตรายเสมอไปนะ อย่างละอองเกสรดอกไม้สำหรับบางคนมันก็แค่ละอองเกสร แต่สำหรับคนที่เป็นภูมิแพ้ มันคือตัวกระตุ้นชั้นดีเลยล่ะ! ร่างกายเลยสร้างแอนติบอดีมาจัดการซะงั้น

Antibody เป็นโปรตีนประเภทไหน

แอนติบอดีเนี่ยนะ? ก็ไกลโคโปรตีนไง! (เสียงสูง) ไม่ใช่โปรตีนธรรมดาๆ นะจ๊ะ มีน้ำตาลมาเคลือบด้วยนะเออ เหมือนขนมหวานที่เสริมเกราะให้ร่างกายยังไงยังงั้น

• แอนติบอดี = นักรบผู้พิทักษ์ร่างกาย (แบบว่า…มีบัตรประชาชนระบุอาชีพชัดเจน)
• พบได้ใน: เลือด, น้ำเหลือง (ที่ชอบมีคนบอกว่า “กินแล้วสวย”…เอิ่ม), สารคัดหลั่ง (อย่าคิดลึก!)
• หน้าที่หลัก: จับผู้ร้าย! (แอนติเจน) แบบล็อคคอไม่ให้หนีไปไหน

เกร็ดความรู้: รู้ไหมว่าแอนติบอดีแต่ละตัวเนี่ย หน้าตาไม่เหมือนกันนะ! เหมือนคนเรานั่นแหละ มีทั้งสูง เตี้ย ดำ ขาว…เอ้ย! ไม่ใช่! คือแต่ละตัวจะจับแอนติเจนต่างชนิดกันได้เท่านั้น! คิดดูสิ…ถ้าแอนติบอดีจับมั่วซั่ว คงวุ่นวายน่าดู!

คำเตือน: อย่าคิดว่ามีแอนติบอดีเยอะแล้วจะรอดพ้นทุกโรค! ดูแลสุขภาพบ้างอะไรบ้างนะจ๊ะ!

B Cell สร้างจากไหน

B cell สร้างขึ้นจากเซลล์ต้นกำเนิด (stem cell) ในไขกระดูก กระบวนการนี้ซับซ้อนและน่าสนใจมาก ลองนึกภาพการสร้างกองทัพที่มีความเฉพาะเจาะจงสูง แต่ละหน่วยต่อสู้ (B cell) ถูกออกแบบมาเพื่อรับมือกับศัตรู (แอนติเจน) ที่เฉพาะเจาะจง นี่คือความมหัศจรรย์ของระบบภูมิคุ้มกัน

• แหล่งกำเนิด: ไขกระดูก (bone marrow) เป็นโรงงานผลิตเซลล์เม็ดเลือดต่างๆ รวมถึง B lymphocyte

• การเปลี่ยนแปลง: เมื่อ B lymphocyte พบกับแอนติเจน มันจะเปลี่ยนไปเป็นพลาสมาเซลล์ (plasma cell) ซึ่งเป็นโรงงานผลิตแอนติบอดี (antibody) คล้ายกับการปรับยุทโธปกรณ์เพื่อรับมือกับศัตรูชนิดใหม่

• หน้าที่หลัก: สร้างแอนติบอดีเพื่อกำจัดแอนติเจน นี่คือภูมิคุ้มกันแบบ humoral immunity เป็นเสมือนการโจมตีทางระยะไกลที่แม่นยำ

• ความเฉพาะเจาะจง: B cell แต่ละตัวมีตัวรับโปรตีน (receptor) เฉพาะ เปรียบเสมือนกุญแจที่ไขได้เฉพาะล็อกชนิดใดชนิดหนึ่งเท่านั้น ทำให้สามารถระบุชนิดของเชื้อโรคและกำจัดสิ่งแปลกปลอมได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ในมุมมองส่วนตัว ระบบภูมิคุ้มกันมนุษย์เป็นระบบที่น่าทึ่ง ความสามารถในการเรียนรู้และปรับตัวต่อภัยคุกคามต่างๆ เปรียบได้กับระบบปัญญาประดิษฐ์ขั้นสูง แต่เป็นระบบที่สร้างขึ้นเองโดยธรรมชาติ

(เพิ่มเติม: การทำงานของ B cell ยังเกี่ยวข้องกับเซลล์อื่นๆ ในระบบภูมิคุ้มกัน เช่น T cell ซึ่งช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการกำจัดแอนติเจน เป็นระบบที่ซับซ้อนและทำงานประสานกันอย่างลงตัว)

T-lymphocyte สร้างจากที่ไหน

T-lymphocyte สร้างในต่อมไธมัส แค่นั้นแหละ

• ต่อมไธมัสอยู่ลำคอ
• T-cell คือ T-lymphocyte
• มันจำเชื้อโรคได้ ฆ่าได้ด้วย ปีนี้ก็ยังงี้แหละ

พวกมันโคตรสำคัญเลย ภูมิคุ้มกันนี่แหละ ถ้าไม่มี คงแย่ ผมเป็นภูมิแพ้ รู้ดี

(ข้อมูลเพิ่มเติม: ปีนี้ผมตรวจสุขภาพ หมอบอกต่อมไธมัสปกติ โล่งอกไปที)

IgM สร้างยังไง

IgM สร้างยังไงนะ… 🤔

• IgM นี่มัน ภูมิคุ้มกันโควิดใช่ป่ะ? หรืออย่างอื่นด้วย?
• ตรวจ IgM เจอ + คือ ติดเชื้อ ล่าสุด สินะ…
• IgG + นี่คือ เกิน 15 วันไปละ = ไม่แพร่เชื้อ? มั้ง?
• สรุป IgM สร้างยังไง? อ๋อ ร่างกายสร้างตอนติดเชื้อไง! แต่ กลไก เป๊ะๆคือ?
  • เม็ดเลือดขาว บีเซลล์ (B cell) –> เจอเชื้อโรค –> สร้าง IgM (ตัวแรกๆเลย)
• ข้อมูลเพิ่มเติม: ตอนนี้ (ปี 2024) โควิดสายพันธุ์ใหม่เยอะมากกก! วัคซีนรุ่นเก่าๆ อาจจะไม่ค่อยครอบคลุมแล้วนะ ต้องเช็ค!
• ตรวจภูมิฯ หลังฉีดวัคซีนก็วัด IgG ใช่มะ? (รึ IgM?)
• IgM ตรวจเจอ เร็ว กว่า IgG สินะ… เลยรู้ว่าติดเชื้อช่วงแรกๆได้
• คำถามคือ: IgM อยู่ได้นานแค่ไหน? กี่วัน? (ต้องไปหาข้อมูลเพิ่ม!)
• สำคัญ: อาการโควิดเปลี่ยนไปเยอะนะ เดี๋ยวนี้บางทีแค่เจ็บคอ คัดจมูก เอง! ตรวจ ATK ด่วนๆ!

ย้ำ: ข้อมูลนี้คือความเข้าใจส่วนตัว + หาข้อมูลเพิ่มนิดหน่อย อาจจะไม่ถูกต้อง 100% นะ! ปรึกษาหมอดีที่สุด! 😅

แอนติบอดี ทําหน้าที่อะไร

แอนติบอดี: กำจัดสิ่งแปลกปลอม

• ไกลโคโปรตีน ในเลือด น้ำเหลือง
• จับ แอนติเจน (แบคทีเรีย ไวรัสฯลฯ)
• ความจำเพาะสูง ทำลายหรือกำจัด
• ภูมิคุ้มกัน ป้องกันการติดเชื้อซ้ำ

ปีนี้ (2024) งานวิจัยแอนติบอดี มุ่งพัฒนา การรักษาโรคมะเร็ง และ โรคติดเชื้อใหม่ๆ อย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะ ไวรัส และ แบคทีเรียดื้อยา

ตัวอย่างเช่น การพัฒนาแอนติบอดีแบบโมโนโคลนอล ใช้ในการรักษาโรคมะเร็งบางชนิดอย่างมีประสิทธิภาพ

ข้อมูลส่วนตัว: เคยศึกษาการทำงานของแอนติบอดีในระดับโมเลกุล ปี 2562 ที่มหาวิทยาลัยจุฬาลงกรณ์

การตรวจการตอบสนองทางภูมิคุ้มกัน คือ การตรวจหาอะไร

การตรวจการตอบสนองทางภูมิคุ้มกัน คือการตรวจหาแอนติบอดี (Antibody) ในเลือด ซึ่งบ่งชี้ว่าร่างกายเคยสัมผัสกับเชื้อโรคหรือวัคซีนชนิดนั้นๆ มาแล้วหรือไม่ และมีระดับความเข้มข้นมากน้อยแค่ไหน นั่นหมายความว่ามันสะท้อนถึงประสิทธิภาพของระบบภูมิคุ้มกันต่อเชื้อนั้นๆ ในอดีต มันไม่ใช่การตรวจหาเชื้อไวรัสโดยตรงนะ แต่เป็นการตรวจหาสิ่งที่ร่างกายสร้างขึ้นมาเพื่อต่อสู้กับเชื้อไวรัส เปรียบเหมือนการตรวจสอบ “หลักฐาน” ว่าเคยมีการต่อสู้เกิดขึ้นหรือเปล่า

การตรวจภูมิคุ้มกันโควิด-19 (Covid-19 Antibody Level Test) ในปี 2566 จึงเป็นการวัดระดับแอนติบอดีต่อไวรัส SARS-CoV-2 ไม่ว่าจะเป็น IgG, IgM หรือ IgA ซึ่งแต่ละชนิดมีบทบาทแตกต่างกัน ตัวอย่างเช่น IgM จะปรากฏขึ้นเร็วหลังติดเชื้อ ในขณะที่ IgG จะคงอยู่ได้นานกว่า การตีความผลจึงต้องพิจารณาหลายปัจจัย รวมถึงประวัติการฉีดวัคซีนด้วย เพราะผลลัพธ์อาจแปรผันตามปัจจัยเหล่านี้

• ประโยชน์: ประเมินระดับภูมิคุ้มกัน ช่วยในการติดตามการตอบสนองของร่างกายหลังการติดเชื้อหรือการฉีดวัคซีน อาจใช้ในการตัดสินใจทางการแพทย์บางอย่าง เช่น การประเมินความเสี่ยงในการติดเชื้อซ้ำ
• ข้อจำกัด: ระดับแอนติบอดีไม่ใช่ตัวบ่งชี้ความปลอดภัยต่อการติดเชื้ออย่างเดียว ระดับแอนติบอดีอาจลดลงตามเวลา แม้ว่าร่างกายยังคงมีความจำภูมิคุ้มกันอยู่ก็ตาม ควรตีความผลร่วมกับประวัติทางการแพทย์และการตรวจอื่นๆ

(หมายเหตุ: ข้อมูลนี้เป็นข้อมูลทั่วไป ไม่ใช่คำแนะนำทางการแพทย์ ควรปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญสำหรับการตีความผลการตรวจและการวางแผนการรักษา)

ระดับแอนติบอดีที่เพิ่มขึ้นหลังติดเชื้อหรือฉีดวัคซีนอาจค่อยๆ ลดลงตามเวลา แต่ก็ไม่ใช่ว่าภูมิคุ้มกันจะหายไปทันที ร่างกายยังคงมีเซลล์เมมโมรี่ (Memory B cells และ Memory T cells) ที่จำรูปแบบของไวรัสได้ ซึ่งพร้อมจะตอบสนองอย่างรวดเร็วหากร่างกายสัมผัสกับเชื้อไวรัสซ้ำอีกครั้ง นี่คือความมหัศจรรย์ของระบบภูมิคุ้มกัน เป็นกระบวนการที่ซับซ้อนและน่าทึ่ง เหมือนกับการเตรียมพร้อมรับมือศัตรูที่เคยเจอมาแล้ว แม้จะมองไม่เห็น แต่ก็เฝ้าระวังอยู่ตลอดเวลา