Nsaid ห้ามกินเกินกี่วัน

NSAIDs: กินอย่างฉลาด ใช้ให้ปลอดภัย ไม่เกิน 10 วันจริงหรือ?

ยาแก้ปวดลดไข้ที่เราคุ้นเคยกันดีอย่างยาต้านการอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ หรือ NSAIDs (Non-Steroidal Anti-Inflammatory Drugs) นั้น เป็นยาประจำบ้านที่หลายคนมีติดไว้ใช้บรรเทาอาการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ ปวดหัว ปวดประจำเดือน หรือแม้กระทั่งลดไข้ แต่ทราบหรือไม่ว่าการใช้ยาเหล่านี้อย่างพร่ำเพรื่อ หรือกินต่อเนื่องเป็นเวลานานเกินไป อาจนำมาซึ่งผลข้างเคียงที่ไม่พึงประสงค์ได้

ทำไมถึงต้องระวังเรื่องระยะเวลาการใช้ NSAIDs?

ที่มาของคำถามว่า “NSAIDs ห้ามกินเกินกี่วัน” นั้น เกิดจากความกังวลเรื่องผลข้างเคียงจากการใช้ยาต่อเนื่องเป็นเวลานาน ซึ่งผลข้างเคียงที่สำคัญและควรระวังเป็นพิเศษ ได้แก่:

• ผลกระทบต่อระบบทางเดินอาหาร: NSAIDs สามารถทำให้เกิดการระคายเคืองกระเพาะอาหารและลำไส้ ทำให้เกิดอาการแสบร้อนกลางอก ปวดท้อง ท้องเสีย หรือร้ายแรงกว่านั้นคือเกิดแผลในกระเพาะอาหารและเลือดออกในทางเดินอาหาร โดยเฉพาะอย่างยิ่งในผู้สูงอายุ หรือผู้ที่มีประวัติโรคกระเพาะอาหารอยู่แล้ว
• ผลกระทบต่อไต: การใช้ NSAIDs ในระยะยาวอาจส่งผลต่อการทำงานของไต ทำให้เกิดภาวะไตวายเฉียบพลันหรือไตวายเรื้อรังได้ โดยเฉพาะในผู้ที่มีโรคไตอยู่เดิม หรือผู้ที่รับประทานยาบางชนิดที่ส่งผลต่อไต
• ผลกระทบต่อหัวใจและหลอดเลือด: NSAIDs บางชนิดอาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด เช่น หัวใจวาย หรือโรคหลอดเลือดสมอง โดยเฉพาะในผู้ที่มีปัจจัยเสี่ยงอยู่แล้ว เช่น ผู้สูงอายุ ผู้ที่เป็นโรคความดันโลหิตสูง หรือผู้ที่มีประวัติโรคหัวใจ

10 วัน: ตัวเลขที่ต้องจำ หรือแค่แนวทางปฏิบัติ?

แม้ว่าโดยทั่วไปจะมีการแนะนำว่าไม่ควรรับประทาน NSAIDs ติดต่อกันเกิน 10 วัน แต่ตัวเลขนี้เป็นเพียงแนวทางปฏิบัติเบื้องต้นเท่านั้น การตัดสินใจว่าจะใช้ยาต่อเนื่องได้นานแค่ไหนนั้น ขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย ได้แก่:

• ชนิดของ NSAIDs: NSAIDs มีหลายชนิด แต่ละชนิดมีระยะเวลาออกฤทธิ์และความเสี่ยงต่อผลข้างเคียงที่แตกต่างกัน
• ขนาดของยา: การใช้ยาในขนาดสูงย่อมมีความเสี่ยงต่อผลข้างเคียงมากกว่าการใช้ยาในขนาดต่ำ
• สภาพร่างกายของผู้ป่วย: ผู้ที่มีโรคประจำตัว เช่น โรคกระเพาะอาหาร โรคไต หรือโรคหัวใจ ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนใช้ NSAIDs
• อาการที่เป็นอยู่: หากอาการปวดไม่ดีขึ้นภายใน 2-3 วัน หรือแย่ลง ควรปรึกษาแพทย์เพื่อหาสาเหตุและรับการรักษาที่เหมาะสม

ข้อควรปฏิบัติเพื่อใช้ NSAIDs อย่างปลอดภัย:

• ปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร: ก่อนเริ่มใช้ NSAIDs ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรเพื่อขอคำแนะนำเกี่ยวกับชนิดของยา ขนาดของยา และระยะเวลาในการใช้ยาที่เหมาะสม
• อ่านฉลากยาอย่างละเอียด: อ่านฉลากยาอย่างละเอียดก่อนใช้ยา เพื่อทำความเข้าใจถึงข้อบ่งใช้ ข้อห้ามใช้ และผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้น
• ใช้ยาในขนาดต่ำสุดที่ได้ผล: เริ่มต้นด้วยการใช้ยาในขนาดต่ำสุดที่สามารถบรรเทาอาการปวดได้ และเพิ่มขนาดยาเฉพาะเมื่อจำเป็น
• หลีกเลี่ยงการใช้ยาต่อเนื่องเป็นเวลานาน: พยายามหลีกเลี่ยงการใช้ NSAIDs ติดต่อกันเป็นเวลานานเกินไป หากจำเป็นต้องใช้ยาต่อเนื่อง ควรปรึกษาแพทย์เพื่อประเมินความเสี่ยงและประโยชน์ของการใช้ยา
• สังเกตอาการผิดปกติ: หากมีอาการผิดปกติเกิดขึ้น เช่น ปวดท้อง แสบร้อนกลางอก ท้องเสีย หรือมีเลือดออกในอุจจาระ ควรหยุดใช้ยาและปรึกษาแพทย์ทันที
• แจ้งแพทย์หรือเภสัชกรเกี่ยวกับยาอื่นๆ ที่กำลังใช้อยู่: แจ้งแพทย์หรือเภสัชกรเกี่ยวกับยาทุกชนิดที่กำลังใช้อยู่ ทั้งยาที่สั่งจ่ายโดยแพทย์ ยาที่ซื้อเอง และสมุนไพรต่างๆ เพื่อหลีกเลี่ยงปฏิกิริยาระหว่างยา

สรุป:

การใช้ NSAIDs อย่างชาญฉลาด คือการใช้ยาในขนาดที่เหมาะสม ภายใต้การดูแลของแพทย์หรือเภสัชกร และตระหนักถึงความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้น การจำกัดระยะเวลาการใช้ยาไม่เกิน 10 วันเป็นเพียงแนวทางปฏิบัติเบื้องต้น การปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพเพื่อขอคำแนะนำเฉพาะบุคคล จะช่วยให้คุณใช้ NSAIDs ได้อย่างปลอดภัยและมีประสิทธิภาพมากที่สุด