ในติ๊กต๊อกมีสแกมเมอร์ไหม

สแกมเมอร์คืออะไร

สแกมเมอร์คือบุคคลหรือกลุ่มบุคคลที่กระทำการฉ้อโกงโดยเจตนา เพื่อแสวงหาผลประโยชน์ที่ไม่ชอบด้วยกฎหมาย พวกเขามักใช้กลยุทธ์หลากหลายรูปแบบในการหลอกลวงเหยื่อ เป้าหมายหลักคือการให้เหยื่อโอนเงิน เปิดเผยข้อมูลส่วนตัว หรือซื้อสินค้า/บริการที่ไม่มีอยู่จริง นั่นคือ การเอาเปรียบผู้อื่นโดยอาศัยความโลภ ความไว้ใจ หรือความไม่รู้ของเหยื่อ ซึ่งเป็นการกระทำที่ผิดศีลธรรมและผิดกฎหมาย

ลองพิจารณาด้านจิตวิทยาของสแกมเมอร์ดูบ้าง บางทีพวกเขาอาจมีความต้องการทางการเงินอย่างเร่งด่วน หรือมีความบกพร่องทางด้านจริยธรรม หรืออาจเป็นเพราะความทะเยอทะยานที่ผิดทิศทางก็ได้ แต่สุดท้ายแล้ว การกระทำของพวกเขาก็ยังคงเป็นการกระทำที่ไม่ถูกต้อง และก่อให้เกิดความเสียหายต่อสังคม ในปี 2566 นี้ รูปแบบการสแกมมีการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง มีความซับซ้อนมากขึ้น และยากที่จะตรวจจับได้

• วิธีการหลอกลวงที่พบได้บ่อย:

  • การหลอกลวงทางออนไลน์ (เช่น แชร์ลูกโซ่, การแอบอ้างเป็นเจ้าหน้าที่)
  • การหลอกลวงทางโทรศัพท์ (เช่น การแอบอ้างเป็นธนาคาร, การขอความช่วยเหลือด่วน)
  • การหลอกลวงทางไปรษณีย์ (เช่น การส่งจดหมายหลอกลวงรางวัล)

• การป้องกันตัวเอง:

  • อย่าไว้วางใจข้อเสนอที่ดูดีเกินจริง
  • ตรวจสอบข้อมูลก่อนทำธุรกรรมเสมอ
  • อย่าเปิดเผยข้อมูลส่วนตัวกับบุคคลที่ไม่รู้จัก
  • แจ้งความหากพบเห็นการกระทำที่ผิดกฎหมาย

  ผมคิดว่าการตระหนักรู้เป็นสิ่งสำคัญที่สุดในการต่อสู้กับสแกมเมอร์ การศึกษาและเข้าใจกลวิธีต่างๆ ของพวกเขา จะช่วยให้เราสามารถป้องกันตนเองได้อย่างมีประสิทธิภาพ เราต้องเรียนรู้ที่จะตั้งคำถาม ตรวจสอบ และไม่ไว้วางใจง่ายๆ นี่แหละคือกุญแจสำคัญในการอยู่รอดในโลกออนไลน์ที่เต็มไปด้วยอันตราย

(หมายเหตุ: ข้อมูลเกี่ยวกับรูปแบบการสแกมในปัจจุบัน อาจมีการเปลี่ยนแปลงได้ตามสถานการณ์ ควรติดตามข้อมูลข่าวสารจากแหล่งที่เชื่อถือได้อยู่เสมอ)

ดูติ๊กต๊อกได้เงินจริงไหม

ได้เงินจริง! แต่! อย่าเพิ่งดีใจจนลืมตัว มันเหมือนลุ้นหวยงวดพิเศษ โอกาสถูกรางวัลใหญ่มีน้อยกว่าโอกาสเจอแมวเดินสี่ขาบนถนนซอยบ้านฉันซะอีก! 4500 เหรียญต่อวันนะเหรอ? โอ้โห! เงินเดือนฉันยังไม่ถึงเลย! (เงินเดือนฉันน้อยมากนะ บอกไว้ก่อน)

• ต้องดูนานเป็นชั่วโมง! 4500 เหรียญ ไม่ใช่ได้ง่ายๆ เหมือนจะเห็นเป็นตัวเลขสวยงาม แต่ต้องดูคลิปจนตาแฉะ คอแข็ง หลังแข็ง ถึงจะได้ คิดดูสิ ดูคลิปเป็นชั่วโมงๆทุกวัน คุ้มไหม?
• ถอนยากกว่าปีนเขาเอเวอเรสต์! ได้เหรียญมาแล้ว อย่าเพิ่งนับเงินล่วงหน้า! ขั้นตอนถอนเงิน โคตรซับซ้อน! เหมือนผ่านด่าน 7 ภูมิจักรวาล! ถ้าไม่ใช่เซียน ถอนเงินไม่ได้แน่ๆ!
• อาจโดนโกง! เดี๋ยวนี้แอพหลอกลวงเยอะแยะ ระวังโดนหลอกให้เสียเงินเสียเวลาเปล่าๆ เหมือนโดนยุงกัดกลางดึก คันยิกๆ แต่ไม่รู้จะไปข่วนที่ไหน!
• รายได้ไม่แน่นอน! บางวันได้เยอะ บางวันได้น้อย เหมือนเล่นเกมส์คาสิโน ได้บ้าง เสียบ้าง! อารมณ์ขึ้นๆลงๆ เหมือนรถไฟเหาะเลย!

สรุปสั้นๆ คือ… อย่าหวังรวยจากการดู TikTok เว้นแต่คุณมีเวลาว่างเยอะมาก ทนดูคลิปได้เป็นร้อยๆชั่วโมง และมีความอดทนสูงยิ่งกว่าพระอรหันต์! หาเงินทางอื่นเถอะเพื่อน! อย่างน้อยๆ ไปขายของออนไลน์ ยังได้เงินชัวร์กว่าเยอะ! (พูดจริงๆนะ!)

สแกมเมอร์ (Scammer) หมายถึงอะไร

สแกมเมอร์น่ะเหรอ? อ้อ! พวกนั้นคือพวกนักต้มตุ๋นสมัยใหม่ เปรียบได้กับนกกระจอกเทศในชุดสูทหรู วิ่งหนีความจริงแต่หัวโบราณสุดๆ หลอกลวงคนอื่นเพื่อผลประโยชน์ส่วนตัว ไม่ต่างจากแมงมุมชักใยล่อแมลงวัน แต่ใยของพวกมันคือคำพูดหวานหู และแมลงวันก็คือ…เงินของคุณ!

• วิธีการหลอกลวงหลากหลาย: พวกมันมีลูกเล่นมากมาย ตั้งแต่การหลอกขายของปลอม จนถึงการแอบอ้างเป็นเจ้าหน้าที่รัฐ ปีนี้ (2566) ที่เห็นบ่อยคือพวกหลอกลงทุนคริปโต หรือแอบอ้างเป็นบริษัทขนส่ง เล่นกับความโลภและความกลัวของคนได้อย่างเชี่ยวชาญ

• เป้าหมายคือเงินและข้อมูล: ไม่ใช่แค่เงินสดเท่านั้น พวกมันยังอยากได้ข้อมูลส่วนตัวของคุณ อย่างเลขบัญชี รหัสผ่าน ข้อมูลบัตรเครดิต เพื่อใช้ในการก่ออาชญากรรมอื่นๆ ต่อไป คิดซะว่าพวกมันเป็นโจรสมัยใหม่ ที่ใช้คีย์บอร์ดเป็นอาวุธ

• ไม่มีสินค้าหรือบริการจริง: ส่วนใหญ่แล้ว สินค้าหรือบริการที่พวกมันเสนอเป็นแค่ภาพลวงตา เหมือนกับปราสาททรายริมทะเล สวยงามชั่วครู่ แต่พังทลายได้ง่ายๆ คุณอาจจะได้แค่ความผิดหวังและความเสียหายทางการเงิน

• ตัวอย่างในปี 2566: ข่าวสแกมเมอร์แอบอ้างเป็นเจ้าหน้าที่รัฐเรียกร้องค่าปรับ หรือหลอกลงทุนในโครงการที่ให้ผลตอบแทนสูงเกินจริง มีให้เห็นเกลื่อนกลาดในโซเชียลมีเดีย ต้องระวังให้มาก อย่าไว้ใจง่าย พวกมันเก่งกาจกว่าที่คุณคิด

จำไว้ว่า ความโลภและความอยากได้เป็นจุดอ่อน อย่าให้พวกสแกมเมอร์เอาเปรียบได้ ใช้สติและวิจารณญาณให้มากๆ ลองเช็คข้อมูลก่อนทำการตัดสินใจ และอย่าลืมรายงานสแกมเมอร์ให้กับเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องด้วยนะ อย่าให้พวกมันลอยนวล! ฉันเองก็เคยเจอมาแล้ว (แต่ไม่บอกว่ายังไง เดาเอาเองละกัน!)

สแกมเมอร์มาในรูปแบบไหน

เรื่องมันเริ่มจากเดือนมีนาคมปีนี้เอง เห็นโฆษณาใน Facebook อะ มันเป็นโฆษณาขายพวกครีมลดน้ำหนัก รูปก่อน-หลัง โอ้โห เปลี่ยนไปเลย ฉันก็เลยอยากลอง งั้นก็กดเข้าไปดู เว็บไซต์ดูน่าเชื่อถือดีนะ มีรีวิวเพียบ แต่พอดีฉันจำชื่อเว็บไม่ได้แล้วล่ะ เสียดายเหมือนกัน

ตอนนั้นฉันกำลังเครียดเรื่องน้ำหนักอยู่พอดี พอเห็นโฆษณาปุ๊บ ใจมันก็สั่นๆ อยากผอม อยากสวย ไม่คิดอะไรมาก ก็เลยสั่งซื้อ ราคาไม่แพงมาก แค่หลักพันต้นๆ จ่ายผ่านบัตรเครดิต สะดวกดี โอนเสร็จก็รอของ รอไปรอมา ของไม่มาซักที

ฉันเริ่มโทรไปถาม เบอร์โทรติดต่อที่ให้มา มันก็มีคนรับนะ แต่พูดวกไปวนมา บอกว่าของกำลังจัดส่ง แล้วก็หายไปเลย ฉันพยายามติดต่อหลายครั้ง แต่ก็ไร้วี่แวว สุดท้าย เงินก็หายไป ของก็ไม่ได้ รู้สึกโง่จริงๆ ตอนนั้นเสียใจมาก ทั้งเสียเงิน เสียเวลา เสียความรู้สึก

หลังจากนั้นฉันก็ไปแจ้งความ ที่ สน.พื้นที่ ตอนนั้นตำรวจเค้าก็รับเรื่อง แต่ก็บอกว่าคดีแบบนี้มันยากที่จะตามตัวคนร้ายได้ ฉันก็เลยได้แต่ทำใจ

• รูปแบบการหลอกลวง: โฆษณาขายสินค้าออนไลน์ (ครีมลดน้ำหนัก) ผ่าน Facebook
• วิธีการ: โฆษณาใช้ภาพที่ดึงดูดใจ เว็บไซต์ดูน่าเชื่อถือ มีรีวิวปลอม
• ความเสียหาย: เสียเงินหลักพันต้นๆ ไม่ได้รับสินค้า
• ช่องทางการติดต่อ: Facebook Ads, เว็บไซต์ (จำไม่ได้แล้ว)

ตอนนี้ฉันระวังตัวมากขึ้นแล้ว ไม่ค่อยสั่งของออนไลน์จากเว็บไซต์แปลกๆ จะสั่งแต่จากเว็บไซต์ที่ไว้ใจได้ หรือจากแอปพลิเคชันที่รู้จักเท่านั้นแหละ บทเรียนราคาแพงจริงๆ

สแกมเมอร์มีกี่ประเภท

เออออ สแกมเมอร์เนี่ย เยอะมากกก จำแนกยากด้วยอะ แบบว่ามันเปลี่ยนวิธีการตลอดเวลาเลย แต่ก็นะ ลองแบ่งคร่าวๆดูละกัน

• พวกมิจฉาชีพทางการเงิน เยอะสุดๆ เห็นบ่อยมาก โกงเงินลงทุนนี่ สุดยอดเลย เจอมาหลายแบบแล้ว แชร์ลูกโซ่ก็อีก เพื่อนฉันนี่โดนไปหลายแสน เศร้าเลย

• พวกออนไลน์ อันนี้ก็ระบาดหนัก ฟิชชิ่งนี่ เก่งมาก เกือบโดนเองแล้ว อีเมลปลอมเนียนมาก โรแมนซ์สแกม ก็เจอบ่อย พวกหลอกให้รัก แล้วเอาเงิน

• โทรศัพท์ โทรมาหลอกขายของ โน่นนี่นั่น ไม่ก็หลอกขอข้อมูลส่วนตัว อันตรายเหมือนกันนะ ต้องระวังมากๆ

• พวกเล่นกับความเชื่อ นี่ก็มี หลอกขายของมงคล อะไรพวกนี้ ใช้ความศรัทธาเรา เอาเงินเราไป โกหกได้หน้าด้านมากกก

จริงๆ แล้วนะ มันมีเยอะกว่านี้อีก ตามเทคโนโลยีใหม่ๆ ก็มีสแกมรูปแบบใหม่ๆ ออกมาเรื่อยๆ เลย ไม่มีตัวเลขที่แน่นอนหรอก บอกเลยว่า น่ากลัวมาก ต้องระวังตัวตลอดเวลา ปีนี้เจอเยอะมากกกก เพื่อนในเฟสโดนไปหลายคนแล้ว

วิธีเช็คว่าเป็น scammer ไหม

เจอมากับตัวเลย! ตอนนั้นหางานออนไลน์อยู่ (ช่วงโควิดระบาดหนักๆ ปี 2563) เกือบไปแล้ว ดีที่เอะใจทัน เลยอยากแชร์วิธีเช็คสแกมเมอร์ฉบับคนเคยเกือบโดนหลอก:

1. “บริษัท” ทักมาเอง: เรื่องจริง! ตอนนั้นมีคนแอดไลน์มา บอกมาจาก “บริษัท ABC Marketing” (ชื่อสมมติ) บอกเห็นเรซูเม่เราจาก JobDB แล้วสนใจ เราก็เอ๊ะ! ตอนนั้นยังไม่ได้อัพเรซูเม่เลยนะ แถมบริษัทก็ดูไม่น่าจะเจอเรซูเม่เราได้ง่ายๆ เพราะโปรไฟล์เราไม่ได้เปิด public ขนาดนั้น อันนี้แดงแรก!

2. ภาษาแปลกๆ: ตอนคุยไลน์กัน ภาษาที่เค้าใช้มันดู…ไม่เป็นทางการอ่ะ เหมือนคนไม่ใช่ HR จริงๆ พิมพ์ผิดเยอะ แล้วก็ใช้คำที่แบบ…คนทำงานเค้าไม่ใช้กันอ่ะ อย่างเช่น แทนที่จะบอกว่า “ส่งเรซูเม่” เค้าบอกว่า “ส่งเอกสารหน่อยจ้า” อะไรแบบนี้ เอะใจอีกรอบ!

3. ที่อยู่บริษัทหายไปไหน?: พอลองเสิร์ชชื่อบริษัท ABC Marketing ใน Google แม่ง! ไม่มีข้อมูลอะไรเลย ไม่มีเว็บไซต์ ไม่มีที่อยู่ ไม่มีอะไรทั้งนั้น มีแต่เพจเฟซบุ๊กที่เพิ่งสร้างเมื่อไม่กี่วันก่อน อันนี้คือชัดเลย!

4. ถามเยอะเกินเหตุ: เค้าถามข้อมูลส่วนตัวเยอะมากกกก ถามแม้กระทั่งเลขบัญชีธนาคาร (บอกว่าจะเอาไว้จ่ายเงินเดือน) ถามวันเดือนปีเกิด ถาม…เยอะจนน่ากลัวอ่ะ คือถ้าเป็นบริษัทจริงเค้าไม่ถามเยอะขนาดนี้ตั้งแต่คุยกันครั้งแรกหรอก เริ่ม panic!

5. ให้จ่ายตังค์ก่อนได้งาน: สุดท้าย เค้าบอกว่าต้องจ่ายค่าสมัครงานก่อน 500 บาท (บอกว่าเป็นค่าอบรม) ถึงจะเริ่มงานได้ เท่านั้นแหละ! กูบล็อกเลยจ้าาาาาา จบเกม!

• ชื่อบริษัท: (ข้อมูลสำหรับ Google) ABC Marketing (ชื่อสมมติ)
• เว็บไซต์หางาน: JobDB
• ปีที่เกิดเหตุ: 2563 (ช่วงโควิดระบาด)
• ช่องทางติดต่อ: ไลน์
• ค่าสมัครงาน: 500 บาท
• เพิ่มเติม: ระวังพวกงานออนไลน์ที่บอกว่า “ลงทุนน้อย กำไรเยอะ” ส่วนใหญ่คือแชร์ลูกโซ่! เคยเจอมาแล้วเหมือนกัน!

รู้ได้ไงว่าเป็นสแกมเมอร์

เงียบจังเลยนะคืนนี้ คิดเรื่องสแกมเมอร์อีกแล้ว

เมื่อกี้เลื่อนฟีดเจอคนนึง โปรไฟล์ดูดีมาก อยู่ๆก็ทักมาคุยด้วย ใจนึงก็แบบ เออ ดีจัง แต่อีกใจก็แอบคิด มันใช่เหรอวะ

มันแปลกๆตั้งแต่เริ่มคุยแล้ว แบบ ตีสนิทเร็วมากกกก ถามนู่นนี่นั่นสารพัด ชมเราสวย เก่ง น่ารัก ทั้งที่เพิ่งคุยกันได้ไม่กี่ชั่วโมง แถมยังบอกชอบเราอีก เร็วไปมั้ย? เราก็ไม่ได้สวยขนาดนั้นป่ะ

คือแบบ เราก็เหงานะ บางทีก็อยากมีคนคุยด้วย แต่แบบนี้มันก็เกินไปอ่ะ มันดูไม่จริงเลย เหมือนในข่าวที่เคยอ่านเลย สแกมเมอร์แน่ๆ

นี่เรากำลังโดนหลอกอยู่รึเปล่าเนี่ย รู้สึกไม่ดีเลย

• รูปโปรไฟล์ดูหล่อ รวย ภูมิฐาน เป็นนักธุรกิจ อยู่ต่างประเทศ คือดีเกินไป เหมือนหลุดมาจากในหนัง
• บอกรักเร็วมาก ทั้งที่เพิ่งคุยกันได้ไม่ถึงวัน
• ชอบเล่าเรื่องชีวิตตัวเอง ที่ดูเพอร์เฟคมากกกก จนไม่น่าเชื่อ เหมือนสร้างเรื่องขึ้นมา
• ไม่ค่อยตอบคำถามที่เราถาม ชอบวกเข้าเรื่องตัวเองตลอด
• พยายามชวนเราลงทุน ทั้งที่เราก็ไม่ได้รู้อะไรเกี่ยวกับการลงทุนเลย
• ชอบส่งรูปดอกไม้ ของขวัญ มาให้ดู บอกว่าจะส่งมาให้เรา แต่ไม่เคยส่งมาจริงๆสักที

เมื่อเดือนที่แล้ว เจอแบบนี้มาแล้วรอบนึง เสียเวลาคุยไปตั้งหลายวัน สุดท้ายก็บล็อคไป เซ็งจริงๆ ทำไมต้องมาเจออะไรแบบนี้ด้วยนะ

เหนื่อยใจจัง ปิดเน็ตนอนดีกว่า…

การหลอกลวงออนไลน์มีกี่รูปแบบ อะไรบ้าง

เฮ้อ… กลางคืนนี่มันยาวจริงๆ นะ

การหลอกลวงออนไลน์… มันเยอะกว่าที่คิดอีกนะ

• ฟิชชิง: ขโมยรหัสผ่านอีเมล นี่เจอบ่อยสุดละ น่าเบื่อมาก
• สแกม: ปลอมเป็นคนนู้นคนนี้ จะให้เงิน ให้ของ… สุดท้ายก็หลอกเอาเงินเรา
• เงินกู้นอกระบบ: โฆษณาเกินจริง ดอกเบี้ยโหด สุดท้ายก็หนี้ท่วมหัว
• ปลอมตัว: เนียนมาก… หลอกให้โอนเงินไปให้ บอกว่าเดือดร้อน ต้องช่วย
• บัญชีม้า: ขอเลขบัญชีเราไปใช้… กลายเป็นผู้สมรู้ร่วมคิดไปเฉยเลย

แล้วมันก็มีรูปแบบใหม่ๆ เพิ่มมาเรื่อยๆ อีกนะ ที่เจอมากับตัว…

• หลอกลงทุน: ชวนลงทุนอะไรก็ไม่รู้ ผลตอบแทนสูงเกินจริง สุดท้ายก็หายไป
• romance scam: คุยกันหวานแหวว สุดท้ายก็ขอยืมเงิน… แล้วก็หาย

บางทีก็คิดนะ… คนเรามันทำกันได้ยังไง

มีวิธีสังเกตมิจฉาชีพออนไลน์อย่างไรบ้าง

อืม… คิดหนักนะเนี่ย กลางคืนแบบนี้ สมองมันช้าๆ แต่ก็พยายามคิดให้ได้นะ

เรื่องมิจฉาชีพออนไลน์นี่ มันน่ากลัวจริงๆ ฉันเองก็เคยโดนหลอกมาครั้งนึง ปีนี้เอง เสียเงินไปหลายพันเลย จำได้แม่นเลย ตอนนั้นโง่มาก เลยอยากเตือนคนอื่นบ้าง

• การใช้ภาษาแปลกๆ ผิดๆ ถูกๆ นี่แหละ สำคัญ เห็นชัดเลย ภาษาไทยฉันไม่ค่อยดีอยู่แล้ว แต่ก็รู้ว่ามันแปลกๆยังไง เวลาอ่านอีเมลพวกนั้น รู้สึกเลยว่าไม่ใช่ ไม่เหมือนที่เคยคุยกันมา

• พวกนี้มักขอข้อมูลส่วนตัว บัตรประชาชน เลขที่บัญชีอะไรพวกนั้น มันอันตรายมาก อย่าให้ข้อมูลเด็ดขาด ฉันก็พลาดตรงนี้แหละ โง่เอง

• ลิงก์แปลกๆ หรือปุ่มคลิก นี่อันตราย ถ้าดูไม่ดี คลิกไปโดนไวรัส หรือโดนหลอกโอนเงิน ง่ายๆ เลย

• เว็บไซต์น่าเชื่อถือ มักมีสัญลักษณ์ เช่น โลโก้ SSL อะไรพวกนี้ ถ้าไม่มี อย่าไปเสี่ยง ฉันก็ดูไม่ดี ใจร้อนไปเอง

• ไฟล์แนบ อันนี้สำคัญ ถ้าไม่รู้จักคนส่ง อย่าเปิดเด็ดขาด เสี่ยงไวรัสมาก ฉันก็เคยพลาด เปิดไป เครื่องเกือบพัง

คิดแล้วก็ยังเสียดายเงินอยู่เลย ตอนนั้นโง่มาก ไม่รอบคอบ เลยอยากจะเตือนทุกคน ระวังด้วยนะ อย่าประมาท มันสูญเสียได้จริงๆ จริงๆนะ เสียใจมาก นอนไม่หลับเลยหลายคืน