นักวิจัยควรมีทักษะอะไรบ้าง

นักวิจัยเนี่ยนะ? ต้องมีอะไรบ้าง? หลายคนคงคิดว่าแค่เก่งวิชาการก็พอแล้วใช่มั้ย? ผิดถนัดเลย! จากประสบการณ์ตรงของฉันเอง (ที่เคยจมอยู่กับการวิจัยจนแทบจะลืมโลกภายนอกไปเลย) บอกเลยว่าต้องมากกว่านั้นเยอะ… เยอะจริงๆ นะ!

ทักษะสำคัญของนักวิจัยที่ประสบความสำเร็จ (แบบที่ฉันว่าสำคัญจริงๆนะ)

• ความรู้เชี่ยวชาญ…แต่ต้องไม่ใช่แค่ท่องจำ! คือต้องรู้ลึก รู้จริง ไม่ใช่แค่จำสูตรมาตอบ แล้วก็อธิบายได้แบบเข้าใจง่ายด้วยนะ เคยเจอเพื่อนร่วมทีมอธิบายเรื่องวิจัยให้ฟังจนงงเป็นไก่ตาแตกมาแล้ว อันนี้สำคัญมาก! ถ้าพื้นฐานไม่แน่น ต่อให้ไอเดียดีแค่ไหน ก็ไปไม่ถึงไหนหรอก เหมือนสร้างบ้านบนทรายอ่ะ พังแน่ๆ

• ความคิดสร้างสรรค์? อืม…สำคัญมาก! ต้องคิดนอกกรอบ อย่าไปยึดติดกับวิธีเดิมๆ อย่างตอนฉันทำวิจัยเรื่อง… (เดี๋ยวๆ ลืมไป เป็นความลับของชาติ!) ฉันต้องคิดวิธีใหม่ๆ เพื่อแก้ปัญหา ตอนนั้นเหนื่อยมาก แต่พอได้ผล มันสุดยอดจริงๆ! ความคิดสร้างสรรค์นี่แหละ คือกุญแจสำคัญในการไขปริศนาทางวิจัย

• ความอดทนและความเพียร? นี่แหละคือตัวจริง! การวิจัยไม่ใช่เรื่องง่ายๆ มีแต่ความเหนื่อย มีแต่ความท้อแท้ กว่าจะได้ผลลัพธ์ที่ต้องการ บางทีต้องใช้เวลาเป็นปีๆ ฉันเคยทำวิจัยเรื่องนึง ล้มเหลวไปตั้งหลายรอบ ท้อแท้มาก แต่ก็ต้องกัดฟันสู้ต่อไป เพราะฉันเชื่อว่ามันต้องสำเร็จได้ (และก็สำเร็จจริงๆด้วยนะ!) ไม่งั้นคงเป็นบ้าไปแล้วมั้ง

• การตัดสินใจ…ต้องเด็ดขาด! แต่ก็ต้องรอบคอบด้วยนะ นี่สำคัญมาก เพราะต้องวิเคราะห์ข้อมูลจำนวนมหาศาล แล้วตัดสินใจเลือกทางที่ถูกต้อง ถ้าตัดสินใจผิด งานอาจพังได้เลย จำได้ว่าเคยต้องเลือกวิธีวิเคราะห์ข้อมูล ตัดสินใจผิดไปครั้งนึง เสียเวลาไปตั้งหลายเดือน (น้ำตาจะไหล!)

• วินัยในตนเอง…จำเป็นมั่กๆ! การวิจัยต้องใช้ระเบียบวินัยสูง ต้องบริหารเวลาให้ดี งานเยอะมาก งานวิจัยมันไม่ใช่แค่ทำๆไป แล้วก็จบ ต้องวางแผน ต้องติดตาม ต้องรายงาน ถ้าไม่มีวินัย งานก็จะไม่เสร็จ (และก็จะโดนอาจารย์ดุ!)

• ความอยากรู้อยากเห็น…คือหัวใจสำคัญ! นักวิจัยที่ดี ต้องอยากรู้ อยากเรียนรู้ อยากค้นหาคำตอบอยู่เสมอ ฉันชอบอ่านหนังสือ ค้นคว้าข้อมูลใหม่ๆ มันทำให้ฉันได้ไอเดียใหม่ๆ ตลอดเวลาเลย อ่านเยอะๆ รู้เยอะๆ แล้วมันจะได้เปรียบ!

• ทักษะการวิจัยเฉพาะด้าน…นี่ก็สำคัญสุดๆ ไม่ใช่แค่รู้เรื่องทฤษฎี ต้องรู้วิธีออกแบบการวิจัย เก็บข้อมูล วิเคราะห์ข้อมูล และเขียนรายงาน เป็นทั้งนักวิจัย นักวิเคราะห์ และนักเขียน (โอ้โห! งานเยอะจริงๆ!) อย่างน้อยต้องรู้จัก SPSS หรือโปรแกรมวิเคราะห์ข้อมูลอื่นๆ ไม่งั้นจะวิเคราะห์ข้อมูลยังไงล่ะ?

เอาล่ะ นี่คือความคิดเห็นส่วนตัวของฉันเองนะ อาจจะไม่ครบถ้วน หรืออาจจะดูไม่เป็นทางการเท่าไหร่ แต่ฉันหวังว่ามันจะช่วยให้คุณเห็นภาพชัดเจนขึ้น ว่าการเป็นนักวิจัย มันไม่ใช่เรื่องง่ายๆ เลยนะ!