บัณฑิต ใช้เรียกใคร

บัณฑิตเนี่ยนะ… ใครกันแน่ที่เราจะเรียกว่าบัณฑิต? อืม…คิดแล้วก็ปวดหัวนิดๆ เลยนะ

จริงๆ แล้วนะ สมัยก่อนนนน… (เสียงสูงขึ้นนิดหน่อย เหมือนนึกถึงอดีตไกลโพ้น) คำว่า “บัณฑิต” เนี่ยหมายถึงผู้ที่เรียนจบ แบบจบจริงๆ ไม่ใช่แค่เรียนจบปริญญาตรีธรรมดาๆ นะ คือแบบ…รอบรู้ ทั้งเรื่องโลก เรื่องธรรม รู้ทั้งด้านนอก ด้านใน ครบเครื่อง! สมัยก่อนนี่เขาเคารพกันมากเลยนะ เรียกได้ว่าเป็นผู้ทรงคุณวุฒิเลยล่ะ เหมือนพวกพระที่ปฏิบัติธรรมเก่งๆ หรือแม้แต่คนที่สามารถดูแลครอบครัวได้อย่างดีเยี่ยม นั่นก็คือบัณฑิตได้ทั้งนั้นเลย ใช่ไหม?

แต่เดี๋ยวนี้… (เสียงทอดลงมา เหมือนกำลังถอนหายใจเบาๆ) มันเปลี่ยนไปเยอะเลยนะ พูดตรงๆ ก็คือ… ส่วนใหญ่เราใช้คำนี้เรียกคนที่เรียนจบมหาวิทยาลัย เอาจริงๆ นะ บางทีก็รู้สึกแปลกๆ เหมือนมันลดทอนความหมายของคำนี้ไปเยอะเลย แบบ…แค่จบปริญญาตรี ก็เป็นบัณฑิตแล้วเหรอ? มันง่ายไปหรือเปล่า? อารมณ์ประมาณว่า สมัยก่อนต้องผ่านอะไรมาเยอะแยะ กว่าจะได้ชื่อนี้ แต่เดี๋ยวนี้… ง่ายไปมั้ยเนี่ย! (หัวเราะเบาๆ)

(เริ่มคิดเสียงดัง) แต่ก็เข้าใจนะ เพราะคำว่า “บัณฑิต” มันก็ยังคงสะท้อนถึงความรู้ ความสามารถ และความเป็นคนฉลาดอยู่ดี คือ เป็นคนที่มีปัญญา สามารถเป็นสมาชิกที่ดีของสังคมได้ แบบ…ช่วยเหลือคนอื่นได้ คิดได้ ทำได้ อะไรประมาณนั้นแหละ ฉันเองก็เคยเห็นเพื่อนๆ จบปริญญาโท ปริญญาเอก ทำงานเก่งๆ เป็นที่ยอมรับ เรียกเขาว่าบัณฑิตก็…ไม่แปลก ใช่ปะ?

แต่เอาจริงๆ นะ ถ้าให้ฉันตอบว่า “บัณฑิต” คือใคร ฉันก็คงตอบไม่ได้แบบชัดเจน เพราะมันขึ้นอยู่กับบริบท ขึ้นอยู่กับมุมมอง และ (กระซิบเบาๆ) ขึ้นอยู่กับความรู้สึกส่วนตัวของแต่ละคนด้วย มันเหมือนคำๆ หนึ่งที่ความหมายเปลี่ยนแปลงไปตามกาลเวลา ใช่ไหมล่ะ? ฮ่าๆ คิดไปคิดมาก็สนุกดีเนอะ!