มหาลัยระบบเปิด มีที่ไหนบ้าง

เจาะลึกโลกแห่งการเรียนรู้แบบเปิด: มหาวิทยาลัยระบบเปิดไม่ได้มีแค่ มสธ.

บทความนี้ไม่ได้มีเจตนาที่จะลดทอนคุณค่าและความสำคัญของมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช (มสธ.) ซึ่งเป็นสถาบันการศึกษาที่โดดเด่นและเป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวางในฐานะมหาวิทยาลัยระบบเปิดแห่งเดียวในประเทศไทย แต่เราจะมาขยายมุมมองและทำความเข้าใจเกี่ยวกับมหาวิทยาลัยระบบเปิดและรูปแบบการเรียนรู้ด้วยตนเองที่หลากหลายมากยิ่งขึ้น

มสธ. คือผู้บุกเบิก แต่ไม่ใช่จุดสิ้นสุด

จริงอยู่ที่ มสธ. ถือเป็นผู้บุกเบิกระบบการศึกษาทางไกลและเปิดโอกาสทางการศึกษาให้แก่ผู้ที่ต้องการเรียนรู้ด้วยตนเองอย่างแท้จริง ด้วยประสบการณ์ที่ยาวนานและหลักสูตรที่ครอบคลุม มสธ. ได้สร้างบัณฑิตที่มีคุณภาพออกไปรับใช้สังคมมากมาย อย่างไรก็ตาม การพัฒนาของเทคโนโลยีและการเปลี่ยนแปลงของโลกการศึกษา ได้นำไปสู่การเกิดรูปแบบการเรียนรู้ที่หลากหลายมากยิ่งขึ้น และทำให้คำว่า “มหาวิทยาลัยระบบเปิด” มีความหมายที่กว้างขวางกว่าเดิม

มหาวิทยาลัยระบบเปิด: นิยามที่หลากหลาย

ในปัจจุบัน คำว่า “มหาวิทยาลัยระบบเปิด” ไม่ได้จำกัดอยู่เพียงแค่สถาบันที่จัดการเรียนการสอนทางไกลเพียงอย่างเดียว แต่ยังรวมถึงสถาบันที่เปิดโอกาสให้ผู้เรียนสามารถเข้าถึงเนื้อหาการเรียนรู้ได้อย่างอิสระ โดยไม่จำเป็นต้องมีคุณสมบัติหรือเงื่อนไขที่ซับซ้อน ตัวอย่างเช่น:

• สถาบันที่เปิดสอนหลักสูตรออนไลน์ (Online Courses): มหาวิทยาลัยหลายแห่งทั่วโลก (รวมถึงในประเทศไทย) ได้เปิดสอนหลักสูตรออนไลน์ที่หลากหลายผ่านแพลตฟอร์มต่างๆ เช่น Coursera, edX, FutureLearn หรือแม้แต่แพลตฟอร์มที่พัฒนาขึ้นเอง หลักสูตรเหล่านี้มักจะเปิดให้บุคคลทั่วไปสามารถลงทะเบียนเรียนได้โดยไม่จำเป็นต้องเป็นนักศึกษาของมหาวิทยาลัยนั้นๆ
• สถาบันที่เปิดโอกาสให้เข้าเรียนบางวิชา (Open Enrollment): บางมหาวิทยาลัยอนุญาตให้บุคคลภายนอกสามารถลงทะเบียนเรียนในบางวิชาที่เปิดสอนได้ โดยอาจมีค่าใช้จ่ายเพิ่มเติม แต่เป็นการเปิดโอกาสให้ผู้ที่สนใจได้เรียนรู้ในสาขาที่ตนเองสนใจ
• แหล่งเรียนรู้ออนไลน์แบบเปิด (Open Educational Resources – OER): มีแหล่งเรียนรู้ออนไลน์มากมายที่เปิดให้เข้าถึงเนื้อหาการเรียนรู้ได้ฟรี โดยไม่มีค่าใช้จ่าย หรือเงื่อนไขใดๆ ทั้งสิ้น เช่น โครงการ MIT OpenCourseWare หรือ Khan Academy แหล่งเรียนรู้เหล่านี้เป็นประโยชน์อย่างยิ่งสำหรับผู้ที่ต้องการเรียนรู้ด้วยตนเองในหัวข้อต่างๆ
• มหาวิทยาลัยที่เน้นการเรียนรู้ตลอดชีวิต (Lifelong Learning): มหาวิทยาลัยหลายแห่งให้ความสำคัญกับการเรียนรู้ตลอดชีวิต และเปิดโอกาสให้ผู้ที่สนใจสามารถเข้าร่วมโครงการหรือกิจกรรมต่างๆ ที่ส่งเสริมการเรียนรู้และพัฒนาตนเองอย่างต่อเนื่อง

เรียนรู้ด้วยตนเอง: ทางเลือกที่หลากหลายและยืดหยุ่น

การเรียนรู้ด้วยตนเองไม่ได้จำกัดอยู่เพียงแค่การเรียนในมหาวิทยาลัยระบบเปิดเพียงอย่างเดียว แต่ยังสามารถทำได้ผ่านช่องทางและรูปแบบที่หลากหลายมากยิ่งขึ้น การเลือกวิธีการเรียนรู้ที่เหมาะสมกับตนเองนั้นขึ้นอยู่กับความต้องการ ความสนใจ และเป้าหมายของแต่ละบุคคล

สรุป

มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช (มสธ.) ยังคงเป็นสถาบันการศึกษาที่สำคัญและเป็นที่ภาคภูมิใจของประเทศไทยในฐานะมหาวิทยาลัยระบบเปิด แต่ในโลกที่การเรียนรู้เปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว การทำความเข้าใจถึงความหมายที่กว้างขวางของ “มหาวิทยาลัยระบบเปิด” และสำรวจทางเลือกในการเรียนรู้ด้วยตนเองที่หลากหลาย จะช่วยให้เราสามารถพัฒนาตนเองได้อย่างต่อเนื่องและประสบความสำเร็จในเป้าหมายที่ตั้งไว้