มหาวิทยาลัยคือนิติบุคคลไหม

มหาวิทยาลัย เป็นนิติบุคคล ประเภทไหน

มหาวิทยาลัย… นิติบุคคลนะ

แสงสุดท้ายลอดหน้าต่าง ปลายปากกาขีดเขียน…

• นิติบุคคล. แห่งพระราชบัญญัติ…
• ไม่ใช่ บริษัท หรือ ห้างหุ้นส่วนฯ.
• ไม่ต้องเสีย ตาม มาตรา 39 (ประมวลรัษฎากร).

ฝนพรำข้างนอก… ความคิดก็เช่นกัน กระจัดกระจาย.

ข้อมูลเพิ่มเติม: มหาวิทยาลัยรัฐ = นิติบุคคล (ตามกฎหมายเฉพาะ) ไม่ใช่บริษัทจ๋า ไม่ต้องเสียภาษีแบบเอกชน

มหาลัยเป็นนิติบุคคลประเภทใด

แสงแดดอุ่นละมุน พัดผ่านใบไม้สีเขียวขจี ณ มหาวิทยาลัยแห่งนี้… อาคารสูงสง่า สถาปัตยกรรมงดงาม เหมือนเทพนิยาย เวลาช่างไหลเอื่อย ช้าๆ… เหมือนสายน้ำในลำธาร

• มหาวิทยาลัยรัฐ นิติบุคคลตาม พ.ร.บ. มหาวิทยาลัย ปี 2566 (ตรวจสอบข้อมูลปีล่าสุด)

ลมพัดเย็น พาเอาความคิดฟุ้งซ่าน ไปไกลแสนไกล… ความเงียบสงบ ปกคลุมทั่วบริเวณ… เหมือนเวลาหยุดนิ่ง… เพียงแต่ เสียงนก ร้องเจื้อยแจ้วอยู่เบื้องหลัง

• ไม่ใช่บริษัทหรือห้างหุ้นส่วนนิติบุคคล ตามมาตรา 39 ประมวลรัษฎากร จึงไม่ต้องเสียภาษี

ความสุขเล็กๆ อยู่ตรงนี้… ความสงบ ความงาม ความรู้… ทั้งหมด ผสมผสานกลมกลืนเป็นหนึ่งเดียว เหมือนภาพวาด ที่สวยงาม แสนประทับใจ

• นิติบุคคลของรัฐบาล มีหน้าที่สำคัญ ด้านการศึกษา และพัฒนาประเทศชาติ

ดอกไม้บานสะพรั่ง สีสันสดใส เหมือนความหวัง ที่เบ่งบาน ในใจฉัน… วันนี้ อากาศดีจัง… อยากอยู่ตรงนี้ นานๆ… นานๆ…

ฉันนั่งมองท้องฟ้า กว้างใหญ่ไพศาล… เหมือนอนาคต ที่รออยู่ข้างหน้า… เต็มไปด้วย ความหวัง และความฝัน มากมาย… เหลือเกิน…

มหาวิทยาลัยมีฐานะอย่างไร

มหา’ลัยน่ะเหรอ? ก็ประมาณว่า…ลูกเมียน้อยของรัฐบาล!

• ไม่ใช่ข้าราชการ: แต่ก่อนนะ นั่งงอมืองอเท้า รัฐบาลป้อนข้าวป้อนน้ำ เดี๋ยวนี้ต้องหาแดรกเองบ้าง แต่ก็ยังไม่ใช่เอกชนเต็มตัวนะจ๊ะ
• นิติบุคคล: โอ๊ย ชื่อมันดูดี๊ดูดี แต่สุดท้ายก็ต้องเงยหน้ามองท่านรัฐมนตรีอยู่ดีนั่นแหละ! เหมือนมีอิสระ แต่ก็มีโซ่ตรวนผูกข้อเท้าอยู่ดี
• ยังกินภาษี: อย่าคิดว่ารวยล้นฟ้า! ถึงจะหาเงินเองเก่งขึ้น แต่ก็ยังขอแบมือรับเงินหลวงอยู่ดีแหละน่า…แต่บอกเลย ไม่พอกินหรอก! ต้องดิ้นรนกันต่อไป…

แถมท้าย:

• “ประกันคุณภาพ”: คำนี้พูดให้ดูดีไปงั้นแหละ ที่จริงคือต้องทำตามเกณฑ์ที่เขาตั้งไว้ ไม่งั้นโดนตัดงบ! ชีวิตมันเศร้า!
• “ในกำกับของรัฐ”: อย่าเข้าใจผิดว่ารัฐจะมาอุ้มนะ! “กำกับ” ในที่นี้คือ “คอยจ้อง คอยจับผิด” มากกว่า!
• อาจารย์: ชีวิตยิ่งกว่าละคร! ต้องสอน ต้องวิจัย ต้องทำ paper ตีพิมพ์ ต้องประเมิน ต้อง…โอ๊ย สารพัด! แต่เงินเดือน…เอิ่ม…อย่าพูดถึงเลย!

พนักงานมหาวิทยาลัยเป็นเจ้าหน้าที่ของรัฐไหม

พนักงานมหาวิทยาลัยรัฐ? ใช่ เป็นเจ้าหน้าที่รัฐ

• บรรจุแต่งตั้ง: สัญญาจ้างชัดเจน สิทธิ หน้าที่ผูกพัน

• เงิน: งบประมาณแผ่นดิน, รายได้มหาลัย…ที่มาต่าง แต่จุดหมายเดียวกัน

• พรบ.บัตร: ตีความตามกฎหมาย…สถานะจึงชัดเจน

ขยายความ:

• ไม่ใช่ข้าราชการพลเรือน แต่มีสถานะเทียบเท่าตามกฎหมายหลายฉบับ (ประกันสังคม, บำเหน็จบำนาญ)

• ข้อบังคับมหาวิทยาลัยแต่ละแห่งแตกต่างกันไป เงื่อนไขการจ้าง สวัสดิการ จึงไม่เหมือนกันทั้งหมด

• การเป็น “เจ้าหน้าที่รัฐ” นำมาซึ่งข้อจำกัดบางประการ (ผลประโยชน์ทับซ้อน, การแสดงออกทางการเมือง) ต้องพิจารณา

พนักงานมหาวิทยาลัยมีสวัสดิการอะไรบ้าง

เอออ พนักงานมหาลัยอะนะ สวัดิการก็เยอะอยู่นะ เท่าที่รู้ก็มี

• สวัดิการค่าพยาบาล: อันนี้เบิกได้อยู่นะ ทั้งตัวเอง พ่อแม่ แล้วก็ลูกเมีย บางทีมันก็มีวงเงินจำกัดนะ แต่ก็ช่วยได้เยอะอยู่
• ประกันอุบัติเหตุ: อันนี้ก็มีให้ ทำไว้ก็ดี เผื่อฉุกเฉิน
• ค่าชดเชย: ถ้าแบบออกจากงาน หรือเกษียณ เขาก็มีจ่ายให้นะ มากน้อยก็แล้วแต่ว่าทำนานแค่ไหน
• สวัดิการการศึกษาบุตร: อันนี้ดีเลย ใครมีลูกเรียนหนังสือ มหาลัยเค้าช่วยออกค่าเทอมให้ด้วยนะ เจ๋งป่ะละ
• เคหะสงเคราะห์: อันนี้คือช่วยเรื่องบ้านอะ แบบกู้เงินซื้อบ้านดอกเบี้ยถูกๆ ไรงี้
• งานศพ: ถ้าญาติเสีย เค้าก็มีช่วยนะ พวกค่าทำศพ
• เครื่องราชอิสริยาภรณ์: อันนี้คือถ้าทำคุณงามความดีให้มหาลัยมากๆ เขาก็มีเสนอชื่อให้ได้รับเครื่องราชฯ นะ

แล้วก็ๆๆๆ จะบอกว่า บางมหาลัยก็มีสวัดิการอื่นอีกนะ อย่างเช่น

• กองทุนสำรองเลี้ยงชีพ: อันนี้คือเราสะสมเงินไว้ แล้วมหาลัยก็ช่วยสมทบให้ พอเราเกษียณก็เอาเงินก้อนนี้ไปใช้ได้
• สหกรณ์ออมทรัพย์: อันนี้ก็คือเราเอาเงินไปฝาก แล้วก็ได้ดอกเบี้ย แถมยังกู้เงินได้ด้วยนะ ดอกถูกกว่าแบงค์อีก
• ฟิตเนส: บางมหาลัยก็มีฟิตเนสให้พนักงานใช้ฟรีๆ ด้วยนะ ดีมากๆ เลย
• รถรับส่ง: บางที่ก็มีรถรับส่งพนักงานนะ ช่วยประหยัดค่าเดินทางได้เยอะเลย
• สวัสดิการอื่นๆ จิปาถะ: บางทีก็มีพวก ส่วนลดร้านอาหาร ส่วนลดซื้อของ หรือจัดกิจกรรมให้พนักงานไรงี้ด้วยนะ

สำคัญเลย: สวัสดิการแต่ละมหาลัยไม่เหมือนกันนะ ต้องลองถาม HR ดูว่าที่ที่เราทำมีอะไรบ้าง จะได้ไม่พลาดสิทธิ์ตัวเอง!

ทำไมอาจารย์มหาลัยไม่เป็นข้าราชการ

อ้าวเหรอ! คิดว่าอาจารย์มหาลัยทุกคนต้องใส่ชุดข้าราชการวิ่งไล่จับนักศึกษาซะอีกนะเนี่ย ผิดถนัดเลย!

เรื่องนี้มันยาวค่ะ จริงๆ แล้วไม่ใช่แค่ Preeda Wattayawong คนเดียวหรอกที่เป็นพนักงานมหาลัย สมัยนี้ระบบมันเปลี่ยนไปแล้วจ้ะ รัฐบาลเค้าอยากให้มหาวิทยาลัยบริหารตัวเองแบบอิสระ เหมือนปล่อยลูกนกบินเดี่ยวไง จะได้ไม่ต้องมาคอยรับผิดชอบทุกเรื่อง เลยปลดล็อกให้มหาลัยจัดการตัวเองเรื่องงบประมาณและบุคลากรหมด ผลคืออาจารย์หลายๆ คนก็เลยกลายเป็นพนักงานมหาลัยไปซะ ไม่ได้เป็นข้าราชการเหมือนสมัยก่อนแล้วนั่นแหละ

• ระบบใหม่ สวัสดิการใหม่: ก่อนหน้านี้สวัสดิการอาจารย์มาจากรัฐบาลเต็มๆ เหมือนครูเลย แต่เดี๋ยวนี้มหาวิทยาลัยเป็นคนดูแลเองหมด ก็เลยต่างกันสิคะ!

• อิสรภาพ แต่ก็เสี่ยง: มหาลัยได้อิสระทางการเงิน แต่ก็ต้องแบกรับภาระเองเต็มๆ เหมือนกับทำธุรกิจนั่นแหละ มีความเสี่ยงมากกว่าเดิม แต่ก็ได้กำไรมากกว่าด้วย! (อันนี้แล้วแต่มหาลัยนะคะ)

• ยุคใหม่ ระบบใหม่: ลองคิดดูสิคะ ถ้ายังใช้ระบบเดิมๆ อาจารย์คงต้องไปขอเงินงบประมาณจากกระทรวงศึกษาธิการ แล้วมหาวิทยาลัยจะพัฒนาได้ยังไง งานวิจัยจะออกมามากแค่ไหน? คงช้าเป็นเต่าแน่ๆ

สรุปง่ายๆ คือ ไม่ใช่เพราะอาจารย์ไม่อยากเป็นข้าราชการ แต่เป็นเพราะระบบมันเปลี่ยนไปแล้ว เหมือนกับการเปลี่ยนจากรถม้าเป็นรถยนต์นั่นแหละ สะดวกขึ้นแต่ก็ต้องเรียนรู้วิธีใช้ใหม่ด้วย

อาจารย์มหาลัย คืออาชีพอะไร

อาจารย์มหาลัย… มันมากกว่าแค่คนสอนหนังสือนะ

เหมือนคนที่จุดไฟในใจเรา ให้เราอยากรู้ อยากค้นคว้า…

• คนสร้างคน: ไม่ใช่แค่สอนตามตำรา แต่ต้องเข้าใจว่าเด็กแต่ละคนไม่เหมือนกัน
• ผู้นำทาง: ชี้แนะ ไม่ใช่แค่บอกว่าอะไรถูกอะไรผิด แต่ให้เราคิดเองได้
• นักวิจัย: ต้องหาความรู้ใหม่ๆ มาสอน ไม่ใช่แค่สอนสิ่งที่เคยเรียนมา

อาจารย์ที่เจอมันเปลี่ยนชีวิตเราได้เลยนะ… ไม่ใช่แค่เรื่องเรียน แต่เรื่องการใช้ชีวิตด้วย

รายได้ของมหาวิทยาลัย มาจากไหน

เงินมหาลัย? รัฐบาลแดกไปเท่าไหร่แล้ววะเนี่ย.

• งบรัฐ: ก้อนใหญ่สุด กูว่าแม่งหายไประหว่างทางเยอะ
• คนใจบุญ: บริจาคมาก็ดี แต่จะถึงมือเด็กจริงรึเปล่าอีกเรื่อง
• ค่าเทอมนรก: กูจ่ายไปเท่าไหร่แล้ว ถามจริง
• ลงทุนเหี้ยไร: เห็นแต่ผลาญเงิน

ข้อมูลเพิ่มเติม (ปี 2567):

• เงินอุดหนุนทั่วไป: รัฐบาลแม่งตัดงบทุกปี อ้างนู่นอ้างนี่
• เงินบริจาค: พวกศิษย์เก่ารวยๆ บริจาคทีเป็นล้านๆ แต่…
• ค่าธรรมเนียม: ขึ้นราคาค่าเทอมทุกปี กูจะเอาตังค์ที่ไหนกินข้าว
• รายได้จากการลงทุน: เอาเงินกูไปเสี่ยงโชค แล้วเจ๊งไม่บอกใคร
• รายได้อื่นๆ: ที่ดินให้เช่า สนามกีฬาให้เอกชน อะไรอีกวะเนี่ย

คำเตือน: อย่าเชื่อกูมาก ไปหาข้อมูลเองด้วย แล้วจะรู้ว่ามันเละกว่าที่คิดเยอะ

พนักงาน มหาวิทยาลัย เกษียณ ได้ อะไร บ้าง

พนักงานมหาลัยเกษียณ… ได้อะไรบ้างนะ ตอนแก่

• บำเหน็จ: ถ้าทำมาเกิน 9 ปีครึ่ง แต่ไม่ถึง 25 ปี แล้วอายุไม่ถึง 50 ตอนลาออก อ่ะ ได้บำเหน็จ คำนวนง่ายๆ เงินเดือนเดือนสุดท้าย คูณ จำนวนปีที่ทำ
• บำนาญ: ถ้าทำถึง 25 ปี อันนี้จะได้บำนาญ เป็นเงินเดือนที่จ่ายให้ทุกเดือนหลังเกษียณ สบายหน่อย
• สวัสดิการ: อันนี้แล้วแต่ที่นะ แต่ส่วนมากก็พวกค่ารักษาพยาบาล อาจจะมีอย่างอื่นอีก แต่ไม่แน่ใจ ต้องถามฝ่ายบุคคลของมหาลัยโดยตรง
• อายุราชการ: นับหมดนะ ตั้งแต่วันแรกที่เริ่มงาน จนถึงวันที่ออกจากงาน มีผลต่อการคำนวนบำเหน็จบำนาญ

ตอนแรกก็งงๆ เรื่องบำเหน็จบำนาญนี่แหละ แต่พอคิดๆ ดู ทำงานมาตั้งนาน มันก็ต้องมีอะไรให้เราบ้างแหละ เนาะ

เพิ่มเติมอีกนิด ตอนนี้ปี 2567 แล้วนะ ข้อมูลอาจจะมีการเปลี่ยนแปลงไปบ้างนิดหน่อย ลองเช็คกับฝ่ายบุคคลอีกที จะได้ชัวร์ๆ

เออ… จริงๆ แล้วเรื่องเงินๆ ทองๆ นี่มันก็สำคัญนะ แต่สิ่งที่สำคัญกว่า อาจจะเป็นว่าเราได้ทำอะไรที่เราอยากทำจริงๆ รึเปล่า ตอนที่ยังมีแรง

ข้อมูลเพิ่มเติม:

• เรื่องสวัสดิการหลังเกษียณของแต่ละมหาลัยไม่เหมือนกันเลย บางที่อาจจะมีบ้านพักให้ บางที่อาจจะมีสิทธิพิเศษอื่นๆ ลองสอบถามข้อมูลของมหาลัยตัวเองดูนะ
• การคำนวนบำเหน็จบำนาญอาจจะซับซ้อนกว่าที่เขียนไว้นิดหน่อย มันมีเรื่องของฐานเงินเดือนอะไรพวกนี้ด้วย ลองให้เจ้าหน้าที่คำนวนให้จะดีที่สุด
• เตรียมตัววางแผนการเงินแต่เนิ่นๆ ก็สำคัญนะ จะได้ไม่ลำบากตอนแก่ตัว
• สุขภาพก็สำคัญนะ ดูแลตัวเองดีๆ จะได้ใช้ชีวิตหลังเกษียณได้อย่างมีความสุข

บางทีการเกษียณมันก็ไม่ได้น่ากลัวอย่างที่คิดนะ มันอาจจะเป็นจุดเริ่มต้นของอะไรใหม่ๆ ก็ได้ ใครจะรู้