Document Against Payment คืออะไร

Document Against Payment (D/P): กลไกสำคัญในการขับเคลื่อนการค้าระหว่างประเทศ

ในโลกของการค้าระหว่างประเทศที่ซับซ้อนและเต็มไปด้วยความท้าทาย การสร้างความเชื่อมั่นและความปลอดภัยให้กับทั้งผู้ซื้อและผู้ขายถือเป็นหัวใจสำคัญที่ช่วยให้การทำธุรกรรมราบรื่นและประสบความสำเร็จ หนึ่งในเครื่องมือที่เข้ามาตอบโจทย์นี้ได้อย่างมีประสิทธิภาพคือ Document Against Payment (D/P) หรือที่เรียกกันในภาษาไทยว่า “การเรียกเก็บเงินเมื่อส่งมอบเอกสาร”

D/P เป็นวิธีการชำระเงินระหว่างประเทศที่ทำหน้าที่เป็นเหมือน “คนกลาง” ที่ช่วยลดความเสี่ยงให้กับทั้งสองฝ่าย โดยทำงานผ่านธนาคารของผู้ขายและธนาคารของผู้ซื้อ กระบวนการทำงานโดยคร่าวๆ คือ ผู้ขายจะส่งมอบเอกสารที่เกี่ยวข้องกับการขนส่งสินค้า (เช่น ใบตราส่ง, ใบกำกับสินค้า, ใบรับรองแหล่งกำเนิดสินค้า) ให้กับธนาคารของตน ซึ่งธนาคารของผู้ขายจะส่งเอกสารเหล่านี้ไปยังธนาคารของผู้ซื้อ เมื่อธนาคารของผู้ซื้อได้รับเอกสารแล้ว จะแจ้งให้ผู้ซื้อทราบ ผู้ซื้อสามารถตรวจสอบเอกสารเหล่านี้เพื่อยืนยันความถูกต้องและความสอดคล้องกับข้อตกลง หากทุกอย่างเรียบร้อย ผู้ซื้อจะต้องชำระเงินให้กับธนาคารเพื่อแลกกับการได้รับเอกสารเหล่านี้ เมื่อผู้ซื้อได้รับเอกสารแล้ว ก็สามารถนำเอกสารไปดำเนินการรับสินค้าได้

ทำไม D/P ถึงสำคัญ?

D/P มีบทบาทสำคัญในการขับเคลื่อนการค้าระหว่างประเทศด้วยเหตุผลดังต่อไปนี้:

• ลดความเสี่ยงสำหรับผู้ขาย: ผู้ขายมั่นใจได้ว่าจะได้รับชำระเงินก่อนที่ผู้ซื้อจะสามารถรับสินค้าได้จริง เนื่องจากเอกสารสิทธิ์ในการรับสินค้าอยู่ในมือของธนาคาร จนกว่าผู้ซื้อจะชำระเงิน
• เพิ่มความมั่นใจให้กับผู้ซื้อ: ผู้ซื้อมีโอกาสตรวจสอบเอกสารที่เกี่ยวข้องกับสินค้าก่อนที่จะชำระเงิน ทำให้สามารถตรวจสอบคุณภาพ, ปริมาณ, และรายละเอียดอื่นๆ ของสินค้าได้ หากพบความผิดปกติ ผู้ซื้อสามารถปฏิเสธการชำระเงินได้
• สร้างสมดุลระหว่างความเสี่ยง: D/P เป็นวิธีการชำระเงินที่สร้างสมดุลระหว่างความเสี่ยงของผู้ซื้อและผู้ขายได้ดีกว่าการชำระเงินล่วงหน้า (Advance Payment) หรือการเปิดบัญชีซื้อขาย (Open Account)

D/P มีกี่ประเภท?

โดยทั่วไป D/P แบ่งออกเป็น 2 ประเภทหลักๆ ได้แก่:

• D/P at Sight (ชำระเงินทันที): ผู้ซื้อจะต้องชำระเงินให้กับธนาคารทันทีที่เห็นเอกสาร (หรือภายในระยะเวลาที่ตกลงกัน) จึงจะสามารถรับเอกสารไปดำเนินการรับสินค้าได้
• D/P after Sight (ชำระเงินตามระยะเวลาที่กำหนด): ผู้ซื้อสามารถรับเอกสารไปก่อน โดยมีข้อตกลงว่าจะชำระเงินภายในระยะเวลาที่กำหนด (เช่น 30 วัน, 60 วัน) นับจากวันที่เห็นเอกสาร วิธีการนี้มักใช้ในกรณีที่ผู้ซื้อต้องการเวลาในการขายสินค้าก่อนที่จะชำระเงิน

ข้อควรพิจารณาในการใช้ D/P:

แม้ว่า D/P จะเป็นเครื่องมือที่มีประโยชน์ แต่ก็มีข้อควรพิจารณาบางประการที่ผู้ซื้อและผู้ขายควรทราบ:

• ความเสี่ยงด้านเอกสาร: ผู้ซื้อควรตรวจสอบเอกสารอย่างละเอียดถี่ถ้วนก่อนที่จะชำระเงิน เพื่อให้แน่ใจว่าเอกสารถูกต้องและสอดคล้องกับข้อตกลง
• ความเสี่ยงด้านสินค้า: แม้ว่าผู้ซื้อจะสามารถตรวจสอบเอกสารได้ แต่ก็ไม่สามารถตรวจสอบสินค้าจริงได้ก่อนที่จะชำระเงิน ดังนั้นจึงควรทำความเข้าใจเกี่ยวกับคุณภาพของสินค้าและชื่อเสียงของผู้ขาย
• ค่าธรรมเนียม: การใช้ D/P มีค่าธรรมเนียมที่เกี่ยวข้อง ซึ่งผู้ซื้อและผู้ขายควรตกลงกันว่าจะแบ่งค่าธรรมเนียมกันอย่างไร

สรุป

Document Against Payment (D/P) เป็นเครื่องมือที่สำคัญในการอำนวยความสะดวกและสร้างความปลอดภัยในการค้าระหว่างประเทศ ด้วยกลไกที่ช่วยลดความเสี่ยงให้กับทั้งผู้ซื้อและผู้ขาย D/P จึงเป็นที่นิยมและได้รับการยอมรับอย่างกว้างขวางในวงการการค้าระหว่างประเทศ การทำความเข้าใจเกี่ยวกับ D/P และข้อควรพิจารณาที่เกี่ยวข้อง จะช่วยให้ผู้ประกอบการสามารถใช้เครื่องมือนี้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ และประสบความสำเร็จในการทำธุรกิจระหว่างประเทศ