มาตรฐานชาติปฐมวัย 3 มาตรฐาน มีอะไรบ้าง

มาตรฐานการศึกษาปฐมวัย: มากกว่าแค่การเล่น คือการสร้างรากฐานแห่งอนาคต

หลักสูตรปฐมวัยยุคใหม่ไม่ได้มุ่งเน้นเพียงการเรียนรู้ตัวอักษรหรือตัวเลข แต่เป็นการพัฒนาเด็กอย่างรอบด้าน ครอบคลุมมิติสำคัญทั้งร่างกาย จิตใจ สังคม อารมณ์ และสติปัญญา เพื่อสร้างรากฐานที่แข็งแกร่งสำหรับการเติบโตและการเรียนรู้ในอนาคต กระบวนการนี้บรรจุอยู่ในมาตรฐานการศึกษาปฐมวัยที่สำคัญ ซึ่งแม้จะไม่ได้ระบุเป็น “3 มาตรฐาน” อย่างชัดเจน แต่สามารถแยกแยะกลุ่มความรู้และทักษะสำคัญได้เป็น 3 ด้านหลัก ดังนี้:

1. ด้านการพัฒนาตนเอง (Self-Development): มิติแห่งการพัฒนานี้มุ่งเน้นที่การเสริมสร้างความสามารถพื้นฐานของเด็ก ซึ่งรวมถึง:

• ด้านร่างกาย: การดูแลสุขภาพ การเคลื่อนไหว การออกกำลังกาย การรับประทานอาหาร และการพักผ่อนอย่างเพียงพอ เพื่อให้เด็กมีสุขภาพแข็งแรง พร้อมเรียนรู้และมีพลังในการทำกิจกรรมต่างๆ กิจกรรมอาจรวมถึงการเล่นกีฬาเบาๆ การฝึกทักษะการเคลื่อนไหวต่างๆ และการดูแลสุขอนามัยส่วนบุคคล
• ด้านอารมณ์: การเรียนรู้การจัดการอารมณ์ การแสดงออกถึงความรู้สึกอย่างเหมาะสม การควบคุมตนเอง และการสร้างความมั่นใจในตนเอง เด็กจะได้รับการฝึกฝนให้เข้าใจอารมณ์ตนเองและผู้อื่น เรียนรู้การรับมือกับความเครียด และการแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้า กิจกรรมอาจเป็นการอ่านนิทานที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับอารมณ์ การเล่นเกมที่ช่วยให้เด็กฝึกการควบคุมตนเอง หรือการจัดกิจกรรมให้เด็กได้ระบายอารมณ์อย่างสร้างสรรค์
• ด้านสติปัญญา: การพัฒนาความคิด การแก้ปัญหา การเรียนรู้ และการใช้เหตุผล ผ่านกิจกรรมที่กระตุ้นความอยากรู้อยากเห็น เสริมสร้างจินตนาการ และการคิดวิเคราะห์ กิจกรรมอาจรวมถึงการเล่นเกมคิดเลข การเล่านิทานและการถามคำถามเพื่อกระตุ้นการคิด การประกอบโมเดล การวาดภาพ และการทดลองวิทยาศาสตร์ง่ายๆ

2. ด้านการอยู่ร่วมกัน (Social Development): มุ่งเน้นการพัฒนาความสามารถในการอยู่ร่วมกันในสังคม การปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่นอย่างสร้างสรรค์ และการเคารพสิทธิ์ของผู้อื่น โดยครอบคลุม:

• ด้านสังคม: การเรียนรู้การอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข การปฏิบัติตนในสังคม การทำงานร่วมกันเป็นทีม การเคารพกฎระเบียบ และการมีความรับผิดชอบต่อตนเองและผู้อื่น กิจกรรมอาจเป็นการเล่นเกมกลุ่ม การทำงานกลุ่ม การช่วยเหลือเพื่อน และการมีส่วนร่วมในกิจกรรมร่วมกัน
• ด้านการสื่อสาร: การเรียนรู้การสื่อสารอย่างมีประสิทธิภาพ การฟังอย่างตั้งใจ การพูด การอ่าน และการเขียน เพื่อให้เด็กสามารถแสดงความคิดเห็น แลกเปลี่ยนความรู้ และเข้าใจผู้อื่น กิจกรรมอาจเป็นการเล่นละคร การเล่านิทาน การสนทนา และการเขียนบันทึก

3. ด้านการเรียนรู้และการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง (Continuous Learning & Development): เน้นการสร้างพื้นฐานที่ดีสำหรับการเรียนรู้ในระดับต่อไป โดยส่งเสริมให้เด็ก:

• มีความอยากรู้อยากเห็น: การกระตุ้นให้เด็กอยากเรียนรู้ สำรวจ และค้นหาคำตอบด้วยตนเอง
• มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์: การส่งเสริมให้เด็กกล้าคิด กล้าทำ และสร้างสิ่งใหม่ๆ
• มีความสามารถในการเรียนรู้ด้วยตนเอง: การพัฒนาความสามารถในการเรียนรู้ แก้ปัญหา และปรับตัวให้เข้ากับสถานการณ์ต่างๆ

ทั้งหมดนี้เป็นเพียงการแบ่งกลุ่มความรู้และทักษะ เพื่อให้เข้าใจภาพรวมของมาตรฐานการศึกษาปฐมวัยได้ง่ายขึ้น ในความเป็นจริง การพัฒนาเด็กปฐมวัยนั้นเป็นกระบวนการที่บูรณาการ มิติต่างๆเหล่านี้เกี่ยวเนื่องสัมพันธ์กัน และส่งเสริมซึ่งกันและกันเพื่อให้เด็กเติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่มีคุณภาพ มีความสุข และสามารถสร้างสรรค์ประโยชน์ให้กับสังคมต่อไป