สรุปหมู่เลือด Rh ได้อย่างไร

การตรวจหาหมู่เลือด Rh ไม่ได้ซับซ้อนอย่างที่คิด จริงๆแล้วมันเป็นการตรวจหาแอนติเจนชนิดหนึ่งบนผิวเม็ดเลือดแดง ถ้ามีแอนติเจนนี้ก็คือ Rh+ (Rh positive) ถ้าไม่มีก็คือ Rh- (Rh negative) ค่ะ ฟังดูง่ายๆ ใช่ไหมล่ะ? เหมือนแค่ตรวจว่ามีหรือไม่มีอะไรบางอย่างแค่นั้นเอง

ที่หลายคนเข้าใจว่า Rh- หายากมากๆ ส่วนหนึ่งอาจเป็นเพราะในประเทศไทย Rh+ พบได้บ่อยกว่ามาก เรามักจะคุ้นเคยกับการที่คนรอบตัวเป็น Rh+ กันหมด พอได้ยินว่าใครเป็น Rh- ก็เลยรู้สึกเหมือนเป็นเรื่องแปลก เป็นเรื่องพิเศษ หรือแม้แต่เรื่องน่ากลัวขึ้นมา จำได้เลยว่าตอนเด็กๆ เคยได้ยินว่าคน Rh- นี่เป็น “เลือดพิเศษ” ทำให้รู้สึกเหมือนเป็นพลังวิเศษอะไรทำนองนั้นเลย!

แต่เอาเข้าจริง ถึงแม้สถิติจะบอกว่าคนไทยมี Rh- เพียง 0.3% แต่ 0.3% ของประชากรไทยหลายสิบล้านคน ก็ยังมีคนเป็น Rh- อยู่หลายแสนคนเลยนะคะ ไม่ได้น้อยอย่างที่คิด อย่างที่บอกไปตอนแรกว่าสถิติก็คือตัวเลข มันไม่ได้สะท้อนความรู้สึกหรือประสบการณ์ของคนที่เป็น Rh- จริงๆ

สำหรับคนที่เป็น Rh- ความกังวลหลักๆ มักจะอยู่ที่การหาเลือดในกรณีฉุกเฉินมากกว่า เพราะเลือด Rh- หายากกว่า Rh+ ทำให้การเข้าถึงเลือดที่ต้องการได้ทันท่วงทีอาจเป็นเรื่องยากลำบาก อย่างเพื่อนสนิทของฉันเองก็เป็น Rh- เธอก็จะพกบัตรประจำตัวที่ระบุหมู่เลือดไว้ตลอดเวลา เพื่อความอุ่นใจและเตรียมพร้อมสำหรับเหตุการณ์ไม่คาดฝัน ความกังวลตรงนี้แหละที่ทำให้ Rh- ดูเป็นเรื่องใหญ่และ “พิเศษ” มากกว่าความจริงที่ว่ามันก็เป็นแค่หมู่เลือดแบบหนึ่งเท่านั้น

สรุปง่ายๆ การตรวจ Rh ก็คือการตรวจหาแอนติเจนบนผิวเม็ดเลือดแดง มีก็ Rh+ ไม่มีก็ Rh- ไม่ได้มีอะไรซับซ้อนเลย ส่วนเรื่อง Rh- หายากนั้น ก็ไม่ได้หายากจนน่าตกใจ แค่ในไทยมี Rh+ มากกว่าเท่านั้นเอง ความกังวลและความระมัดระวังของคนที่เป็น Rh- เป็นสิ่งที่เข้าใจได้ เพราะการหาเลือดที่เข้ากันได้ในยามฉุกเฉินเป็นเรื่องสำคัญมาก ดังนั้น การมีความรู้ความเข้าใจที่ถูกต้องเกี่ยวกับหมู่เลือด จึงเป็นประโยชน์ต่อทุกคน ไม่ว่าจะเป็น Rh+ หรือ Rh- ก็ตาม