เพราะ เหตุ ใด เกลือ โซเดียม คลอ ไร ด์ จึง ละลาย น้ำ ได้

อ้าว! ทำไมเกลือถึงละลายน้ำได้วะ? นี่มันคำถามที่ดูง่ายๆ แต่จริงๆ แล้วลึกซึ้งนะรู้มั้ย! ตอนเด็กๆ ผมก็เคยสงสัยนะ เอาเกลือใส่แก้วน้ำ แป๊บเดียวก็หายไปกับตา มันไปไหน? (ฮ่าๆๆ ถามเหมือนเด็กเลยเนอะ)

จริงๆ แล้วมันไม่ใช่แค่หายไปเฉยๆ มันเป็นเรื่องของ…เคมี! (เสียงตึงเครียดขึ้นมาหน่อย) นึกภาพน้ำสิ มันไม่ได้เป็นแค่โมเลกุล H₂O เรียบๆ มันมีขั้ว! อธิบายง่ายๆ ก็คือ ออกซิเจนเจ้าเล่ห์มันดึงดูดอิเล็กตรอนมากกว่าไฮโดรเจน เลยทำให้เกิดประจุลบและบวกบางส่วน เหมือนมีขั้วบวกและขั้วลบอยู่ในโมเลกุลน้ำนั่นแหละ เหมือนแม่เหล็กอ่อนๆ อ่ะ เข้าใจป่ะ?

แล้วเกลือล่ะ? นั่นก็คือโซเดียมคลอไรด์ (NaCl) ไอ้เจ้าโซเดียม (Na⁺) มันประจุบวก ส่วนคลอไรด์ (Cl⁻) ประจุลบ พอมันเจอน้ำที่มีขั้ว ก็เหมือนเจอคู่แท้! ขั้วบวกของน้ำก็ไปจับกับคลอไรด์ ขั้วลบของน้ำก็ไปเกาะกับโซเดียม เรียกว่าปฏิสัมพันธ์ไอออน-ไดโพล (ฟังดูเท่ห์เนอะ)

แต่ที่สำคัญกว่านั้นคือเรื่องพลังงาน! การที่น้ำไปดึงดูดไอออนในเกลือ มันปล่อยพลังงานออกมาเยอะกว่าพลังงานที่ใช้ในการทำลายพันธะในเกลือเสียอีก! ก็เลยละลายได้ง่ายๆ เหมือนเราเอาของเล่นที่ชอบมาแลกกับของที่ไม่ชอบ ได้ของที่ชอบมา ก็เลยยอมง่ายๆ (อุปมาอุปไมยอาจจะไม่เป๊ะเท่าไหร่ แต่มันเข้าใจง่ายดีใช่มั้ยล่ะ)

สรุปง่ายๆ ก็คือ น้ำมีขั้ว เกลือมีไอออน พวกมันดึงดูดกัน พลังงานก็ลงตัว เลยละลายได้ไงล่ะ! ง่ายๆ แค่นี้เอง แต่จริงๆ มันซับซ้อนกว่าที่พูดนะ (ยิ้มเขินๆ)

อ้างอิงจาก โอลิ – ครูสอน IB (วิทยาศาสตร์ธรรมชาติ BSc.) เค้าอธิบายเก่งมาก แต่ผมพยายามทำให้ง่ายขึ้น เผื่อใครไม่เข้าใจเคมีเท่าผม (ฮ่าๆ อย่าเพิ่งหัวเราะผมนะ)