ADH ออกฤทธิ์ที่ไหนของไต

ADH: พลังควบคุมสมดุลน้ำที่ท่อรวมในไต

ร่างกายมนุษย์เปรียบเสมือนเครื่องจักรอันซับซ้อนที่ต้องการสมดุลในทุกระบบ หนึ่งในสมดุลที่สำคัญคือสมดุลของน้ำ ซึ่งสมองและไตทำงานร่วมกันอย่างแม่นยำเพื่อรักษาความสมดุลนี้ไว้ ฮอร์โมนต้านการขับปัสสาวะ หรือ ADH (Antidiuretic Hormone) เป็นกุญแจสำคัญที่ควบคุมสมดุลนี้ โดยออกฤทธิ์อย่างจำเพาะเจาะจงที่บริเวณ “ท่อรวม” (collecting duct) ภายในไต

เมื่อร่างกายขาดน้ำ สมองจะรับรู้ถึงการเปลี่ยนแปลงของความเข้มข้นของเลือด และสั่งการให้ต่อมใต้สมองส่วนหลังหลั่ง ADH ออกมา ADH เดินทางไปตามกระแสเลือดจนถึงไต และออกฤทธิ์โดยตรงที่ท่อรวม ซึ่งเป็นส่วนสุดท้ายของหน่วยไต (nephron) ก่อนที่ปัสสาวะจะถูกส่งไปยังกระเพาะปัสสาวะ

ADH จะเพิ่มความสามารถในการซึมผ่านของน้ำของท่อรวม โดยการกระตุ้นให้เกิดการเคลื่อนย้ายของช่องน้ำ aquaporin-2 ขึ้นสู่ผิวด้านในของท่อรวม ทำให้ผนังท่อรวมยอมให้น้ำซึมกลับเข้าสู่กระแสเลือดได้มากขึ้น ผลที่เกิดขึ้นคือปริมาณของน้ำในเลือดเพิ่มขึ้น ความเข้มข้นของเลือดเจือจางลง และปริมาณปัสสาวะที่ขับออกมาน้อยลง ปัสสาวะจะมีสีเข้มขึ้นและมีความเข้มข้นมากขึ้น กลไกนี้ช่วยรักษาระดับน้ำในร่างกายให้คงที่ ป้องกันภาวะขาดน้ำ และรักษาความดันโลหิตให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ

ในทางตรงกันข้าม หากร่างกายมีน้ำมากเกินไป การหลั่ง ADH จะลดลง ท่อรวมจะซึมน้ำกลับเข้าสู่กระแสเลือดน้อยลง ส่งผลให้ปริมาณปัสสาวะเพิ่มขึ้น ปัสสาวะจะมีสีจางลง และช่วยขับน้ำส่วนเกินออกจากร่างกาย

นอกจากบทบาทในการรักษาสมดุลน้ำแล้ว ADH ยังมีบทบาทอื่นๆ ในร่างกาย เช่น การควบคุมความดันโลหิต และมีส่วนเกี่ยวข้องกับการทำงานของระบบประสาทบางส่วน อย่างไรก็ตาม บทบาทหลักของ ADH ยังคงอยู่ที่การควบคุมสมดุลน้ำในร่างกายผ่านการออกฤทธิ์ที่ท่อรวมในไต ซึ่งเป็นกลไกสำคัญที่ช่วยให้ร่างกายทำงานได้อย่างปกติและมีประสิทธิภาพ

#Adh ไต #การดูดซึมน้ำ #หลอด หน่วยไต