การบำบัดทดแทนไตมีอะไรบ้าง

การบำบัดทดแทนไตมีกี่ชนิด

ปีนี้เอง แม่ฉันป่วยหนัก ต้องเข้าโรงพยาบาลกลางเดือนพฤษภาคม หมอบอกว่าไตเสื่อม ต้องบำบัดทดแทนไต ตอนนั้นใจสลายเลย รู้สึกเหมือนโลกทั้งใบถล่มทลาย หมออธิบายให้ฟังละเอียดมาก จำได้แม่นเลยว่ามี 3 วิธีหลักๆ

• ฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม: วิธีนี้แม่ฉันไม่เอา เพราะต้องไปโรงพยาบาลบ่อยมาก อาทิตย์ละ 3 ครั้ง นานครั้งละ 4 ชั่วโมง หมอบอกว่าสะดวกกว่าล้างไต แต่แม่ฉันบอกว่าเหนื่อย ไม่อยากทรมานตัวเองแบบนั้น เห็นแล้วก็สงสารแม่มากๆ

• ล้างไตทางช่องท้อง: อันนี้ก็ไม่เอาอีก หมออธิบายว่าต้องมีสายคาไว้ในท้อง แล้วก็ต้องล้างเองทุกวัน แม่ฉันบอกว่ามันดูยุ่งยาก กลัวติดเชื้อด้วย

• ปลูกถ่ายไต: หมอบอกว่าดีที่สุด แต่ต้องหาผู้บริจาค และต้องรอคิว ไม่รู้จะนานแค่ไหน ตอนนั้นเครียดมาก หาข้อมูลทุกทางเลย รู้สึกเหมือนเวลาเดินช้า อยากให้แม่หายเร็วๆ

เรื่องนี้สอนให้รู้ว่า การเลือกวิธีบำบัดทดแทนไต มันขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย สุขภาพของผู้ป่วย ความสะดวก และโอกาสในการรักษา จริงๆ มันไม่มีวิธีไหนดีที่สุด ขึ้นอยู่กับคนไข้แต่ละคนจริงๆ ตอนนี้แม่ฉันยังรักษาตัวอยู่ แต่ก็ดีขึ้นบ้างแล้ว สู้ๆนะแม่

อาการแบบไหนที่ต้องฟอกไต

ลมหนาวพัดผ่านใบหน้า.. หนาวเหน็บ เหมือนความรู้สึกที่แทรกซึมเข้ามาในหัวใจเมื่อคิดถึง.. ไต ใช่ ไตของฉันเอง

• เกลือแร่ในเลือดผิดปกติ เหมือนทะเลที่คลื่นปั่นป่วน ไม่สงบ มันรุนแรงเหลือเกิน

• กรดในเลือดสูง แสบร้อน เหมือนไฟลุกโชน เผาผลาญทุกอย่าง เจ็บปวด

• ไตวายเฉียบพลัน ความตายที่คืบคลานเข้ามา.. ช้าๆ แต่แน่วแน่

• อาการชัก ร่างกายสั่นสะท้านเหมือนใบไม้ในพายุ หมดสติไป สยดสยอง

• ความรู้สึกตัวลดลง ดวงตาพร่ามัว จิตใจล่องลอย เหมือนเรือเล็กในมหาสมุทรอันกว้างใหญ่

เมื่อไหร่ต้องเริ่ม? เมื่อยาไม่ช่วยแล้ว.. เมื่อร่างกายส่งเสียงร้องขอความช่วยเหลืออย่างสุดกำลัง.. มันคือเวลา.. เวลาที่ต้องเริ่มฟอกไต

ฤดูร้อนปีนี้.. ฉันได้เห็นหมอกควันเหนือแม่น้ำเจ้าพระยา.. และฉันได้เห็นความหวัง.. ความหวังในการฟอกไต

ปีนี้ 2566 ฉันได้เรียนรู้ว่าการฟอกไตไม่ได้น่ากลัวอย่างที่คิด แต่เป็นความหวัง.. เป็นการต่อลมหายใจ.. เป็นการต่อชีวิต..

การบำบัดทดแทนไตมีกี่ชนิด?

บำบัดทดแทนไตมี 3 แบบนะ

1. ฟอกเลือด คือไปโรงพยาบาล อาทิตย์ละ 2-3 ครั้ง อ่ะ ฟอกทีนึงก็หลายชั่วโมงอยู่

2. ล้างไตทางช่องท้อง อันนี้ทำเองที่บ้านได้ สบายกว่าเยอะ แต่ต้องระวังเรื่องความสะอาดนิดนึงนะ

3. ปลูกถ่ายไต อันนี้ถ้าได้ไตใหม่ ชีวิตก็จะดีขึ้นเยอะเลย แต่ก็ต้องกินยากดภูมิไปตลอดชีวิตอะ

• เรื่องน่ารู้: รู้ป่าวว่าคนที่เป็นโรคไตเยอะมากกก เดี๋ยวนี้อะ เพราะอาหารการกินเปลี่ยนไปเยอะเลย ของมันๆ ของเค็มๆ กินกันเยอะเกิน
• สำคัญเลย: ถ้าปัสสาวะผิดปกติ บวมๆ หรือเหนื่อยง่าย รีบไปหาหมอนะ อย่าปล่อยไว้! ช้าเด๋วจะไม่ทัน
• ของแถม: แม่เราเคยเกือบต้องฟอกไต แต่โชคดีปรับอาหารทัน หมอบอกว่าถ้ากินเค็มน้อยลง กินผักผลไม้เยอะขึ้น ก็ช่วยได้เยอะเลย ลองดูนะ
• ข้อมูลเพิ่มเติม: การปลูกถ่ายไต ค่าใช้จ่ายสูงอยู่นะ แต่รัฐบาลก็มีโครงการช่วยเหลืออยู่ ลองไปศึกษาดู
• เตือน: อย่าซื้อยาบำรุงไตกินเองนะ อันตราย! ไปปรึกษาหมอก่อนดีกว่า

การบำบัดทดแทนไต มีกี่แบบ?

โอเค งั้นมาดูกันแบบขำๆ แต่ลึกซึ้งนะ ไตเรานี่มันก็เหมือนถังกรองน้ำเนอะ พอมันพังก็ต้องหาอะไรมากรองแทน การบำบัดทดแทนไตเนี่ย มันก็เหมือนการเลือกซื้อเครื่องกรองน้ำ มีให้เลือก 3 แบบหลักๆ จะเอาแบบไหนก็แล้วแต่ทุนทรัพย์และความสะดวกเลย ฮ่าๆ

• ฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม: อันนี้เหมือนเครื่องกรองน้ำรุ่นไฮโซ ต้องไปนอนให้คุณหมอเขาจัดการให้ที่โรงพยาบาล อาทิตย์ละ 2-3 ครั้ง ไฮเทคสุดๆ ไปเลย แต่ก็ต้องเสียเวลาหน่อยนะ คิดซะว่าไปเข้าสปาละกัน อิอิ
• ล้างไตผ่านทางช่องท้อง: แบบนี้ก็เหมือนเครื่องกรองน้ำแบบพกพา ทำเองได้ที่บ้าน สะดวกดี แต่ก็ต้องดูแลตัวเองดีๆ หน่อยนะ ไม่งั้นติดเชื้อได้ง่ายๆ เลย เหมือนทำความสะอาดบ้านแหละ ต้องขยันหน่อย
• ปลูกถ่ายไต: นี่มันเปลี่ยนไตใหม่เลยนะ เหมือนเปลี่ยนเครื่องกรองน้ำยกชุด ดีที่สุดแน่นอน แต่กว่าจะได้ไตมาก็ยากเย็นแสนเข็ญ ต้องรอคิวกันยาวๆ บางทีก็เหมือนถูกหวยเลยนะ ฮ่าๆ แต่ได้ไตมาแล้วก็ต้องกินยากดภูมิไปตลอดชีวิตด้วย ก็ต้องแลกกันไปเนอะ

ส่วนตัวผมเคยไปเยี่ยมญาติที่ฟอกไต เห็นเขาต้องไปโรงพยาบาลทุกอาทิตย์ก็เหนื่อยแทนเลย เหมือนติดแหง็กอยู่กับเครื่อง แต่ก็ดีกว่าไตพังไปเลยเนอะ อย่างน้อยก็ยังมีทางเลือกให้ (แอบกระซิบนิดนึง อันนี้จากประสบการณ์ตรงนะ ค่าใช้จ่ายแต่ละแบบก็ต่างกันด้วยนะ ต้องศึกษาดีๆ ก่อนตัดสินใจ เหมือนซื้อเครื่องกรองน้ำแหละ ต้องดูงบประมาณด้วย อิอิ) ตอนนี้ปี 2024 เทคโนโลยีก้าวหน้าไปมาก มีนวัตกรรมใหม่ๆ เกี่ยวกับการบำบัดทดแทนไตออกมาเรื่อยๆ น่าสนใจมาก ใครสนใจลองหาข้อมูลเพิ่มเติมดูนะ

Renal replacement therapy มีอะไรบ้าง?

เอ้าาาา เรื่องไตๆ เนี่ยนะ มีอยู่ 3 วิธีเด็ดๆ แก้ปัญหาไตพัง เหมือนเปลี่ยนยางรถนั่นแหละ แต่แพงกว่าเยอะ!

• ฟอกเลือด: นึกภาพเหมือนเอาเลือดไปซักแห้ง อาทิตย์ละ 2-3 ครั้ง เหนื่อยหน่อยนะ เหมือนเข้าคอร์สเสริมสวย แต่ไม่ใช่สปาหรอกนะ 😅 ต้องไปโรงบาลประจำ
• ล้างไตทางช่องท้อง: อันนี้เท่ห์กว่า เหมือนมีเครื่องกรองน้ำส่วนตัวในพุง! เปลี่ยนน้ำยาเองได้ที่บ้าน สะดวกกว่าเยอะ แต่อย่าเติมน้ำปลาผิดนะ เดี๋ยวเค็มไต 😂 (อันนี้ขำๆ นะ อย่าทำจริง!) ของผมเพื่อนทำอยู่ มันบอกว่าแรกๆ ก็กลัวๆ แต่ตอนนี้ชินละ สบายกว่าไปโรงบาลบ่อยๆ
• ปลูกถ่ายไต: อันนี้ตัวท็อป! เหมือนเปลี่ยนอะไหล่ใหม่ หายขาด! แต่กว่าจะได้ไตนี่ก็รอนานนนนนน เหมือนรอคิวชาบูร้านดัง แถมต้องกินยากันไตต่อต้านไปตลอดชีวิตด้วย แต่ยังไงก็ดีกว่าไตพังเนอะ อันนี้ผมเห็นป้าข้างบ้านได้ไตใหม่ แกบอกชีวิตดีขึ้นเยอะ เดินเหินได้คล่อง เหมือนได้เกิดใหม่เลย

ปล. ผมนี่ศึกษาข้อมูลมาอย่างดีเลยนะเนี่ย เพื่อคุณๆ โดยเฉพาะ 😎 ส่วนใครไตยังดี ก็ดูแลตัวเองดีๆ ล่ะ กินน้ำเยอะๆ อย่ากินเค็มจัด ออกกำลังกายบ้าง จะได้ไม่ต้องมาร่วมวงไตพังกับพวกเรา 😜 (ผมไม่ได้ไตพังนะ แค่หาข้อมูลเฉยๆ!) ปี 2024 แล้ว ดูแลตัวเองกันด้วยนะจ๊ะ!

อาการแบบไหนที่ต้องฟอกไต?

ไตวายขนาดไหน ถึงต้องไปนั่งจิบน้ำ RO หน้าเครื่องฟอกไต? มาดูกันแบบขำๆ แต่เรื่องจริงจังนะ

• เกลือแร่ปั่นป่วน: โซเดียม โปแตสเซียม วิ่งเล่นกันเกินเบอร์ คุมยากเย็นแสนเข็ญ
• เลือดเปรี้ยวปี๋: กรดในเลือดสูงลิ่ว กินยาแก้ก็ไม่ลง (อันนี้อันตรายจริงจัง)
• ไตไม่ไหวแล้วจ้า: กินยาคุมอาหารก็ไม่ดีขึ้น ค่าไตแย่ลงเรื่อยๆ หมอบอก “ถึงเวลา”
• สติเริ่มเลือน: ของเสียในเลือดมันเยอะเกิน เบลอๆ เอ๋อๆ ชักกระตุกอีก (อันนี้ต้องรีบ!)

เริ่มเมื่อไหร่? หมอจะดูหลายอย่างรวมกัน ไม่ใช่แค่ค่าไตตัวเดียว บางคนค่าไตไม่แย่มาก แต่มีอาการอื่นร่วมด้วย ก็อาจต้องเริ่มฟอก

เกร็ดน่ารู้ (เผื่อใครอยากฉลาดขึ้นอีกนิด):

• ค่าไต (GFR): ตัวเลขที่บอกว่าไตเราทำงานได้ดีแค่ไหน แต่ละคนไม่เหมือนกัน ต้องดูบริบทอื่นด้วย
• ไตวายเรื้อรัง: ไม่ใช่แค่คนแก่เป็นนะ คนหนุ่มสาวก็เป็นได้ (ดูแลตัวเองดีๆ เด้อ)
• ฟอกไตมีหลายแบบ: ไม่ใช่แค่ล้างไตทางเส้นเลือดดำนะ มีล้างทางช่องท้องด้วย (เลือกแบบที่เหมาะกับเรา)

เอ้อ! อย่าเชื่อทั้งหมดที่อ่านเจอนะ ไปปรึกษาหมอจริงๆ ดีกว่า ฟอกไตหรือไม่ หมอเท่านั้นที่ฟันธงได้!

อาการแบบไหนถึงต้องฟอกไต?

ยามสนธยา… แสงเรืองรองลอดม่าน… ไตอ่อนแรง… เหมือนใบไม้ร่วงโรย…

• ของเสีย… เน่าเฟะ… ยูเรีย ครีอะตินิน… พุ่งทะยาน… เกินต้านทาน

• น้ำเอ่อท้น… บวมเปล่ง… เหมือนจันทร์เพ็ญ… หายใจ… เหมือนปลาขาดน้ำ

• เกลือแร่… แปรปรวน… โพแทสเซียม… ดั่งพายุโหม… โซเดียม… จมดิ่ง… สู่ห้วงเหว

คลื่นไส้… อาเจียน… อ่อนล้า… ราวคนไร้วิญญาณ… สับสน… ประดุจหลงทางในเขาวงกต… ชักกระตุก… เหมือนสายฟ้าฟาด…

ต้องฟอก… ชำระล้าง… เหมือนฝนชะล้างดินโคลน… แต่… การตัดสินใจ… อยู่ที่… หมอไต… ผู้เชี่ยวชาญ… เท่านั้น…

เพิ่มเติม:

• ค่าไตวัดจาก eGFR (estimated Glomerular Filtration Rate) ต่ำกว่า 15 ml/min/1.73 m2 อาจต้องพิจารณาฟอกไต

• การฟอกไตมี 2 แบบหลัก คือ Hemodialysis (ล้างไตผ่านเครื่อง) และ Peritoneal Dialysis (ล้างไตทางช่องท้อง)

• การตัดสินใจฟอกไตต้องพิจารณาจากหลายปัจจัย เช่น อายุ สุขภาพโดยรวม โรคร่วมอื่นๆ

ไตระยะไหนถึงจะฟอก?

ไตวายระยะสุดท้ายอ่ะถึงต้องฟอก! ประมาณว่าไตมันพังไปเยอะมากแล้ว ทำงานไม่ได้แล้วจริงๆ ถึงต้องฟอก ไม่ใช่แค่ระยะ 4 นะ ต้อง 5 จริงๆๆ ถึงต้องไปหาหมอฟอกไต หรือไม่ก็ปลูกถ่ายไตเลย พี่สาวฉันเองก็เป็นอยู่ ปีนี้ก็ต้องฟอกไตตลอด เหนื่อยมากเลย สงสารพี่เค้าจริงๆ

• โรคไตระยะที่ 5 คือไตพังหนักมาก
• ต้องฟอกไต หรือปลูกถ่าย ถึงจะอยู่ได้
• ฟอกไตคือเหมือนไตเทียม กรองของเสียออกจากเลือดให้
• พี่สาวฉันเป็น ปีนี้ก็ต้องทำตลอด เหนื่อยมาก

เพิ่มเติมนิดนึงนะ การฟอกไตมีหลายแบบด้วย แบบไหนดี ก็ต้องไปปรึกษาคุณหมอ ดูอาการคนไข้เป็นหลัก แต่ที่แน่ๆ ต้องระยะ 5 จริงๆ ถึงได้ฟอก ไม่งั้นก็รักษาด้วยยาไปก่อน แต่ถ้าไม่ดีขึ้น ก็ต้องฟอกแหละ

การบำบัดทดแทนไตมีกี่วิธี?

การบำบัดทดแทนไตมีสามวิธีหลัก:

• ฟอกไตด้วยเครื่องไตเทียม (Hemodialysis): กรองเลือดภายนอกร่างกาย ปีนี้พบการพัฒนาเทคโนโลยีการเข้าถึงเส้นเลือดที่สะดวกขึ้น

• ล้างไตทางช่องท้อง (Peritoneal Dialysis): ใช้เยื่อบุช่องท้องกรองของเสีย วิธีนี้สะดวกกว่า แต่ต้องมีความรู้และความระมัดระวัง

• ปลูกถ่ายไต (Kidney Transplant): วิธีที่ดีที่สุด แต่ต้องหาผู้บริจาคที่เข้ากันได้ ปีนี้มีการศึกษาวิจัยเกี่ยวกับการปลูกถ่ายไตจากผู้บริจาคที่ไม่ใช่ญาติมากขึ้น จำนวนการปลูกถ่ายเพิ่มขึ้นเล็กน้อย แต่ยังจำกัดด้วยปัญหาการหาผู้บริจาค

ความอยู่รอดขึ้นกับการปฏิบัติตามอย่างเคร่งครัด ไม่มีทางลัด มันคือการต่อสู้ ไม่ใช่การเลือก

ระยะไหนที่ต้องฟอกไต?

โรคไตระยะสุดท้ายอ่ะ ต้องฟอกไต! คือพอเป็นระยะ 5 ก็ต้องเริ่มคิดเรื่องนี้แหละ ไม่งั้นก็ปลูกถ่ายไต อันนี้ต้องปรึกษาหมอดีๆนะ เพื่อนฉันก็เป็น เค้าบอกต้องไปเช็คบ่อยๆ

• ระยะ 5 นี่แหละ ถึงขั้นต้องฟอกไต หรือปลูกถ่าย ถ้าไม่ทำ อันตรายมากนะ
• หมอจะดูค่า GFR กับ creatinine อะไรพวกนี้อ่ะ จำไม่ค่อยได้แล้ว แต่ถ้าต่ำมาก ก็เข้าขั้นนี้แหละ
• ฟอกไตก็คือ เอาเครื่องมาช่วยกรองเลือดแทนไต แบบว่า ไตเราพังแล้วไง ต้องมีเครื่องช่วย มันจะช่วยดึงของเสียออกจากเลือด ประมาณนั้นแหละ

พี่สาวฉันเอง ปีที่แล้วเค้าตรวจเจอโรคไตระยะสุดท้าย ตอนนี้เค้าฟอกไตอยู่ ต้องไปโรงพยาบาลบ่อยมาก เหนื่อยแทนเลย แต่ก็ดีนะ อย่างน้อยก็มีวิธีรักษา ยังไงก็ต้องดูแลสุขภาพตัวเองดีๆ อย่าลืมไปตรวจสุขภาพประจำปีด้วยนะ สำคัญมาก!