การบําบัดทดแทนไต มีกี่แบบ

Hemodialysis กับ CAPD ต่างกันอย่างไร

เฮโมไดอะลิซิสกับ CAPD ต่างกันยังไง? ง่ายๆ เลย เหมือนเอาเสื้อไปซักแหละ เฮโมฯ เหมือนซักแห้ง รวดเร็วทันใจ แต่ต้องไปร้านทุกอาทิตย์ ส่วน CAPD เหมือนซักมือ ทำเองได้ที่บ้าน สโลว์ไลฟ์หน่อยแต่ต้องทำทุกวัน ฮ่าๆๆๆๆๆๆ

• เฮโมไดอะลิซิส (Hemodialysis): ต้องไปโรงพยาบาลหรือคลินิกสัปดาห์ละ 3 ครั้ง ครั้งละ 4 ชั่วโมง เหมือนติดแหง็กกับเครื่องไตเทียม แต่ข้อดีคือ สะดวก รพ.จัดการให้หมด เราแค่ไปนอนเฉยๆ (หลับได้ด้วยนะเออ) อ้อ ผมเคยเห็นบาง รพ. มี wifi ให้เล่นด้วยนะ สบายไปอีก เหมือนได้พักผ่อน (หรือเปล่า?)

• CAPD (Continuous Ambulatory Peritoneal Dialysis): อันนี้ทำเองที่บ้าน วันละ 4 ครั้ง ใช้เวลาประมาณ 30-40 นาทีต่อครั้ง เหมือนมีหน้าที่พิเศษเพิ่มมาเลย แต่ข้อดีคืออิสระ ไปเที่ยวไหนก็ได้ แค่พกน้ำยาไปด้วย เหมือนพก power bank ชาร์จแบตโทรศัพท์เลย (แต่เป็นชาร์จไต 555555) ผมจำได้ปีที่แล้วไปเที่ยวเชียงใหม่กับเพื่อนๆ ก็เอา CAPD ไปด้วย สบายมาก

• ปลูกถ่ายไต (Kidney Transplant): อันนี้คือที่สุดของที่สุด เหมือนได้ไตใหม่ป้ายแดง ชีวิตกลับมาเป็นปกติ แต่กว่าจะได้นี่สิ ต้องรอคิวนานมากกกกกกก เหมือนรอ iPhone รุ่นใหม่ออกเลย แถมยังต้องกินยากดภูมิคุ้มกันตลอดชีวิตอีก เหมือนเลี้ยงลูก ต้องดูแลอย่างดี แต่ถ้าเทียบกับสองอย่างข้างบนแล้ว ปลูกถ่ายไตถือว่าคุ้มสุดๆ

วิธีบำบัดผู้ป่วยโรคไต ก็สามอย่างนี้นี่แหละ ขึ้นอยู่กับสภาพร่างกายและความพร้อมของแต่ละคน บางคนอาจจะเหมาะกับอันนี้ บางคนอาจจะเหมาะกับอันนั้น ต้องปรึกษาคุณหมอนะครับ อย่าเชื่อผมมาก ผมแค่คนไข้ 5555555 แต่ถ้าอยากรู้เรื่องเที่ยวเชียงใหม่พร้อม CAPD ถามผมได้ ยินดีให้คำปรึกษาครับ (อันนี้เรื่องจริงจัง)

การบำบัดทดแทนไตคืออะไร

บำบัดทดแทนไต? อ๋อ! ไอ้การ “ล้างไต” เวอร์ชั่นไฮโซไง ที่ไตขี้เกียจทำงานแล้วเราต้องหาคน (หรือเครื่อง) มาช่วยทำแทน

• ไตขี้เกียจ: ไตป่วยหนัก ไม่ยอมกรองของเสีย
• พระเอกขี่ม้าขาว: บำบัดทดแทนไต (ไตเทียม, ล้างช่องท้อง) เข้ามาช่วยชีวิต
• เป้าหมาย: เอาของเสียออก, คืนสมดุลให้น้ำและเกลือแร่ในร่างกาย (เหมือน reset เกมใหม่)

แล้วทำไมต้องทำ? คือถ้าปล่อยให้ของเสียมันคั่งในตัวนะ ชีวิตสั้นกว่าดู TikTok อีก!

มีอะไรบ้าง?

• ไตเทียม (Hemodialysis): ไปฟอกเลือดที่โรงพยาบาล อาทิตย์ละ 2-3 ครั้ง (เหมือนไปสปาเลือด)
• ล้างไตทางช่องท้อง (Peritoneal Dialysis): ทำเองที่บ้านได้ เปลี่ยนน้ำยาล้างไตวันละ 4 รอบ (เหมือนเลี้ยงปลาในท้อง)
• ปลูกถ่ายไต (Kidney Transplantation): เปลี่ยนไตใหม่ จบเรื่อง! (ถ้ามีไตให้เปลี่ยนนะ…)

คำเตือน: อย่าคิดว่าล้างไตแล้วจะกินอะไรก็ได้! หมอเขาคุมอาหารยิ่งกว่าตอนลดน้ำหนักอีก!

เพิ่มเติม (แบบชาวบ้าน): เคยได้ยินคนแก่แถวบ้านบ่น “กินเค็มนักไตพัง” มั้ย? นั่นแหละ! เรื่องจริง!

PERM Cath กับ DLC ต่างกันอย่างไร

PERM Cath กับ DLC อื้อหือออ งงงงงง แบบไหนวะ ถาวรกับชั่วคราวใช่มั้ย จำได้ลางๆว่า

• PERM Cath แบบถาวร ใช้ได้นานนนนน 1-3 ปี โอ้โห นานมากกก

• DLC แบบชั่วคราว แค่ 1-3 เดือนเอง แป๊บเดียว

ทำไมต่างกันนนนนนนนน นี่สิคำถามล้านดอลลาร์ สงสัยต้องไปถามหมอ หาข้อมูลเพิ่มเติมดีกว่า เดี๋ยวนี้หาข้อมูลง่ายมากกกก กูเกิ้ลเลยยยยยย

อ้ออออ อาจจะเป็นเพราะวัสดุที่ใช้ทำ หรือวิธีการใส่สาย หรือเปล่าาาาาาา แบบถาวรอาจจะแข็งแรงกว่า ทนทานกว่า หรือวิธีการติดตั้งอาจจะทำให้ใช้งานได้นานกว่า

ปล. เมื่อวานไปหาหมอมา หมอบอกว่า ปีนี้ เทคโนโลยีทางการแพทย์ก้าวหน้ามากๆ แบบใหม่ๆ เยอะแยะเลย เดี๋ยวต้องไปหาข้อมูลเพิ่ม อยากรู้เรื่องนี้ให้ละเอียดๆๆๆ จะได้ไม่งง

งงงง เยอะแยะไปหมด เหนื่อยยยย ไปนอนก่อนละกัน พรุ่งนี้ค่อยหาข้อมูลต่อ บายยยยยย

การทํา hemodialysis มีกี่ประเภท

โอ๊ย! ถามเรื่องฟอกไตเนี่ยนะ นึกว่าถามเรื่องหมูกระทะ มีแค่ 2 แบบแหละเพื่อน

• ฟอกไตด้วยเครื่องไตเทียม: ไอ้เครื่องบ่ะเริ่มที่ดูดเลือดเราไปฟอกข้างนอกนั่นแหละ ทำทีนึงก็หลายชั่วโมง เซ็งเป็ด!
• ล้างไตทางช่องท้อง: อันนี้สิของจริง เอาน้ำยาใส่พุงเรา แล้วให้มันดูดของเสียออกมาเอง เหมือนเลี้ยงปลากระดี่ในท้องอะแก

ข้อมูลเพิ่มเติม (เผื่อใครอยากรู้ลึก):

• Hemodialysis (HD): ฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม เค้าว่ากันว่าสะดวกดีสำหรับคนที่ไม่สะดวกทำเอง แต่ต้องไปโรงพยาบาลบ่อยๆ นะจ๊ะ
• Peritoneal Dialysis (PD): ล้างไตทางช่องท้อง มีทั้งแบบทำเองที่บ้าน (CAPD) กับใช้เครื่องช่วย (APD) ข้อดีคือทำที่บ้านได้ แต่ต้องระวังเรื่องความสะอาดเป็นพิเศษนะ

เฮ้อ! พูดแล้วอยากกินหมูกระทะ ไปดีกว่า!

ไตระยะไหนที่ต้องฟอก

โอ๊ย! ถามเรื่องไตระยะไหนต้องฟอกเนี่ยนะ? นี่มันคำถามระดับเซียนเลยนะเนี่ย!

• ไตระยะสุดท้าย! (ระยะ 5 นั่นแหละ) ถึงเวลาต้องพึ่งเครื่องแล้วพี่น้อง! ไตมันไม่ไหวแล้วจริงๆ ต้องให้หมอช่วยฟอกเลือดล้างพิษกันหน่อย ไม่งั้นชีวิตสั้นกว่าหอยจุ๊บอีก!

• ฟอกไตคืออะไร? ก็เหมือนเอารถไปล้างอัดฉีดไง! แต่คราวนี้ล้างเลือดเราแทน ล้างของเสียที่ไตขี้เกียจทำออกไป!

• ปลูกถ่ายไต? อันนี้อัพเกรดเครื่องใหม่ไปเลย! แต่หาไตใหม่ยากยิ่งกว่างมเข็มในทะเลทรายอีกนะ!

ข้อมูลเพิ่มเติมแบบชาวบ้านๆ:

• ค่าฟอกไตเนี่ยนะ…แพงกว่าค่าเหล้าอีก! เตรียมตัวขายวัวขายควายได้เลย! (ล้อเล่นน่า) แต่ทำประกันสุขภาพไว้บ้างก็ดีนะ!

• ตอนฟอกไตอาจจะเบื่อๆ หน่อย เตรียมหนังสือไปอ่าน หรือไม่ก็แอบดูพยาบาลสวยๆ ไปพลางๆ ก็ได้! (แต่ระวังโดนดุนะ)

• กินอาหารตามที่หมอบอกนะ! อย่ากินเค็มมาก เดี๋ยวบวมเป็นโอ่ง!

Disclaimer: ข้อมูลนี้เอาฮา แต่ก็มีประโยชน์นะ! ปรึกษาหมอดีที่สุด! อย่าเชื่อคนขายยาข้างถนน!

อาการแบบไหนต้องฟอกไต

แสงรำไร… ในห้องเก่าๆ นาฬิกาเดินช้า

• ของเสียคั่ง จนรู้สึกตัว…เลือนลาง (เหมือนฝันร้ายที่ไม่จบสิ้น)

• เยื่อหุ้มอักเสบ…เจ็บแปลบ เหมือนเข็มทิ่มแทง (ทุกครั้งที่หายใจ)

• คลื่นไส้ อาเจียน…ร่างก่ายปฏิเสธ (ทุกสิ่งอย่าง)

ความทรงจำ…วนเวียน เหมือนน้ำวน

• ระดับของเสียในเลือดสูงมาก ค่า BUN และ Creatinine เกินค่าปกติไปไกล (เหมือนปีศาจร้ายที่กัดกิน)

• ปัสสาวะออกน้อย ตัวบวมน้ำ (เหมือนโลกทั้งใบ…หนักอึ้ง)

• เหนื่อยง่าย หายใจลำบาก (เหมือนคนจมน้ำ…)

ฟอกไต…คือทางออก (หรือจุดเริ่มต้นใหม่?)

ข้อมูลเพิ่มเติม:

• ค่า GFR (อัตราการกรองของเสียของไต) ต่ำกว่า 15 ml/min/1.73 m2 ถือว่าไตทำงานน้อยมาก

• แพทย์ จะเป็นคนตัดสินใจ…เมื่อไหร่ที่ต้องเริ่ม (ไม่มีใครอยากถึงวันนั้น)

ถ้าไม่ฟอกไต จะเป็นอย่างไร

ถ้าไม่ฟอกไตเหรอ… อืม… เคยเห็นคนใกล้ตัวเป็นแบบนี้

ร่างกายมันค่อยๆ ทรุดลงแบบเห็นได้ชัดเลยนะ บวมๆ ซึมๆ กินอะไรก็ไม่ค่อยได้ หายใจก็ลำบาก

• ของเสียสะสม: ไตมันไม่ทำงาน ของเสียก็เลยคั่งในเลือด เหมือนมีแต่ขยะอยู่ในตัวเราตลอดเวลา
• บวมน้ำ: ตัวบวมฉึ่งเลย โดยเฉพาะขา กับหน้า เพราะไตมันคุมสมดุลน้ำไม่ได้
• หายใจลำบาก: น้ำท่วมปอดไง ออกซิเจนมันก็เข้าไปได้ไม่เต็มที่
• หัวใจวาย: หัวใจมันทำงานหนักเกินไป เพื่อพยายามสูบฉีดเลือดที่เต็มไปด้วยของเสีย
• เสียชีวิต: สุดท้าย… ถ้าไม่ฟอกไต ร่างกายมันก็รับไม่ไหวจริงๆ

การฟอกไตมันเหมือนยืดชีวิตนะ… แต่ก็นั่นแหละ… มันก็ไม่ใช่เรื่องง่ายเลย