ทำไมแพทย์ไม่พอ

ภาวะแพทย์ขาดแคลน: ปริศนาที่แก้ยากกว่าที่คิด

ปัญหาแพทย์ขาดแคลนในประเทศไทยมิใช่เรื่องใหม่ แต่กำลังทวีความรุนแรงขึ้นอย่างน่าวิตก แม้รัฐบาลจะมีนโยบายส่งเสริมและสนับสนุนการผลิตแพทย์อย่างต่อเนื่อง แต่ความจริงบนพื้นฐานคือ ตัวเลขแพทย์ที่เพิ่มขึ้นไม่เพียงพอที่จะรองรับความต้องการของประชากรที่เพิ่มขึ้น และการกระจายตัวที่ไม่สมดุล ปัจจัยเบื้องหลังนั้นซับซ้อนกว่าที่ปรากฏ และไม่ใช่เพียงแค่ “ผลิตแพทย์ไม่พอ” แต่เป็นปมปัญหาที่พันกันสลับซับซ้อนดังเช่นใยแมงมุม

หนึ่งในปมสำคัญคือ สวัสดิการและค่าตอบแทนที่ไม่สมดุลกับภาระงาน แพทย์ในโรงพยาบาลรัฐ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในพื้นที่ห่างไกล ต้องแบกรับภาระงานหนัก จำนวนผู้ป่วยต่อแพทย์ 1 คนสูง เวลาทำงานยาวนาน และต้องเผชิญกับความเครียดสะสม ท่ามกลางสวัสดิการที่อาจไม่เพียงพอต่อความเสี่ยงและความทุ่มเทที่พวกเขาเสียสละ การเปรียบเทียบกับค่าตอบแทนและสวัสดิการในภาคเอกชน ที่มักจะสูงกว่าและมีเงื่อนไขการทำงานที่เอื้ออำนวยกว่า จึงทำให้แพทย์รุ่นใหม่หลายคนเลือกที่จะหันไปทำงานในภาคเอกชน แม้จะหมายความว่าประชาชนในพื้นที่ห่างไกลจะเข้าถึงการรักษาพยาบาลได้ยากขึ้น

นอกเหนือจากสวัสดิการ สภาพแวดล้อมการทำงาน ก็เป็นอีกปัจจัยสำคัญที่ผลักดันให้แพทย์เลือกที่จะออกจากระบบโรงพยาบาลรัฐ การขาดแคลนอุปกรณ์การแพทย์ บุคลากรทางการแพทย์อื่นๆ และโครงสร้างพื้นฐานที่ไม่เพียงพอในหลายพื้นที่ ยิ่งทวีความยากลำบากให้กับการทำงาน เพิ่มความเสี่ยงและความท้าทาย ส่งผลให้แพทย์รู้สึกเหนื่อยล้า หมดกำลังใจ และมองหาโอกาสที่ดีกว่า

อีกปัจจัยหนึ่งที่มักถูกมองข้ามคือ ความซับซ้อนของขั้นตอนการทำงานและความเสี่ยงด้านกฎหมาย ระบบราชการที่ยุ่งยาก ขั้นตอนการอนุมัติที่ล่าช้า และภาระงานด้านเอกสารที่มากเกินไป ล้วนแต่เป็นอุปสรรคที่ทำให้แพทย์รู้สึกท้อแท้ ยิ่งไปกว่านั้น ความเสี่ยงด้านการถูกฟ้องร้อง ทั้งจากความผิดพลาดทางการแพทย์ หรือแม้แต่ความไม่เข้าใจจากผู้ป่วย ก็สร้างความกดดันทางจิตใจและความไม่มั่นคงในอาชีพ ทำให้แพทย์หลายคนเลือกที่จะหลีกเลี่ยงความเสี่ยงเหล่านั้น

การแก้ปัญหาภาวะแพทย์ขาดแคลนจึงไม่ใช่เพียงการเพิ่มจำนวนแพทย์อย่างเดียว แต่ต้องเป็นการแก้ไขปัญหาเชิงระบบ โดยการปรับปรุงสวัสดิการ ค่าตอบแทน และสภาพแวดล้อมการทำงานให้ดียิ่งขึ้น ลดความซับซ้อนของขั้นตอนการทำงาน สร้างระบบคุ้มครองความเสี่ยงทางกฎหมายให้กับแพทย์ และกระจายแพทย์ให้ทั่วถึง โดยเฉพาะในพื้นที่ห่างไกล ผ่านกลไกจูงใจที่เหมาะสม นั่นคือ การสร้างแรงจูงใจให้แพทย์อยากทำงานในระบบสาธารณสุข ไม่ใช่เพียงแค่ “ผลิต” แพทย์ให้มากขึ้น แต่ต้อง “รักษา” แพทย์ที่มีอยู่ให้คงอยู่ในระบบ เพื่อให้ประชาชนทุกคนมีโอกาสเข้าถึงการรักษาพยาบาลอย่างทั่วถึงและมีคุณภาพ.

#ขาดแคลนแพทย์ #ปัญหาสาธารณสุข #แพทย์ไม่พอ