ปวดเกร็งมดลูก เกิดจากอะไร

ปวดเกร็งมดลูก: สัญญาณเตือนที่ไม่ควรมองข้าม และเรื่องที่คุณอาจยังไม่รู้

อาการปวดเกร็งมดลูกเป็นปัญหาที่ผู้หญิงหลายคนต้องเผชิญ ไม่ว่าจะในช่วงมีประจำเดือน หรือในช่วงเวลาอื่นๆ ของรอบเดือน บางครั้งอาการปวดก็เพียงเล็กน้อย สร้างความรำคาญ แต่บางครั้งกลับรุนแรงจนส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน ทำให้หลายคนสงสัยว่าอาการปวดเหล่านี้เกิดจากอะไรกันแน่ และเมื่อไหร่ที่ควรจะไปพบแพทย์

บทความนี้จะพาคุณไปทำความเข้าใจอาการปวดเกร็งมดลูกให้ลึกซึ้งยิ่งขึ้น โดยเน้นไปที่สาเหตุที่หลากหลาย ไม่ใช่แค่เพียงภาวะเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ (Endometriosis) ซึ่งเป็นหนึ่งในสาเหตุที่พบบ่อย แต่เราจะเจาะลึกถึงสาเหตุอื่นๆ ที่อาจถูกมองข้ามไป

สาเหตุของอาการปวดเกร็งมดลูก:

• ปวดประจำเดือน (Dysmenorrhea): นี่คือสาเหตุที่พบได้บ่อยที่สุด โดยอาการปวดมักเกิดขึ้นก่อน ระหว่าง หรือหลังมีประจำเดือน เนื่องจากฮอร์โมนโปรสตาแกลนดิน (Prostaglandins) ที่ถูกปล่อยออกมา ทำให้มดลูกบีบตัวแรงขึ้น บางครั้งอาการปวดก็รุนแรงจนทำให้เกิดอาการคลื่นไส้ อาเจียน หรือท้องเสีย

• เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ (Endometriosis): อย่างที่กล่าวไปข้างต้น ภาวะนี้เกิดจากเนื้อเยื่อคล้ายเยื่อบุโพรงมดลูกไปเติบโตภายนอกมดลูก ทำให้เกิดการอักเสบและปวดเรื้อรัง ซึ่งมักจะรุนแรงมากขึ้นในช่วงมีประจำเดือน

• เนื้องอกในมดลูก (Fibroids): เนื้องอกที่ไม่ร้ายแรงเหล่านี้สามารถเติบโตในมดลูก และทำให้เกิดอาการปวดเกร็ง ปวดหลัง เลือดออกมากผิดปกติระหว่างมีประจำเดือน หรือปวดขณะมีเพศสัมพันธ์

• ภาวะอักเสบในอุ้งเชิงกราน (Pelvic Inflammatory Disease – PID): เป็นการติดเชื้อในอวัยวะสืบพันธุ์เพศหญิง มักเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียที่ติดต่อทางเพศสัมพันธ์ เช่น หนองในเทียม หรือหนองในแท้ ทำให้เกิดอาการปวดท้องน้อย ปวดเกร็งมดลูก มีไข้ และตกขาวผิดปกติ

• การใช้ห่วงคุมกำเนิด (IUD): โดยเฉพาะอย่างยิ่งห่วงคุมกำเนิดชนิดทองแดง (Copper IUD) อาจทำให้เกิดอาการปวดเกร็งมดลูกมากขึ้นในช่วงแรกของการใช้งาน

• การแท้งบุตร หรือการตั้งครรภ์นอกมดลูก (Ectopic Pregnancy): ในกรณีเหล่านี้ อาการปวดมักจะรุนแรงและเกิดขึ้นอย่างกะทันหัน และอาจมีเลือดออกผิดปกติร่วมด้วย

• adenomyosis: ภาวะที่เยื่อบุมดลูกเข้าไปเติบโตในกล้ามเนื้อมดลูก ทำให้มดลูกขยายใหญ่ขึ้นและเกิดอาการปวด

• ปัญหาระบบทางเดินอาหาร: บางครั้งอาการปวดเกร็งในช่องท้องอาจเกิดจากปัญหาระบบทางเดินอาหาร เช่น โรคลำไส้แปรปรวน (Irritable Bowel Syndrome – IBS) หรืออาการท้องผูก ซึ่งอาจทำให้รู้สึกปวดบริเวณมดลูกได้

เมื่อไหร่ที่ควรไปพบแพทย์:

ถึงแม้อาการปวดเกร็งมดลูกจะเป็นเรื่องปกติสำหรับผู้หญิงหลายคน แต่ก็มีบางกรณีที่ควรปรึกษาแพทย์เพื่อหาสาเหตุและรับการรักษาที่เหมาะสม ได้แก่:

• อาการปวดรุนแรงจนรบกวนการใช้ชีวิตประจำวัน
• อาการปวดไม่หายไปเมื่อทานยาแก้ปวด
• มีเลือดออกผิดปกติระหว่างมีประจำเดือน หรือหลังมีเพศสัมพันธ์
• มีไข้ หรือตกขาวผิดปกติร่วมกับอาการปวด
• ปวดขณะมีเพศสัมพันธ์
• มีปัญหาในการมีบุตร

การดูแลตัวเองเบื้องต้น:

ในกรณีที่อาการปวดไม่รุนแรง คุณสามารถดูแลตัวเองเบื้องต้นได้โดย:

• ทานยาแก้ปวด: ยาแก้ปวดกลุ่ม NSAIDs (Nonsteroidal Anti-Inflammatory Drugs) เช่น ไอบูโพรเฟน (Ibuprofen) หรือ นาพรอกเซน (Naproxen) สามารถช่วยลดอาการปวดได้
• ประคบร้อน: การประคบร้อนบริเวณท้องน้อยสามารถช่วยคลายกล้ามเนื้อและลดอาการปวดได้
• ออกกำลังกาย: การออกกำลังกายเบาๆ เช่น โยคะ หรือเดิน สามารถช่วยลดอาการปวดได้
• พักผ่อนให้เพียงพอ: การนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอสามารถช่วยลดความเครียด และทำให้ร่างกายฟื้นตัวได้ดีขึ้น

สรุป:

อาการปวดเกร็งมดลูกอาจมีสาเหตุที่หลากหลาย การทำความเข้าใจสาเหตุที่แท้จริง และการดูแลตัวเองอย่างเหมาะสม จะช่วยให้คุณรับมือกับอาการปวดได้อย่างมีประสิทธิภาพ หากอาการปวดรุนแรง หรือมีอาการผิดปกติอื่นๆ ร่วมด้วย อย่าลังเลที่จะปรึกษาแพทย์เพื่อวินิจฉัยและวางแผนการรักษาที่เหมาะสม เพื่อให้คุณกลับมาใช้ชีวิตได้อย่างมีความสุขและมีคุณภาพ

Disclaimer: ข้อมูลในบทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อให้ข้อมูลทั่วไปเท่านั้น ไม่ควรถือเป็นคำแนะนำทางการแพทย์ หากคุณมีข้อสงสัยหรือกังวลเกี่ยวกับสุขภาพ ควรปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อขอคำแนะนำที่เหมาะสม