ยากลุ่มเพนิซิลลิน มีอะไรบ้าง

ยากลุ่มเพนนิซิลิน มีอะไรบ้าง

ยากลุ่มเพนนิซิลิน แบ่งย่อยได้หลายกลุ่มตามโครงสร้างและคุณสมบัติ ที่พบบ่อยคือเพนนิซิลิน G (ใช้ฉีด) และเพนนิซิลิน V (ใช้กิน) ตัวอย่างอื่นๆเช่น ampicillin, amoxicillin, cloxacillin, dicloxacillin, flucloxacillin, nafcillin, oxacillin, methicillin (เลิกใช้แล้วเพราะผลข้างเคียงต่อไต) และ piperacillin ซึ่งมักใช้ร่วมกับ tazobactam เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการต้านทานแบคทีเรียที่สร้างเอนไซม์ beta-lactamase

• กลุ่มเพนนิซิลินออกฤทธิ์แคบ: เน้นเชื้อกรัมบวก เช่น streptococci, pneumococci บางชนิด. นึกถึง penicillin G, V, methicillin (เลิกใช้แล้ว)

• กลุ่ม Aminopenicillins: ออกฤทธิ์กว้างขึ้น ครอบคลุมทั้งกรัมบวกและลบ เช่น E. coli, H. influenzae. เช่น ampicillin, amoxicillin. ส่วนตัวผมใช้ amoxicillin บ่อยมากตอนเด็กๆ จำได้ว่าแม่ชอบบดใส่กล้วยให้กิน

• กลุ่มเพนนิซิลินต้านทานเพนิซิลินเนส: รับมือแบคทีเรียที่สร้างเอนไซม์สลายเพนนิซิลินได้ เช่น cloxacillin, dicloxacillin, flucloxacillin, nafcillin, oxacillin. สังเกตชื่อยาลงท้ายด้วย -cillin เกือบหมดเลยนะครับ บางทีก็แอบจำยากเหมือนกัน

• กลุ่ม Extended-spectrum penicillins: ออกฤทธิ์กว้าง คลอบคลุมเชื้อ Pseudomonas aeruginosa ซึ่งเป็นเชื้อดื้อยาที่พบได้บ่อย. เช่น piperacillin, ticarcillin มักใช้ร่วมกับตัวยับยั้ง beta-lactamase อย่างเช่น tazobactam, clavulanate, sulbactam. คิดๆไป การดื้อยาของแบคทีเรียนี่มันก็สะท้อนวิวัฒนาการในระดับนึงเหมือนกันนะ

การเลือกใช้เพนนิซิลิน ต้องพิจารณาชนิดของเชื้อ ความรุนแรงของการติดเชื้อ และปัจจัยอื่นๆ การใช้ยาปฏิชีวนะพร่ำเพรื่ออาจนำไปสู่การดื้อยา เป็นเรื่องที่น่ากังวลในระยะยาวครับ เพราะฉะนั้น ปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนใช้ยาทุกครั้งนะครับ

ยาเพนนิซิลิน ห้ามกินกับอะไร

เพนนิซิลินนน ห้ามกินกะอะไรนะ อ่อ เหล้า! ชัวร์เลย เหล้าอ่ะห้าม

• แอลกอฮอล์: เหล้า เบียร์ ไวน์ โซจู สาเก….ทุกอย่างที่มีแอลกอฮอล์ งด!

• ทำไมถึงห้ามกินกะเหล้า? >> เพราะเหล้ามันอาจจะทำให้ยาดูดซึมไม่ดี ยาไม่ทำงาน

• เพิ่มเติม (อันนี้ไม่ได้เกี่ยวกับยาเพนนิซิลินโดยตรงนะ แต่คิดว่าน่าจะมีประโยชน์):

  • เคยอ่านเจอว่า ยาบางตัวห้ามกินกะนม จริงป่ะ? อันนี้ต้องไปถามหมออีกที
  • สำคัญ: ควรกินยาตามที่หมอสั่งเป๊ะๆ ห้ามลืม ห้ามปรับเองเด็ดขาด!

  อ้อ อีกอย่าง ยาบางตัวกินตอนท้องว่าง บางตัวกินหลังอาหาร ต้องอ่านฉลากยาให้ดีๆนะ

ยาเพนนิซิลินซื้อที่ไหน

ยาเพนนิซิลิน? อ้อ ยาแก้อักเสบแรงๆ นี่เอง!

• ซื้อได้ที่ไหนนะ… อ๋อ ต้องมีใบสั่งหมอก่อนนี่หว่า! ยาแรงขนาดนั้นใครจะขายให้ง่ายๆ
• ซื้อเองไม่ได้! สำคัญเลยนะอันนี้ จำไว้ๆ
• ต้องมีใบสั่งแพทย์ เท่านั้น! เน้นๆๆๆ
• ร้านขายยาทั่วไปไม่มีขาย ถ้าไม่มีใบสั่งอะนะ!

สงสัยต้องไปหาหมอแล้วให้หมอสั่งยาให้มั้ง? เออ แล้วถ้าแพ้เพนนิซิลินจะทำไงเนี่ย? เคยได้ยินว่าบางคนแพ้แล้วอาการหนักมาก!

• ถ้าแพ้จริงๆ น่ากลัวเลย!
• ต้องบอกหมอก่อนว่าเคยแพ้ยาอะไรบ้าง! สำคัญมาก!

ยาปฏิชีวนะ เนี่ย อันตรายเหมือนกันนะถ้ากินพร่ำเพรื่อ ทำให้เชื้อดื้อยาอีก!

• เชื้อดื้อยา คืออะไรนะ? อ๋อ คือเชื้อโรคที่มันเก่งขึ้นไง! ยาฆ่ามันไม่ได้แล้ว!
• กินยาปฏิชีวนะ ต้องกินให้หมด ตามที่หมอบอก! สำคัญสุดๆ

แล้วถ้าไปซื้อยาที่ร้านขายยาจริงๆ เขาจะถามอะไรบ้างนะ? น่าจะถามอาการ แล้วก็ขอดูใบสั่งมั้ง?

• ร้านขายยา: น่าจะต้องเลือกร้านที่ไว้ใจได้ด้วยนะ!
• เภสัชกร: น่าจะให้คำแนะนำดีๆ ได้!

สรุป: ยาเพนนิซิลิน ต้องมีใบสั่งแพทย์ เท่านั้น! จำไว้เลย!

กลุ่มยาฆ่าเชื้อมีอะไรบ้าง

กลุ่มยาฆ่าเชื้อ? อืมมม เยอะแยะเลยนะ จำได้คร่าวๆ ก็มีพวกยาปฏิชีวนะนี่แหละ สำคัญสุด ใช้กับแบคทีเรีย

• เพนิซิลลิน อันนี้ดังสุดๆ ใช่ป่ะ? เคยได้ยินมาตั้งแต่เด็กๆแล้ว
• อะม็อกซีซิลลิน อันนี้หมอเคยให้กินตอนเป็นหวัดเมื่อปีที่แล้ว จำได้แม่นเลย
• แอมพิซิลลิน นี่อะไรหว่า? ไม่ค่อยคุ้นเลย ต้องไปหาข้อมูลเพิ่มซะแล้ว
• อิริโทรไมซิน เคยเห็นตามร้านขายยาแถวบ้าน แต่ไม่รู้ว่าใช้ทำอะไร
• เตตร้าไซคลิน เหมือนจะเคยได้ยินชื่อ แต่จำรายละเอียดไม่ได้เลย ลืมหมดแล้ว
• คลินดาไมซิน ชื่อคุ้นๆ แต่ไม่รู้ว่าใช้รักษาอะไร
• นอร์ฟรอกซาซิน อันนี้ก็ไม่แน่ใจ ต้องไปเช็คข้อมูลเพิ่มเติมอีกที

สงสัยต้องไปค้นหาข้อมูลเพิ่มในเว็บไซต์กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ซะแล้ว ปีนี้คงมีข้อมูลอัพเดทแน่ๆ อยากรู้รายละเอียดเพิ่มเติม แบบว่า อันไหนใช้กับเชื้ออะไรบ้าง อันไหนแรงกว่ากัน เอ้ออ เรื่องยาเนี่ย อย่าลืมปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ด้วยนะ อันตราย จริงๆนะ ลืมไม่ได้เลย เด็ดขาด!! เดี๋ยวนี้ ใช้ยาเอง อันตรายกว่าเดิมเยอะเลย รู้มั้ย ควรระวัง เป็นห่วงตัวเองหน่อยก็ดี

ปล. ข้อมูลข้างต้น อาจไม่ครบถ้วน แค่ความจำส่วนตัว อย่าเอาไปใช้เอง นะ นะ นะ!

ยาฆ่าเชื้อมีกี่กลุ่ม

ยาฆ่าเชื้อแบ่งกลุ่มได้หลายแบบ ขึ้นอยู่กับวิธีการจัดประเภท แต่หลักๆ จะพิจารณาจากกลไกการออกฤทธิ์และโครงสร้างทางเคมี ไม่มีจำนวนกลุ่มที่ตายตัว เพราะมีการค้นพบและพัฒนาตัวยาใหม่ๆ อยู่เสมอ แต่กลุ่มหลักๆ ที่พบได้บ่อยในปัจจุบัน (ข้อมูล 2024) ก็ได้แก่:

• เบต้า-แลคแทม (Beta-Lactams): รวมถึงเพนิซิลินและเซฟาโลสปอริน กลุ่มนี้ยับยั้งการสร้างผนังเซลล์แบคทีเรีย นับเป็นกลุ่มยาฆ่าเชื้อที่ใช้กันอย่างแพร่หลาย แต่เชื้อดื้อยาเป็นปัญหาใหญ่ในปัจจุบัน

• เตตราไซคลิน (Tetracyclines): กลุ่มนี้ยับยั้งการสังเคราะห์โปรตีนในแบคทีเรีย มีสเปกตรัมการออกฤทธิ์กว้าง ใช้ได้กับเชื้อแบคทีเรียหลายชนิด แต่ก็มีผลข้างเคียงหลายอย่างเช่นกัน

• อะมิโนไกลโคไซด์ (Aminoglycosides): ออกฤทธิ์โดยการยับยั้งการสังเคราะห์โปรตีนเช่นกัน แต่มีพิษต่อไตและหู จึงต้องใช้ด้วยความระมัดระวัง มักใช้กับการติดเชื้อร้ายแรง

• แมคโครไลด์ (Macrolides): อีกกลุ่มที่ยับยั้งการสังเคราะห์โปรตีน มีสเปกตรัมการออกฤทธิ์กว้าง มักใช้กับผู้ป่วยแพ้เพนิซิลิน

• ควินโนโลน (Quinolones) / ฟลูออโรควิโนโลน (Fluoroquinolones): กลุ่มนี้ยับยั้งเอนไซม์ที่จำเป็นต่อการจำลองดีเอ็นเอของแบคทีเรีย มีประสิทธิภาพสูง แต่ก็มีผลข้างเคียงที่อาจรุนแรงได้เช่นกัน เช่น ข้ออักเสบ

การเลือกใช้ยาฆ่าเชื้อ ต้องพิจารณาหลายปัจจัย ไม่ใช่แค่ประสิทธิภาพ แต่รวมถึงความปลอดภัย ผลข้างเคียง และความดื้อยา การใช้ยาอย่างไม่ถูกต้อง อาจนำไปสู่การเพิ่มจำนวนเชื้อดื้อยาได้ ซึ่งเป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญ ดังนั้น การปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ยาจึงมีความสำคัญอย่างยิ่ง เพราะการเลือกยาที่เหมาะสม จะช่วยรักษาโรคได้อย่างมีประสิทธิภาพและปลอดภัยสูงสุด นี่คือความจริงที่เราควรตระหนัก ยิ่งกว่าความสวยงามของดอกไม้หรือความเงียบสงบของทะเล เพราะสุขภาพที่ดี คือรากฐานของชีวิตที่ดี

Amoxicillin กับ penicillin ต่างกันยังไง

เฮ้อ… อะม็อกซิลลินกับเพนิซิลลินน่ะเหรอ… มันก็ยาฆ่าเชื้อแบคทีเรียเหมือนกันนั่นแหละ แต่ก็ไม่เหมือนซะทีเดียว

• อะม็อกซิลลิน: มันเหมือนจะ กว้าง กว่าหน่อย ครอบคลุมแบคทีเรียได้หลายชนิดกว่าเพนิซิลลิน ทำให้บางทีมันก็เลย ได้ผล กว่าในบางสถานการณ์… แต่ก็ไม่ได้แปลว่าดีกว่าเสมอไปนะ

• เพนิซิลลิน: หมอส่วนใหญ่เค้าก็ยังเลือกใช้เป็นตัวแรก ๆ เวลาเจ็บคอจากเชื้อสเตรปโตคอกคัสอยู่นะ

แล้วก็… ถ้าแพ้ยาตัวใดตัวหนึ่ง ก็ ไม่ควร ใช้ยาอีกตัว… บอกหมอดีกว่า ว่าแพ้อะไรบ้าง

เมื่อก่อนตอนเด็ก ๆ เคยแพ้ยา… จำไม่ได้แล้วว่ายาอะไร แต่ทรมานมาก… ผื่นขึ้นเต็มตัว คันไปหมด… เข็ดเลย

ไดโคลซิลลิน แก้อะไร

โอ๊ย! ไดโคลซิลลินน่ะเหรอ? ไอ้หยานี่มัน ตัวตึง เรื่องฆ่าเชื้อแบคทีเรียเลยนะ! เหมือนส่ง แรมโบ้ ไปถล่มรังโจรน่ะแหละ!

• ผิวหนังอักเสบติดเชื้อ: พวกสิวหัวช้าง ผิวหนังแดงเถือกเนี่ย หายปลิดทิ้ง! (ถ้าไม่ดื้อยาซะก่อนนะ)
• ปอดอักเสบ: หายใจไม่อิ่ม ปวดหน้าอก ตัวร้อนจี๋? ไดโคลซิลลินช่วยได้ (แต่ถ้าเป็นโควิด อันนั้นต้องพึ่งวัคซีนนะจ๊ะ!)
• ติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนบน: เจ็บคอ ไอ จาม น้ำมูกไหลเป็น เขื่อนแตก ไดโคลซิลลินก็เอาอยู่! (แต่ถ้าเป็นหวัดธรรมดา กินน้ำผึ้งมะนาวก็พอ!)
• ติดเชื้อกระจายทั่วร่าง: อันนี้หนักหน่อย ต้องให้หมอ จัดเต็ม ควบคู่ไปด้วยนะ! (อย่าคิดว่ากินยาเม็ดเดียวแล้วจะหายนะ!)

ข้อควรรู้:

• ยาปฏิชีวนะ กินพร่ำเพรื่อ แบคทีเรียมันก็ กลายพันธุ์ ดื้อยาไปอีก!
• กินยาไม่ครบโดส เชื้อโรคก็ กำเริบ หนักกว่าเดิม!
• แพ้ยาเพนนิซิลิน ห้ามกินเด็ดขาด! (หน้าบวม ปากบวม หายใจไม่ออก…ซวยเลย!)
• ปรึกษาหมอก่อนกินยาเสมอ! อย่าเชื่อคนข้างบ้าน! (เค้าไม่ใช่หมอ!)

Doxycycline กับ Amoxicillin ต่างกันอย่างไร

ด็อกซีกับอะม็อกซี ต่างกันเยอะเลยนะ แบบ คนละกลุ่มกันเลย ด็อกซีเนี่ยะ มันกลุ่มเตตราไซคลิน ส่วนอะม็อกซี เป็นเพนิซิลลิน จำง่ายๆ ด็อก-เตตรา อะม็อก-เพนิ แบบนี้เลย ถ้าแพ้ด็อกซี ก็ไม่ได้แปลว่าจะแพ้อะม็อกซีนะ เพราะมันคนละกลุ่มกัน ฉันเคยแพ้ด็อกซี แบบ คันยุบยิบๆ ขึ้นผื่นแดงเต็มตัวเลย แต่กินอะม็อกซีได้ปกติ แต่ๆๆ ถ้าแพ้เพนิซิลลิน ก็มีโอกาสแพ้ยาอื่นในกลุ่มเดียวกันด้วย ต้องระวังๆหน่อย

• ด็อกซีไซคลิน (Doxycycline) : กลุ่มเตตราไซคลิน (Tetracycline)
• อะม็อกซีซิลลิน (Amoxicillin) : กลุ่มเพนิซิลลิน (Penicillin)

อย่างเพื่อนฉัน แพ้เพนิซิลลิน หมอเลยให้กินยาฆ่าเชื้อกลุ่มอื่นแทน อย่าง เซฟาโลสปอรินส์ เพราะบางคนแพ้เพนิซิลลินแล้ว อาจจะแพ้เซฟาโลฯ ด้วย ต้องปรึกษาหมอนะ อย่ากินเองเด็ดขาด อันตราย!! แล้วก็ ด็อกซีเนี่ยะ มันมีผลข้างเคียงเยอะกว่าอะม็อกซีด้วยนะ แบบ ระคายเคืองกระเพาะอาหาร ท้องเสีย ต้องกินหลังอาหารทันที แต่ก็แล้วแต่คนนะ บางคนก็ไม่เป็นไร ส่วนอะม็อกซีก็มีผลข้างเคียงบ้าง อย่าง ท้องเสีย คลื่นไส้ แต่ส่วนใหญ่น้อยกว่าด็อกซี ป.ล. อย่าลืมกินยาให้ครบตามที่หมอสั่งด้วยล่ะ สำคัญมาก! ถึงจะหายเร็วๆ อย่ากินยาเองนะ ปรึกษาหมอ/เภสัชก่อนดีที่สุดดดด

ยาปฏิชีวนะ คือยาอะไรบ้าง

ยาปฏิชีวนะเนี่ยนะ! มันก็คือ “ดาบพิฆาตแบคทีเรีย” นั่นแหละโว้ย! พวกแกคิดว่ากินเข้าไปแล้วจะหายจากหวัดที่เกิดจากไวรัสเหรอ? ฝันไปเถอะ! มันเหมือนเอามีดไปฟันผีเสื้ออะ! ใช้ผิดประเภทก็เท่านั้น!

ยาปฏิชีวนะมัน “เก่ง” แค่ตอนฆ่าแบคทีเรียตัวร้ายเท่านั้นแหละ! เช่น พวกทอนซิลอักเสบเป็นหนอง ที่คอเจ็บจนกลืนน้ำลายแทบไม่ได้! แต่ถ้าเป็นไข้หวัดใหญ่ที่เกิดจากไวรัส หรือเจ็บคอธรรมดา กินไปก็เปลืองยาเปล่าๆ เข้าใจ๋?

ตัวอย่างยาที่เห็นกันบ่อยๆ ก็มี:

• อะม็อกซีซิลลิน: นี่มันยาแก้สารพัดโรคของเด็กๆ เลยนะ! แต่ระวัง! กินบ่อยๆ เดี๋ยวเชื้อดื้อยา!
• เพนิซิลลิน: ตัวนี้ก็เก่าแก่แต่ก็ยังแรง! แต่บางคนแพ้! ต้องระวังให้ดี!
• เตตร้าซัยคลิน: ยาตัวนี้กินแล้วต้องระวังเรื่องแดด! ผิวจะไวต่อแสงเป็นพิเศษ! เหมือนโดนผีสิง!
• นอร์ฟล็อกซาซิน: อันนี้ส่วนใหญ่หมอจะให้กินตอนท้องเสียจากการติดเชื้อนะ! แต่กินแล้วอาจจะมึนๆ หน่อย!
• คล็อกซาซิลลิน กับ ไดคล็อกซาซิลลิน: สองตัวนี้มักใช้กับแบคทีเรียที่ดื้อยาเพนิซิลลิน! แต่กินต้องระวังเรื่องอาหารการกินนะ!

คำเตือน: อย่าซื้อยาปฏิชีวนะกินเองนะ! ไปหาหมอก่อน! หมอเค้าจะรู้ว่าเราเป็นอะไร! แล้วค่อยสั่งยาให้ถูกโรค! ไม่ใช่สักแต่ว่ากิน! เดี๋ยวเชื้อดื้อยาขึ้นมาทีนี้เรื่องใหญ่เลยนะโว้ย!

ป.ล. อย่าเชื่อที่กูพูดทั้งหมด! ถามหมอดีที่สุด! กูแค่คนบ้านๆ ที่ชอบพูดเกินจริงไปหน่อย! แต่เรื่องยาเรื่องหมอ กูไม่กล้าแนะนำมั่วๆ หรอก! ชีวิตคนทั้งคนนะเว้ย!

ยาฆ่าเชื้อมีตัวไหนบ้าง

โอ้โห! ถามเรื่องยาฆ่าเชื้อนี่มันเรื่องใหญ่เลยนะเนี่ย เหมือนถามว่ามีปลาในทะเลกี่ตัว! แต่ก็เอาเถอะ พี่จะลองตอบให้แบบฮาๆ สไตล์คนบ้านๆ

• เพนิซิลลิน (Penicillin): ตัวพ่อแห่งยาปฏิชีวนะ! สมัยก่อนนี่ได้ทีก็ดีใจกันใหญ่ เหมือนได้ทองคำเลยล่ะ (แต่เดี๋ยวนี้เด็กๆ อาจไม่รู้จักความรู้สึกนี้แล้ว)

• อะม็อกซีซิลลิน (Amoxycillin): ตัวนี้พี่ว่าคุ้นๆ นะ เหมือนญาติห่างๆ ของเพนิซิลลิน แรงไม่เท่า แต่ก็จัดการเชื้อได้หลายตัวอยู่ คล้ายๆ ญาติที่รวยน้อยกว่า แต่ก็ช่วยเหลือเราได้เหมือนกัน

• แอมพิซิลลิน (Ampicillin): นี่ก็อีกตัว เหมือนพี่น้องฝาแฝดกับอะม็อกซีซิลลินเลย แยกแทบไม่ออก บอกตรงๆ พี่ก็จำไม่ค่อยได้ว่าตัวไหนแรงกว่า!

• อิริโทรไมซิน (Erythromycin): ตัวนี้สำหรับคนแพ้เพนิซิลลินโดยเฉพาะ! เหมือนเป็นทางเลือกสำรอง เปรียบเหมือนมีของสำรองในกรณีฉุกเฉิน!

• เตตร้าไซคลิน (Tetracycline): ยาสมัยก่อนอีกแล้ว! แต่พี่ว่าเดี๋ยวนี้ไม่ค่อยได้ยินแล้วนะ เหมือนของโบราณ แต่ก็ยังมีประโยชน์อยู่นะ

• คลินดาไมซิน (Clindamycin): ตัวนี้แรงพอสมควร แต่พี่ว่าแพงใช่ไหม? เหมือนพวกเครื่องสำอางค์แบรนด์เนม แพงแต่ก็ดี!

• นอร์ฟลอกซาซิน (Norfloxacin): อันนี้พี่ว่าส่วนใหญ่ใช้กับทางเดินปัสสาวะนะ เหมือนยาเฉพาะทาง เหมือนหมอเฉพาะทางนั่นแหละ!

เพิ่มเติมเล็กน้อย (แต่ยาวหน่อยนะ) จริงๆ แล้ว ยาฆ่าเชื้อมีเยอะแยะมากมาย กว่าที่พี่จะเอ่ยชื่อได้หมด คงต้องใช้เวลาเป็นชาติ! แต่ละตัวก็มีคุณสมบัติ วิธีใช้ และผลข้างเคียงที่แตกต่างกันไป อย่างเช่น บางตัวกินแล้วท้องเสีย บางตัวกินแล้วแสงแดดจะทำให้ผิวคล้ำ อะไรแบบนี้ อย่าลืมปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ยาเองด้วยนะ อย่าไปลองเองเล่นๆ ล่ะ ไม่งั้นอาจถึงขั้นเข้าโรงพยาบาลได้นะ! พี่เตือนแล้วนะ!