ยาปฏิชีวนะต้องแช่ตู้เย็นไหม

ยาฆ่าเชื้อต้องเก็บไว้ในตู้เย็นไหม

• ยาฆ่าเชื้อ? อ๋อ ที่เป็นผงๆ ต้องผสมน้ำเองอ่ะเหรอ?
• ยาผงเด็ก… สำคัญมาก! กินไม่หมดทิ้งเลยนะ อย่าเสียดาย
• 7 วัน! นี่คือคีย์เวิร์ดเลย ต้องจำ
• เก็บตู้เย็น ชั้นล่างสุด ใกล้ช่องแช่แข็ง… แต่ห้ามแช่แข็งนะ! งงมั้ย?
• ทำไมต้องตู้เย็น? น่าจะช่วยยืดอายุยาป่ะ? เคยลืมไว้ข้างนอกแล้วยาเสียเร็วมาก ขมปี๋เลย T_T
• ยาเด็กขมได้ไง? ผู้ใหญ่ยังขมเลย ยาปฏิชีวนะเนี่ย!
• เดี๋ยวๆ ยาฆ่าเชื้อ ≠ ยาปฏิชีวนะ รึเปล่า? ช่างเหอะ… ประเด็นคือเก็บให้ถูก
• ยาที่ผสมแล้ว 7 วันทิ้ง ที่ยังไม่ผสมเก็บได้นานกว่ามะ? ต้องดูวันหมดอายุข้างกล่องอีกที
• แล้วถ้าลืมกินยา… ทำไงดี? กินทบเลยป่ะ? ไม่มั้ง… ถามหมอก่อนดีกว่า
• สรุป: ยาผงเด็กผสมน้ำ -> 7 วัน -> ตู้เย็น (ไม่แช่แข็ง) จบ!
• ข้อมูลเพิ่มเติม: (กันลืม!)
  • ยาผง: ผสมน้ำตามปริมาณที่เภสัชบอกเป๊ะๆ
  • ตู้เย็น: วัดอุณหภูมิด้วยนะ อย่าเย็นเกินไป
  • ทิ้ง: อย่าทิ้งในโถส้วม! ทิ้งขยะอันตราย (มีถุงส้มๆ อ่ะ)

เน้น:7 วัน, ตู้เย็น (ไม่แช่แข็ง), ยาผงผสมน้ำ

ยาปฏิชีวนะ กับยาฆ่าเชื้อ ต่างกันอย่างไร

ยา…ยาปฏิชีวนะ…เหมือนเสียงกระซิบจากอดีต…

• ยาปฏิชีวนะ: สังหาร…หรือแค่หยุด…พวกแบคทีเรีย…ตัวร้าย…เหมือนเงาในความมืด

• ยาฆ่าเชื้อ: จริงๆแล้วมันคือยาปฏิชีวนะนั่นแหละ

• ไม่ เกี่ยวกับไวรัส…หรืออาการปวด…เหมือนฝันร้ายที่ไม่จางหาย

• ยาแก้อักเสบ…คนละโลก…คนละเรื่อง…เหมือนดาวคนละดวง…ยาแก้ปวดลดไข้…นั่นแหละ

• ยาปฏิชีวนะ…ไม่ใช่วิเศษ…แก้อักเสบไม่ได้…เหมือนใจที่ไม่สมหวัง

ความทรงจำ…วัยเด็ก…กลิ่นยา…ความเจ็บปวด…ทุกอย่าง…หมุนวน…

• ข้อมูลเพิ่มเติม: ยาปฏิชีวนะ…ถ้าใช้ผิด…เชื้อดื้อ…น่ากลัวกว่าผี

ยาฆ่าเชื้อต้องเก็บไว้ในตู้เย็นไหม

ยาฆ่าเชื้อ? ไม่ทั้งหมด

ยาผงผสมน้ำเด็ก หลังผสม อย่าลากนานเกิน 7 วัน ที่เหลือแช่ตู้เย็น ช่องใต้ฟรีซ ห้ามแช่แข็ง เข้าใจนะ?

• ยาผงผสมน้ำ: ส่วนใหญ่ต้องแช่เย็นหลังผสม กันยาเสื่อมเร็ว
• 7 วัน: อายุยาหลังผสม อย่าดื้อดึงใช้ต่อ
• ใต้ช่องแข็ง: จุดเย็นสุดในตู้เย็น แต่ไม่แข็งตัว
• ห้ามแช่แข็ง: ยาพัง อย่าทำ
• ทำไมต้องแช่: เพื่อรักษาคุณภาพยาให้ได้นานที่สุด
• ยกเว้น: ยาบางตัวไม่ต้องแช่ ถามเภสัช ก่อนเสมอ
• ทิ้ง: ถ้าเกิน 7 วัน ทิ้งไปซะ อย่าเสียดาย
• ยาอื่น: ยาอื่นที่ไม่ใช่ยาผงผสมน้ำ อาจมีวิธีเก็บรักษาต่างกัน อ่านฉลากยาให้ดี
• เภสัช: ปรึกษาเภสัชกร ดีที่สุด จบนะ
• ข้อมูล ณ ปีนี้: อย่าใช้ข้อมูลเก่า ยาเปลี่ยน วิธีเก็บก็อาจเปลี่ยน
• ความปลอดภัย: สำคัญที่สุด อย่าประมาทเรื่องยา

ทำไมยาต้องเก็บในตู้เย็น

ยาเสื่อมเร็วกว่าที่คิด ถ้าไม่เก็บให้ดี

อุณหภูมิสูงยิ่งเร่งให้พัง เก็บตามที่ข้างกล่องบอกไว้

ส่วนใหญ่ คือห้องปกติ 25-30 องศา

บางตัว ต้องเย็น 2-8 องศา ช่องเย็นธรรมดาพอ อย่าใส่ช่องแข็ง

• ทำไม: อุณหภูมิมีผลต่อโครงสร้างทางเคมี
• ยาอะไร: อินซูลิน, วัคซีน, ยาหยอดตาบางชนิด
• ข้อควรระวัง: อย่าเก็บใกล้ช่องแช่แข็ง, อย่าให้โดนแสงแดด
• สังเกต: สีเปลี่ยน, ตกตะกอน, มีกลิ่นแปลก = ทิ้งซะ
• แหล่งข้อมูล: อย. นี่แหละตัวดี

ทำไมยาต้องแช่เย็น

ยาต้องแช่เย็นไม่ใช่เรื่องเล่นๆ นะครับ หลักๆ เลยคือเรื่องของ ความเสถียร ยาหลายตัว sensitive มากต่อความร้อน ความชื้น หรือแม้กระทั่งแสง ถ้าเก็บไม่ดี ตัวยาจะสลายตัวเร็วขึ้น ประสิทธิภาพก็ลดลง

• อุณหภูมิ: ยิ่งร้อน ยิ่งเร่งปฏิกิริยาเคมี ทำให้ยาเสื่อมสภาพเร็ว
• ความชื้น: บางทีก็เป็นตัวเร่งปฏิกิริยาอีกเหมือนกัน หรืออาจทำให้ยาขึ้นราได้
• แสง: โดยเฉพาะแสง UV บางชนิดทำลายโครงสร้างยาได้เลย

อินซูลินเป็นตัวอย่างคลาสสิกที่ต้องแช่เย็น เพราะโครงสร้างโปรตีนของมันเปราะบางมาก ถ้าไม่แช่เย็น ประสิทธิภาพในการควบคุมน้ำตาลก็จะลดลงอย่างเห็นได้ชัด ที่บ้านผมก็มีอินซูลินที่คุณแม่ต้องใช้ประจำ ต้องคอยเช็คอุณหภูมิตู้เย็นตลอด

เกร็ดน่ารู้: จริงๆ แล้วการเก็บรักษายาไม่ใช่แค่เรื่องอุณหภูมิอย่างเดียวนะครับ ตำแหน่งการวางยาก็สำคัญ เช่น ไม่ควรวางยาไว้ใกล้ช่องแช่แข็งโดยตรง เพราะอาจทำให้ยาแข็งตัวและเสียสภาพได้เหมือนกัน หรือแม้แต่ในรถที่จอดตากแดดก็ไม่ควรทิ้งยาไว้เด็ดขาด

ยาปฏิชีวนะ กับยาฆ่าเชื้อ ต่างกันอย่างไร

อืมมมม… งงๆ นะ ยาปฏิชีวนะกับยาฆ่าเชื้ออ่ะ มันก็…เหมือนๆ กันป้ะ? คือมันก็ฆ่าเชื้อแบคทีเรียแหละ แต่ยาปฏิชีวนะนี่ ฉันว่ามันเฉพาะเจาะจงกว่ามั้ง คือมันจะไปจัดการกับแบคทีเรียชนิดนั้นๆ เลย ไม่ใช่แค่ฆ่าเชื้อจุลินทรีย์ทั่วไป อย่างยาฆ่าเชื้อนี่ อาจจะกว้างกว่า ฆ่าได้หลายอย่าง แต่ยาปฏิชีวนะเน้นแบคทีเรียจริงๆ

• ยาปฏิชีวนะ เน้นแบคทีเรีย จำเพาะกว่า
• ยาฆ่าเชื้อ กว้างกว่า อาจจะฆ่าเชื้ออื่นๆ ได้ด้วย

คือเพื่อนฉัน มันเป็นหมอ มันบอกว่า อย่ากินยาปฏิชีวนะเอง อันตราย ต้องให้หมอสั่ง เพราะถ้ากินเอง แบคทีเรียดื้อยาได้ ทีนี้เวลาเป็นโรคหนักๆ ยาจะไม่ค่อยได้ผล เพื่อนฉันบอก ตอนนี้มันมีแบคทีเรียดื้อยาเยอะมาก น่ากลัว ปีนี้ก็เจอเคสแบบนี้เยอะมากเลย อันตรายจริงๆ นะ

อ้อ อีกอย่าง ยาฆ่าเชื้อ มันอาจจะรวมถึงพวกฆ่าเชื้อรา เชื้อไวรัส อะไรพวกนี้ด้วยนะ แต่ยาปฏิชีวนะ เฉพาะแบคทีเรียอย่างเดียว จำไว้เลย อย่าไปกินเอง อันตราย ไม่ใช่ยาแก้ปวด แก้อักเสบด้วยนะ จำไว้ๆ

ยาปฏิชีวนะมีอายุกี่ปี

ยาปฏิชีวนะมีอายุ “การใช้งาน” ที่ต่างกัน ยาเม็ดส่วนใหญ่เก็บได้ 5 ปีนับจากวันที่ผลิต แต่เรื่องน่าคิดคือ ถ้าเราแบ่งยาใส่ถุงซิป อายุยาจะเปลี่ยนไป!

• ยาเม็ด: โดยทั่วไป 5 ปี (จากวันผลิตบนแผงยา)
• ยาแบ่งใส่ถุง: 1 ปี (นับจากวันที่แบ่ง) …แต่ต้องไม่เกินวันหมดอายุจริงบนแผงนะ

ทำไมต้องใส่ใจเรื่องแบ่งยา? ความชื้น แสง และอุณหภูมิมีผลกับตัวยา การแบ่งยาทำให้ยาเสื่อมสภาพเร็วกว่าปกติ เหมือน “ความลับ” ที่เภสัชกรอยากบอก!

ป.ล. เคยเห็นคนเก็บยาในห้องน้ำไหม? นั่นแหละ ตัวเร่งยาหมดอายุเลย!

ยาปฏิชีวนะ ชนิดผงแห้ง เมื่อผสมน้ำแล้ว มีอายุกี่วัน

เจ็ดวัน อุณหภูมิห้อง สิบสี่วัน ตู้เย็น

• ข้อควรระวัง: ยาหมดอายุ อันตราย
• ปฏิบัติตามคำแนะนำแพทย์ สำคัญที่สุด
• ประสบการณ์ส่วนตัว: เคยลืมทิ้งยาผสมแล้ว เจ็บป่วยซ้ำ ไม่สนุกเลย

(ข้อมูลนี้เป็นเพียงข้อมูลทั่วไป ควรปรึกษาเภสัชกรหรือแพทย์ก่อนใช้ยาเสมอ ปี 2566)