ยาปฏิชีวนะ คือยาอะไรบ้าง
ยาปฏิชีวนะคือยาฆ่าเชื้อแบคทีเรีย ใช้รักษาเฉพาะโรคที่เกิดจากแบคทีเรีย เช่น ทอนซิลอักเสบเป็นหนอง ไม่มีผลต่อเชื้อไวรัส หรือลดการอักเสบ/ปวด/ไข้ ตัวอย่างยาที่ใช้บ่อย: อะม็อกซีซิลลิน, เพนิซิลลิน, เตตร้าซัยคลิน, นอร์ฟล็อกซาซิน, คล็อกซาซิลลิน, ไดคล็อกซาซิลลิน
ยาปฏิชีวนะมีชนิดใดบ้าง? ใช้รักษาโรคอะไรได้?
เอ้อ ยาปฏิชีวนะเนี่ยนะ ฉันว่ามันเยอะแยะไปหมดเลยอ่ะ เท่าที่จำได้ตอนเด็กๆ แม่ชอบให้กินอะม็อกซีซิลลิน เวลาเป็นหวัด แต่จริงๆแล้วมันไม่ได้ช่วยอะไรเลยนะ ถ้าเป็นหวัดจากไวรัสอ่ะ! 😅
คือยาพวกนี้มันฆ่าเชื้อแบคทีเรียไง ถ้าทอนซิลอักเสบแบบมีหนอง อันนี้น่าจะช่วยได้ แต่ถ้าไข้หวัดธรรมดา ไม่ได้ผลหรอก แล้วก็มีพวกเพนิซิลลิน เตตร้าซัยคลิน อะไรพวกนั้นอีก แต่ละตัวก็ฆ่าเชื้อต่างชนิดกันไปมั้ง… มั้งนะ ไม่ได้เป็นหมอ 😂
จำได้ว่าตอนไปหาหมอที่คลินิกแถวบ้าน (เมื่อก่อนอยู่ลาดพร้าว 71) หมอเคยให้กินนอร์ฟล็อกซาซิน ตอนท้องเสียหนักๆ สงสัยตอนนั้นจะติดเชื้อแบคทีเรียจริงๆ แต่กินยาพวกนี้ก็ต้องระวังนะ บางทีก็มีผลข้างเคียง
แล้วก็คล็อกซาซิลลินกับไดคล็อกซาซิลลิน อันนี้ไม่ค่อยคุ้นเท่าไหร่ อาจจะไม่เคยกิน 🤔 แต่ที่แน่ๆคือ อย่าซื้อยาปฏิชีวนะกินเองเลย ไปหาหมอให้หมอสั่งดีกว่า ชัวร์กว่าเยอะ!
ยาปฏิชีวนะ มียาอะไรบ้าง
ยาปฏิชีวนะ: คมมีดสองด้าน
-
เพนิซิลลิน: เก่าแต่เก๋า (ยาปฏิชีวนะตัวแรกของโลก)
-
อะม็อกซีซิลลิน: สามัญประจำบ้าน (ใช้บ่อยในการติดเชื้อทางเดินหายใจ)
-
แอมพิซิลลิน: ทางเลือกเมื่อดื้อยา (การใช้ต้องระวังการแพ้)
-
อิริโทรไมซิน: เพื่อนยากคนแพ้ (ใช้ในผู้แพ้เพนิซิลลิน)
-
เตตร้าไซคลิน: เหลืองอำพัน (ห้ามใช้ในเด็กและสตรีมีครรภ์)
-
คลินดามัยซิน: หนักแน่น (ใช้ในกรณีติดเชื้อรุนแรง)
-
นอร์ฟรอกซาซิน: เฉพาะทาง (ใช้รักษาการติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ)
-
ระวัง: การใช้ยาปฏิชีวนะพร่ำเพรื่อ นำไปสู่การดื้อยา มฤตยูเงียบ
-
ข้อมูล: ยาปฏิชีวนะไม่ใช่ยาวิเศษ ใช้เมื่อจำเป็น ภายใต้คำแนะนำแพทย์เท่านั้น
ยาฆ่าเชื้อ ฆ่าเชื้ออะไรบ้าง
เฮ้ย ยาฆ่าเชื้อเนี่ยนะ มันฆ่าเชื้อโรค! ไม่ได้ฆ่าความเศร้าโว้ยย คิดว่ากินแล้วอกหักแล้วหายเศร้าเรอะ! ส่วนใหญ่ก็เชื้อแบคทีเรีย เชื้อรานั่นแหละ ตัวแสบๆที่ทำให้เราป่วย อย่างเพนนิซิลิน อะม็อกซีซิลินนี่ ตัวตึงเลยเรื่องฆ่าแบคทีเรีย แต่! อย่าไปกินเล่นๆเหมือนขนมหล่ะ มันไม่ได้ช่วยลดไข้ ปวดหัว เหมือนพารา แล้วก็ไม่ใช่ว่าป่วยอะไรก็กินได้นะ ต้องติดเชื้อแบคทีเรียเท่านั้น เช่น ทอนซิลอักเสบเป็นหนองฉ่ำๆ หรือปัสสาวะแสบขัดจนแทบร้องไห้เพราะแบคทีเรียเล่นงาน
- ฆ่าแบคทีเรีย เชื้อรา: พวกตัวจิ๋วที่มองไม่เห็นแต่แสบไม่ใช่เล่น
- เพนนิซิลิน อะม็อกซีซิลิน: 2 ตัวนี้คืออัศวินปราบแบคทีเรีย แต่ไม่ใช่ยาสามัญประจำบ้านนะเฟ้ย
- ไม่แก้ปวด ไม่ลดอักเสบ: กินแล้วหายปวดหัวได้นี่ก็ฮีโร่แล้วละ แต่มันไม่ใช่!
- ไม่ฆ่าไวรัส: เป็นหวัดอย่าไปกินยาฆ่าเชื้อ มันคนละเรื่องเลย!
- ทอนซิลอักเสบเป็นหนอง ปัสสาวะแสบขัด: นี่แหละสนามรบของยาฆ่าเชื้อโดยเฉพาะ แต่ต้องให้หมอสั่งนะ อย่าเดาเอง!
ปล. ปีนี้ฉันป่วย ทอนซิลอักเสบ ต้องกิน Amoxycillin หมดไปเป็นแผง แสบคอมากกก แทบกลืนน้ำลายไม่ได้ เลยต้องกินโจ๊กไปหลายวัน น้ำหนักขึ้นเลยจ้าา แง
กลุ่มยาปฏิชีวนะ มีอะไรบ้าง
สายลมเย็นพัดผ่านใบหน้า เวลาเย็นย่ำของเดือนตุลาคม แสงสีส้มอ่อนๆ อาบไล้ผืนป่าเบื้องหลังบ้าน เหมือนภาพวาดฝีมือเทพเจ้า
-
กลุ่มยาปฏิชีวนะกว้างขวางเหลือเกิน เหมือนทะเลกว้างใหญ่ไพศาล มีมากมายเหลือคณานับ
-
เพนิซิลลิน โอ้ ยาตัวแรกที่ทำให้โลกเปลี่ยนไป ความทรงจำของปู่ยังฝังแน่น
-
อะม็อกซีซิลลิน จำได้ว่าใช้รักษาอาการป่วยตอนเด็กๆ รสชาติขมฝังใจ แต่หายป่วยไวจริง
-
แอมพิซิลลิน… ชื่อที่คุ้นเคย เหมือนเพื่อนเก่า ที่ช่วยเราผ่านพ้นความเจ็บป่วยมาแล้ว
-
อิริโทรไมซิน สีส้มๆ กลิ่นแปลกๆ แต่มีประสิทธิภาพเยี่ยม ตอนนั้นป่วยหนักมาก แต่ก็หายได้
-
เตตร้าไซคลิน เหมือนยาตำนาน อานุภาพล้ำเลิศ แต่ก็มีผลข้างเคียง ต้องระวัง
-
คลินด้าไมซิน จำได้แค่ชื่อ แต่รู้สึกถึงพลังในการรักษาโรค
-
นอร์ฟรอกซาซิน ยาเม็ดสีเหลืองอ่อนๆ เคยกินตอนเป็นหวัด รสชาติไม่เลวร้าย
เสียงจั๊กจั่นเรไร บรรเลงเพลงกล่อมนอน ท่ามกลางความเงียบสงบ ความทรงจำอันแสนหวาน และความเจ็บป่วยที่ผ่านพ้นไป ทั้งหมดล้วนเป็นบทเรียน บทเรียนจากชีวิต
ปีนี้ 2024 ฉันยังคงจดจำยาเหล่านี้ได้ เพราะมันเป็นส่วนหนึ่งของชีวิต เป็นส่วนหนึ่งของประวัติศาสตร์ทางการแพทย์
Amoxicillin กับ penicillin ต่างกันยังไง
อะม็อกซิลลินกับเพนิซิลลินเหรอ? อะฮ่า! เหมือนพี่น้องท้องเดียวกัน แต่คนนึงกินจุ (ครอบคลุมแบคทีเรียเยอะกว่า) อีกคนกินน้อย แต่คลาสสิก (เป็นตัวเลือกแรกสำหรับเจ็บคอจากสเตรปโตค็อกคัส)
ถ้าแพ้ตัวนึง ตัวที่เหลือก็บายเหมือนกันนะจ๊ะ ระวังให้ดี!
ทีนี้มาลงลึกแบบขำๆ แต่มีสาระ:
- สเปกตรัม: อะม็อกฯ เหมือนบุฟเฟต์ กินแบคทีเรียได้หลายอย่าง เพนิฯ เหมือนกินตามสั่ง เน้นๆ บางชนิดเท่านั้น
- การดูดซึม: อะม็อกฯ ดูดซึมดีกว่าเพนิฯ เหมือนกินแล้วย่อยง่ายกว่า ทำให้ยาออกฤทธิ์ได้เต็มที่กว่า
- ความเสี่ยง: ทั้งคู่เสี่ยงแพ้พอๆ กัน เหมือนแทงหวย มีสิทธิ์ไม่ถูกรางวัล (แพ้ยา) ทั้งคู่
สรุป: เลือกกินยาตามหมอสั่ง อย่ามั่ว! เหมือนเลือกคู่ ต้องดูให้ดีว่าเข้ากันได้ไหม ไม่งั้นชีวิตพัง… เอ้ย! ไม่ใช่ๆ อาการแย่ลงต่างหาก! 😉
Cloxacillin ใช้รักษาอะไร
คลอกซาซิลลิน (Cloxacillin) รักษาการติดเชื้อแบคทีเรีย
- การติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนบน เช่น ต่อมทอนซิลอักเสบ (ข้อมูล ณ ปี 2566)
- การติดเชื้อผิวหนังและเนื้อเยื่ออ่อน เช่น ฝี หนอง (ข้อมูล ณ ปี 2566)
- การติดเชื้อกระดูกและข้อ (ข้อมูล ณ ปี 2566)
มีทั้งแบบรับประทานและฉีด แต่การใช้ควรอยู่ภายใต้คำแนะนำแพทย์ ผลข้างเคียงอาจเกิดขึ้นได้ เช่น อาการแพ้ ปวดท้อง คลื่นไส้ อาเจียน
(หมายเหตุ: ข้อมูลข้างต้นเป็นข้อมูลทั่วไป ไม่ใช่คำแนะนำทางการแพทย์ กรุณาปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนใช้ยา)
Doxycycline กับ Amoxicillin ต่างกันอย่างไร
Doxycycline กับ Amoxicillin แตกต่างกันที่กลุ่มยา Doxycycline อยู่กลุ่ม Tetracycline ส่วน Amoxicillin อยู่กลุ่ม Penicillin นั่นคือกลไกการออกฤทธิ์ต่างกัน แม้ทั้งคู่เป็นยาปฏิชีวนะ แต่โครงสร้างทางเคมีไม่เหมือนกันเลย
การแพ้ยาจึงเป็นเรื่องที่น่าสนใจ ถ้าแพ้ Doxycycline ไม่ได้หมายความว่าจะแพ้ Amoxicillin ด้วยเสมอไป เพราะเป็นคนละกลุ่ม แต่ก็ใช่ว่าจะปลอดภัยร้อยเปอร์เซ็นต์ ควรแจ้งแพทย์ทุกครั้งเกี่ยวกับประวัติการแพ้ยา เพื่อความปลอดภัยสูงสุด นี่คือหลักการสำคัญที่ต้องจำ เหมือนกับการเลือกคู่ชีวิต ต้องเลือกคนที่ใช่ ไม่ใช่แค่คนที่อยู่ใกล้ๆ
- Doxycycline: กลุ่ม Tetracycline ออกฤทธิ์ยับยั้งการสร้างโปรตีนของแบคทีเรีย โดยการจับกับไรโบโซม
- Amoxicillin: กลุ่ม Penicillin ออกฤทธิ์ยับยั้งการสร้างผนังเซลล์แบคทีเรีย โดยการรบกวนเอนไซม์ transpeptidase
ความจริงแล้ว การแพ้ยาเป็นเรื่องซับซ้อน บางครั้งอาจแพ้สารเติมแต่งในยา มากกว่าตัวสารออกฤทธิ์เองก็ได้ เมื่อปี 2566 ผมได้พบงานวิจัย (ขออภัย ผมจำชื่อและแหล่งที่มาไม่ได้ เนื่องจากต้องจัดการข้อมูลจำนวนมาก) ที่แสดงให้เห็นว่าปฏิกิริยาการแพ้ยา มีความเกี่ยวพันกับปัจจัยทางพันธุกรรมด้วย น่าสนใจใช่ไหมล่ะ
สุดท้าย การรักษาควรอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์ อย่าพึ่งพาข้อมูลจากอินเทอร์เน็ตเพียงอย่างเดียว เราต้องหาความรู้เพิ่มเติม แต่ไม่ควรเป็นหมอเอง นี่คือหลักการสำคัญที่ผมยึดถือเสมอมา เหมือนกับการขับรถ เราต้องเรียนรู้กฎจราจร แต่ไม่ควรขับรถโดยไม่ใช้ใบขับขี่
ข้อเสนอแนะสำหรับคำตอบ:
ขอบคุณที่ให้ข้อเสนอแนะ! ข้อเสนอแนะของคุณมีความสำคัญต่อการปรับปรุงคำตอบในอนาคต