เข่าลั่นทำไง

เข่าลั่น…สัญญาณเล็กๆ ที่ไม่ควรมองข้าม: เข้าใจ กลไก ดูแล และป้องกัน

เคยไหมที่จู่ๆ ก็ได้ยินเสียง “กร๊อบแกร๊บ” หรือ “กึก” ดังมาจากหัวเข่าในขณะที่เดิน ขึ้นลงบันได หรือแม้กระทั่งแค่ขยับขา? อาการ “เข่าลั่น” นี้ เป็นสิ่งที่หลายคนอาจเคยเจอ และมักจะสร้างความกังวลใจไม่น้อย

เข่าลั่น…มาจากไหนกันนะ?

เสียงที่เกิดขึ้นในข้อเข่าไม่ได้น่ากลัวเสมอไป สาเหตุหลักๆ ที่ทำให้เกิดเสียงลั่นในเข่า มักมาจากการเคลื่อนไหวของส่วนประกอบภายในข้อเข่า เช่น

• การเคลื่อนที่ของเอ็นและเส้นเอ็น: เอ็นรอบข้อเข่าอาจเคลื่อนที่พาดผ่านกระดูก ทำให้เกิดเสียง “คลิก” หรือ “ป๊อป” ขึ้นได้
• การเคลื่อนที่ของกระดูกอ่อน: พื้นผิวของกระดูกอ่อนในข้อเข่าอาจไม่เรียบเนียน เมื่อเคลื่อนไหวจึงอาจเกิดเสียงเสียดสีกัน
• ฟองอากาศในน้ำหล่อเลี้ยงข้อ: ภายในข้อเข่ามีน้ำหล่อเลี้ยงข้ออยู่ เมื่อเกิดการเคลื่อนไหวอย่างรวดเร็ว ฟองอากาศเล็กๆ อาจแตกตัว ทำให้เกิดเสียง “กร๊อบแกร๊บ”
• การเปลี่ยนแปลงตามวัย: เมื่ออายุมากขึ้น น้ำหล่อเลี้ยงข้ออาจลดลง ทำให้เกิดการเสียดสีของกระดูกมากขึ้น

เข่าลั่น…แบบไหนที่ต้องใส่ใจ?

หากเข่าลั่นโดยที่ไม่มีอาการอื่นร่วมด้วย เช่น ปวด บวม แดง ร้อน หรือข้อเข่าติดขัด อาจเป็นอาการที่ไม่อันตรายและไม่จำเป็นต้องรักษา อย่างไรก็ตาม สัญญาณต่อไปนี้ คือสิ่งที่บ่งบอกว่าควรปรึกษาแพทย์:

• มีอาการปวดร่วมด้วย: หากเข่าลั่นพร้อมกับอาการปวด อาจเกิดจากการบาดเจ็บของกระดูกอ่อน เอ็น หรือส่วนประกอบอื่นๆ ในข้อเข่า
• ข้อเข่าบวม: อาการบวมเป็นสัญญาณของการอักเสบ อาจเกิดจากการบาดเจ็บ หรือภาวะอื่นๆ
• ข้อเข่าติดขัด: หากไม่สามารถเหยียดหรืองอเข่าได้เต็มที่ อาจมีปัญหาเกี่ยวกับกระดูกอ่อน หรือมีเศษกระดูกอ่อนขวางอยู่ภายในข้อเข่า
• อาการเกิดขึ้นบ่อย: หากเข่าลั่นบ่อยๆ อาจเป็นสัญญาณว่าข้อเข่าไม่มั่นคง หรือมีความผิดปกติเกิดขึ้นภายในข้อเข่า

ดูแลเข่า…ป้องกันปัญหาในระยะยาว

ถึงแม้เข่าลั่นจะไม่ใช่เรื่องร้ายแรงเสมอไป แต่การดูแลรักษาข้อเข่าให้แข็งแรงอยู่เสมอ เป็นสิ่งสำคัญเพื่อป้องกันปัญหาในระยะยาว

• ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ: การออกกำลังกายที่เน้นการเสริมสร้างกล้ามเนื้อรอบเข่า เช่น กล้ามเนื้อต้นขา (Quadriceps) และกล้ามเนื้อหลังเข่า (Hamstrings) จะช่วยเพิ่มความมั่นคงให้กับข้อเข่า
• ยืดเหยียดกล้ามเนื้อ: การยืดเหยียดกล้ามเนื้อเป็นประจำจะช่วยลดความตึงเครียดของกล้ามเนื้อรอบเข่า
• ควบคุมน้ำหนัก: น้ำหนักตัวที่มากเกินไป จะเพิ่มแรงกดที่ข้อเข่า ทำให้เกิดการเสื่อมสภาพได้เร็วขึ้น
• หลีกเลี่ยงกิจกรรมที่เสี่ยงต่อการบาดเจ็บ: ระมัดระวังในการเล่นกีฬา หรือทำกิจกรรมที่ต้องใช้ข้อเข่ามากเป็นพิเศษ
• ปรึกษาแพทย์: หากมีอาการผิดปกติเกิดขึ้นกับข้อเข่า อย่าลังเลที่จะปรึกษาแพทย์ เพื่อรับการวินิจฉัยและการรักษาที่ถูกต้อง

อย่ามองข้ามเสียงเตือนจากร่างกาย

เข่าลั่นอาจเป็นเพียงเสียงเล็กๆ น้อยๆ ที่เกิดขึ้นได้ในชีวิตประจำวัน แต่ก็เป็นสัญญาณที่ร่างกายกำลังบอกอะไรบางอย่าง การใส่ใจสังเกตอาการ และดูแลข้อเข่าให้แข็งแรงอยู่เสมอ จะช่วยให้คุณสามารถใช้ชีวิตได้อย่างเต็มที่ โดยไม่ต้องกังวลกับปัญหาข้อเข่าในอนาคต