สัญญาณเสียงจากสถานีวิทยุ FM เป็นสัญญาณชนิดใด

คลื่นวิทยุ ใช้ทําอะไร

คลื่นวิทยุนะเหรอ อือๆๆๆ…

• สื่อสาร ชัวร์ป้าบ! วิทยุ โทรทัศน์ มือถือเนี่ย ตัวดีเลย
• นำทาง จีพีเอสไง ถามได้!
• สำรวจแร่ พวกธรณีวิทยาเค้าใช้กัน
• การแพทย์ MRI, X-ray ไรงี้อ่ะ
• ทหาร เรดาร์ มิสไซล์ บลาๆๆๆ

จริงๆ คลื่นวิทยุมันครอบจักรวาลนะเธอ นอกจากที่ว่ามาอ่ะ มันยัง…

• เตาไมโครเวฟ ก็คลื่นวิทยุนะเออ ทำอาหารอุ่นอาหาร
• Wifi ที่เราเล่นเน็ตกันทุกวันนี้น่ะ ก็คลื่นวิทยุเหมือนกัน
• รีโมทคอนโทรล เปลี่ยนช่องทีวี ปรับแอร์ ก็คลื่นวิทยุจ้าาา
• ดาราศาสตร์ นักดาราศาสตร์เค้าใช้คลื่นวิทยุศึกษาพวกดาวต่างๆ ด้วยนะ

เยอะแยะมากมายอ่ะ คลื่นวิทยุเนี่ย ชีวิตประจำวันเราขาดไม่ได้เลยอ่ะพูดจริง! ใช่มะๆๆ

คลื่นวิทยุ FMคืออะไร

FM คืออะไรน่ะเหรอ? ง่ายๆ เลย! คิดภาพวิทยุเป็นตุ๊กตาหุ่นกระบอก เสียงนั่นแหละคือตุ๊กตาตัวน้อยที่กำลังเต้นระบำ ส่วนความถี่คลื่น FM คือเชือกที่ควบคุมการเต้นของตุ๊กตา ความถี่เปลี่ยนไปเปลี่ยนมาตามเสียงสูงต่ำ มันเลยคมชัดกว่า AM ที่เสียงเหมือนตุ๊กตาเต้นแบบสะดุดๆ ช่วงความถี่ 88-108 MHz น่ะเหรอ? จำง่ายๆ เลย คิดถึงเลข 88 คือ แปดแปด สิบแปด หมายถึงผู้ใหญ่สองคนกำลังเต้นรำกันอย่างสนุกสนาน (108 MHz)

• ความถี่ (Frequency): คือการเปลี่ยนแปลงของคลื่นพาหะตามจังหวะเสียง เหมือนตุ๊กตาหุ่นกระบอกที่เคลื่อนไหวตามเชือก
• ช่วงความถี่ 88-108 MHz: คลื่นวิทยุ FM อยู่ในย่านความถี่นี้ แคบๆ แต่คมชัดกว่า AM เปรียบเหมือนเวทีแสดงที่จัดได้สวยงามและเป็นระเบียบ ไม่รกเหมือน AM ที่จุคนได้เยอะแต่ดูไม่เป็นระเบียบ
• การส่งคลื่น: FM ส่งคลื่นได้เฉพาะคลื่นดิน ถ้าอยากให้ทั่วถึงต้องมีเสาสัญญาณสูงๆ และสถานีถ่ายทอดเสริม เหมือนการจัดคอนเสิร์ต ถ้าอยากให้คนดูทั่วประเทศก็ต้องมีการถ่ายทอดสดทางทีวี

อ้อ! ลืมบอกไป เมื่อก่อนปี 2023 ผมเคยใช้วิทยุ FM ฟังเพลงตอนขับรถไปทำงาน เสียงเพราะมาก แต่ต้องหาสถานีที่สัญญาณดีๆ ถึงจะไม่สะดุด (ตอนนี้ผมใช้ Spotify แล้วครับ สะดวกกว่าเยอะ)

วิทยุส่งสัญญาณแบบใด

คลื่นวิทยุ: แม่เหล็กไฟฟ้า ความถี่ต่ำ

• ไม่ต้องตัวกลาง: สื่อสารได้ทุกที่
• AM: แอมพลิจูดเปลี่ยน ความถี่คงที่
• FM: ความถี่เปลี่ยน แอมพลิจูดคงที่

วิทยุส่งสัญญาณโดย… คลื่น

คลื่นวิทยุมีความยาวคลื่นประมาณกี่เมตร?

อืม… คลื่นวิทยุเหรอ

มันกว้างมากเลยนะ ความยาวคลื่นของมัน น่ะ

• คลื่นที่สั้นมากๆ: เล็กกว่าเซนติเมตรอีกอ่ะ แบบมิลลิเมตรก็มี (พวก EHF)
• คลื่นยาวๆ: ยาวเป็นกิโลเมตรก็ยังมี (พวก ELF)

แล้วไอ้ที่บ้านเราใช้ๆ กันน่ะ วิทยุ FM ทีวี อะไรพวกนี้

• คลื่นทั่วไป: ประมาณเมตรนึง ถึงสิบเมตรมั้ง… ไม่แน่ใจเหมือนกันนะ นี่ก็ไม่ได้วัดเองซะหน่อย

ชีวิตมันก็เหมือนคลื่นวิทยุนะ บางทีก็สั้นๆ เร็วๆ แป๊บเดียวก็หายไป บางทีก็ยาวนานจนไม่รู้จะจบเมื่อไหร่

แล้วเราล่ะ… คลื่นชีวิตเรามันยาวแค่ไหนกันนะ

เครื่องส่งวิทยุกระจายเสียงระบบ FM หมายถึงอะไร?

เครื่องส่งวิทยุกระจายเสียงระบบ FM คือการส่งสัญญาณเสียงโดยอาศัยการเปลี่ยนแปลงความถี่ (Frequency Modulation) ของคลื่นวิทยุพาห์

• FM ใช้แถบความถี่ VHF (Very High Frequency) ซึ่งโดยทั่วไปคือ 88-108 MHz ในประเทศไทย
• การ “ส่ายคลื่นความถี่” คือการปรับเปลี่ยนความถี่ของคลื่นพาห์ตามสัญญาณเสียงที่ต้องการส่งออกไป

ข้อควรสังเกต: การออกแบบระบบ FM ที่ดีต้องคำนึงถึง “การเกิดเสียงแทรกรบกวน” ระหว่างสถานี ซึ่งเป็นปัญหาคลาสสิกของการใช้คลื่นความถี่ร่วมกัน มันเหมือนการจัดสรรพื้นที่ในเมืองที่แออัด ยังไงก็ต้องมีคนบ่นเรื่องเสียงดัง

ปรัชญาส่วนตัว: เทคโนโลยีก็เหมือนดาบสองคม FM ทำให้เราเข้าถึงเพลงและข่าวสารได้ง่าย แต่ก็สร้างความท้าทายในการจัดการทรัพยากรคลื่นความถี่ที่มีจำกัด