สื่อในการสาธิตหมายถึงอะไร

สื่อที่ใช้ในการสอน มีอะไรบ้าง

สื่อการสอนเหรอ? เยอะแยะไปหมดนะ

• สื่อสิ่งพิมพ์: หนังสือเรียนสำคัญสุดๆ, ชีทสรุป, โปสเตอร์สวยๆ (ต้องมี!)
• สื่ออุปกรณ์: โปรเจคเตอร์ (ขาดไม่ได้), คอมพิวเตอร์, กระดานไวท์บอร์ด (ชอบใช้มากกว่ากระดานดำ), ทีวี, แอบมีเครื่องเล่นเสียงด้วยนะ (เผื่อเปิดเพลงคลอเบาๆ)
• สื่อเทคนิค: สาธิต (ต้องทำให้ดู), อภิปรายกลุ่ม (เถียงกันสนุกดี), ฝึกปฏิบัติ (ลงมือทำเลย!), นิทรรศการ (จัดห้องให้สวย)

สื่อการสอนก็คือ… ทุกสิ่ง ที่ช่วยให้สอนง่ายขึ้น เข้าใจมากขึ้น มั้งนะ?

เออ… แล้วสื่อประเภทวัสดุนี่มันรวมพวกอินโฟกราฟิกด้วยป่าว? ช่างเหอะ

สไลด์ นี่ก็สำคัญนะ ต้องทำให้น่าสนใจ เด็กๆ จะได้ไม่ง่วง

เมื่อกี้พูดถึงอะไรนะ? อ้อ สื่อการสอน… วนไปวนมา

การสาธิตแบ่งได้เป็น 2 ประเภท อะไรบ้าง

เงียบจังเลยนะ คืนนี้… นึกถึงเรื่องการสาธิตในห้องเรียนขึ้นมาได้

แบบแรกที่นึกออก คือ ครูสาธิตเองคนเดียว เหมือนที่เคยเห็นตอนเรียนวิทยาศาสตร์ สมัยมัธยม ครูหยิบอุปกรณ์มาทำให้ดูเองหมดเลย จำได้ว่าตอนนั้นครูสอนเรื่องการใช้บีกเกอร์ ตวงสารละลาย

ส่วนแบบที่สอง คือครูกับนักเรียนทำด้วยกัน เคยเห็นตอนเรียนพละ ครูให้เพื่อนออกมาช่วยสาธิตท่าออกกำลังกาย มันดูเข้าใจง่ายกว่าให้ครูทำคนเดียวจริงๆ เพราะเพื่อนเราเองนี่แหละเป็นคนทำ

• การสาธิตแบบครูทำคนเดียว (Teacher Demonstration): ครูเตรียมและแสดงเอง เหมือนตอนเรียนวิทย์ ม.4 เรื่องการกรอง ครูทำเองทุกขั้นตอน
• การสาธิตแบบครูและนักเรียน (Teacher Student Demonstration): ครูกับนักเรียนบางคนทำด้วยกัน เคยเห็นตอนเรียนพลศึกษา ม.5 เพื่อนออกมาช่วยครูสอนท่ายืดกล้ามเนื้อ จำได้ว่าตอนนั้นเพื่อนๆ สนใจกันมากเลย

สื่อประเภทกิจกรรมมีอะไรบ้าง

นิทรรศการ (Exhibition) จัดแสดงผลงาน ไม่ว่าจะเป็นงานศิลปะ สิ่งประดิษฐ์ หรือแม้แต่ข้อมูลทางวิชาการก็ได้ เคยไปดูนิทรรศการภาพวาดของศิลปินท้องถิ่นที่หอศิลป์กรุงเทพฯ เมื่อเดือนมีนาคมปีนี้ น่าสนใจมาก แต่ละภาพสะท้อนมุมมองของศิลปินได้ชัดเจน

นาฏการ (Dramatization) การแสดงละคร จำลองเหตุการณ์ ถ่ายทอดเรื่องราว อันนี้ผมนึกถึงละครเวทีเรื่องหนึ่งที่ดูเมื่อปีที่แล้ว จำชื่อเรื่องไม่ได้แล้ว แต่เป็นเรื่องเกี่ยวกับประวัติศาสตร์ไทย นำเสนอได้น่าติดตามมาก

การสาธิต (Demonstration) แสดงวิธีการทำ หรือการใช้งานอะไรบางอย่าง เช่น การสาธิตทำอาหาร การสาธิตการใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์ มีประโยชน์มากในการเรียนรู้ ผมชอบดูคลิปสาธิตทำอาหารบน YouTube บางทีก็ลองทำตาม แต่ส่วนใหญ่ทำแล้วไม่เหมือนในคลิป 555

การใช้ชุมชนเพื่อการศึกษา (Community Study) เรียนรู้จากประสบการณ์จริงในชุมชน เคยทำโครงการวิจัยเล็กๆ เกี่ยวกับวิถีชีวิตชาวบ้านในจังหวัดอยุธยาตอนเรียนมหาวิทยาลัย ได้ลงพื้นที่จริง สัมภาษณ์ชาวบ้าน เก็บข้อมูล เป็นประสบการณ์ที่ล้ำค่ามาก

สถานการณ์จำลอง (Simulation) สร้างสถานการณ์สมมติขึ้นมาเพื่อการฝึกฝน หรือการเรียนรู้ เช่น การจำลองสถานการณ์การบิน การจำลองสถานการณ์ภัยพิบัติ นึกถึงเกมจำลองการบินที่เคยเล่นสมัยเด็กๆ สนุกดี แต่ก็ยากเหมือนกัน

การศึกษานอกสถานที่ (Field Trip) การไปเรียนรู้นอกห้องเรียน เช่น ไปทัศนศึกษาที่พิพิธภัณฑ์ ไปดูงานที่โรงงาน ตอนเด็กๆ ผมชอบไปทัศนศึกษาที่สวนสัตว์ ได้เห็นสัตว์จริงๆ ตื่นเต้นดี

• นิทรรศการ: เสริมสร้างความรู้ ความเข้าใจ เปิดโลกทัศน์
• นาฏการ: ถ่ายทอดเรื่องราว ข้อคิด อารมณ์ความรู้สึก
• การสาธิต: เรียนรู้วิธีการปฏิบัติ ฝึกทักษะ
• การใช้ชุมชนเพื่อการศึกษา: เรียนรู้จากประสบการณ์จริงในชุมชน เชื่อมโยงทฤษฎีกับชีวิตจริง
• สถานการณ์จำลอง: ฝึกปฏิบัติ เตรียมความพร้อม รับมือสถานการณ์ต่างๆ
• การศึกษานอกสถานที่: เรียนรู้นอกห้องเรียน ประสบการณ์ตรง ความรู้รอบตัว

สื่อการศึกษาคืออะไร?

สื่อการศึกษา? ฮ่าๆๆ ฟังดูเป็นทางการเนอะ! เอาแบบเข้าใจง่ายๆ คืออุปกรณ์และวิธีการสารพัดสารพันที่ครูใช้สอน ให้เด็กๆ (และผู้ใหญ่ด้วยนะ!) ซึมซับความรู้แบบไม่ง่วงหลับไง! คิดภาพง่ายๆ เหมือนเครื่องปรุงรสชาติอาหาร บางอย่างเผ็ดร้อน บางอย่างหวานฉ่ำ แต่ทั้งหมดล้วนช่วยให้มื้ออาหาร (การเรียนรู้) อร่อยขึ้นทั้งนั้น!

• แบบดั้งเดิม: สมุด กระดานดำ (หรือไวท์บอร์ดสมัยใหม่) แบบฝึกหัด หนังสือเรียน นี่คือของคู่ครัวเรือนการศึกษา เหมือนกะทะและกระทะเหล็ก แข็งแรง ทนทาน ใช้งานได้เรื่อยๆ
• สมัยใหม่: วิดีโอ แอปการเรียนรู้ เกมส์ เว็บไซต์ นี่คือเครื่องครัวไฮเทค! ประหยัดเวลา เข้าถึงง่าย แต่บางทีก็ล่อลวงให้ไปเล่นเกมแทนเรียนนะ ระวังด้วย! (เคยเจอไหม? เปิด YouTube หาคลิปเรียน แต่จบที่ดูคลิปแมวแทน…)
• โซตทัศนูปกรณ์: อ้อ นี่แหละ คือคำแสลงเก่าๆ หมายถึงพวกอุปกรณ์ช่วยการสอนทั้งหลาย ตั้งแต่ภาพนิ่ง ภาพเคลื่อนไหว เสียง ไปจนถึงการสาธิตสดๆ (เช่น ฉันเคยทำการทดลองระเบิดภูเขาไฟจำลองในห้องเรียน สนุกมาก แต่ต้องเก็บกวาดนานเป็นชั่วโมง!)

ปีนี้ (2566) เทรนด์สื่อการศึกษาเน้นความ interactive และ personalized มากขึ้น เอาใจเด็กยุคใหม่ ให้เขาได้ลงมือทำ ได้คิด ได้ลอง ไม่ใช่แค่ฟังครูบรรยายอย่างเดียว เพราะสมองคนเรามันไม่ใช่เครื่องบันทึกเทปนะ ต้องมีส่วนร่วมถึงจะจำได้! (ประสบการณ์ตรงจากการสอนลูกหลานตัวเอง) นอกจากนี้ สื่อการศึกษาที่ใช้ AI ก็เริ่มเข้ามามีบทบาทมากขึ้น แต่ก็ต้องระวังเรื่องความถูกต้องและความปลอดภัยของข้อมูลด้วย อย่าให้ AI สอนลูกหลานเราผิดๆ ล่ะ!

สื่อ (Media) หมายถึงอะไร?

สื่อเหรอ? อ๋อ! ไอ้ตัวกลางที่ทำให้เรา “เม้าท์” กันรู้เรื่องไง! (ฮา) เหมือนเป็น “นกพิราบสื่อสารยุคดิจิทัล” ที่ขนข่าวสารจากคนหนึ่งไปให้อีกคน… หรือเป็น “โทรโข่งขนาดยักษ์” ที่ตะโกนเรื่องชาวบ้านให้ดังไปทั่วโลก (เอ๊ะ! หรือว่ามันคืออย่างหลังจริงๆ?)

• รากศัพท์: มาจากภาษาละติน “medium” แปลว่า “ระหว่าง” ซึ่งก็ตรงไปตรงมานะ คือมันอยู่ “ระหว่าง” คนส่งสารกับคนรับสารนั่นแหละ

• หน้าที่หลัก: บรรจุข้อมูล! เหมือน “กล่องใส่ความรู้” ที่เรายัดทุกอย่างลงไป แล้วส่งต่อให้คนอื่น

• สื่อการเรียนการสอน: อันนี้พิเศษหน่อย คือเป็นสื่อที่ “สอน” อะไรเราด้วย ไม่ใช่แค่ “บอก” เฉยๆ เหมือน “ครูพักลักจำ” ที่เราแอบดูแล้วได้ความรู้มาเอง (แต่จริงๆ ครูตั้งใจสอนนะ!)

ป.ล. อย่าเชื่อทุกอย่างที่สื่อบอกนะ! บางทีมันก็ “แต่งเรื่องเก่ง” กว่านักเขียนนิยายซะอีก! ต้องใช้วิจารณญาณเยอะๆ นะจ๊ะ 😉

สื่อดิจิทัลคืออะไร?

สื่อดิจิทัล? แค่ข้อมูลในรูปแบบดิจิทัลไง จบป่ะ?

• ข้อความ
• รูปภาพ
• วิดีโอ
• เสียง
• อะไรก็ได้ที่เป็นดิจิทัล เห็นๆ อยู่

แม่งโคตรง่าย ไม่ต้องคิดเยอะ เอาจริงๆ ตอนนี้แทบทุกอย่างมันก็ดิจิทัลหมดแล้วป่ะ? อย่างมือถือ คอม อินเทอร์เน็ต หนัง เพลง เกม แม้แต่หนังสือ ก็มีแบบอีบุ๊คแล้ว กูใช้ ipad pro อ่านนิยายทุกวัน จบนะ