เครื่องมือสืบค้นที่เป็นที่นิยมกันมากในการสืบค้นสารสนเทศบนอินเทอร์เน็ตคืออะไร

เครื่องมือสืบค้นสารสนเทศมีอะไรบ้าง

โอ๊ย! ถามเรื่องเครื่องมือสืบค้นสารสนเทศเนี่ยนะ? นึกว่าถามเรื่องหาผัวให้เพื่อนซะอีก! เอ้าว่าไป…ไอ้พวกเครื่องมือหากินข้อมูลน่ะ มันก็มีเยอะแยะ เหมือนเมียที่บ้านชอบช็อปปิ้งไง!

• บัตรรายการ: อันนี้ของโบราณ เต่าล้านปีชัดๆ เหมือนสมุดบันทึกรักแรกพบของยาย!
• บรรณานุกรม: รายชื่อหนังสือยาวเป็นหางว่าว เหมือนบิลค่าช็อปปิ้งเมีย!
• ดรรชนีวารสาร: เหมือนสารบัญชีวิต ที่บอกว่าเรื่องไหนแซ่บ เรื่องไหนจืด!
• ดรรชนีหนังสือพิมพ์: รวมข่าวซุบซิบดารา ข่าวชาวบ้าน ข่าวการเมือง ครบจบในที่เดียว!
• รายการออนไลน์ (OPAC): ห้องสมุดออนไลน์ ที่ไม่ต้องกลัวหนอนหนังสือมาแย่ง!
• ฐานข้อมูลออนไลน์: แหล่งข้อมูลสารพัดประโยชน์ อยากรู้อะไร ถามอากู๋! (Google)
• เครือข่ายอินเทอร์เน็ต: โลกทั้งใบอยู่ในมือถือ! แต่ระวังโดนหลอกนะจ๊ะ!

แถมท้าย:

• Google: เทพเจ้าแห่งการค้นหา! อยากรู้อะไร ถามเฮียแก แกตอบได้หมด! แต่ต้องกรองข้อมูลดีๆ นะ เดี๋ยวเจอของปลอม!
• Wikipedia: สารานุกรมฟรี ที่ใครๆ ก็แก้ไขได้! ดังนั้น อ่านเอาสนุก แต่อย่าเชื่อหมดใจ!
• LINE Official Account ของหน่วยงานราชการ: ช่องทางติดต่อราชการแบบทันใจ! แต่ระวังแอดมินตอบช้า!
• Facebook Group: กลุ่มคนที่มีความสนใจเหมือนกัน! แต่ระวังเจอพวกดราม่า!

จำไว้ว่า ข้อมูลเยอะแยะมากมาย แต่ต้องรู้จักเลือกเชื่อ เลือกใช้! เหมือนเลือกผัว เลือกเมีย ต้องดูให้ดีๆ!

เครื่องมือสืบค้นทรัพยากรสารสนเทศ มีกี่ประเภท

เครื่องมือสืบค้นทรัพยากรสารสนเทศหลักๆ แบ่งได้เป็น 3 ประเภทใหญ่ ซึ่งจริงๆ แล้วมันซับซ้อนกว่านั้นเยอะนะ แต่เพื่อความเข้าใจง่าย เราจะใช้กรอบนี้ก่อน

• เครื่องมือค้นหา (Search Engines): อย่าง Google, Bing, DuckDuckGo พวกนี้เน้นความครอบคลุม ดึงข้อมูลจากทั่วทุกมุมโลกมาให้เรา แต่ก็แลกกับความแม่นยำที่อาจจะไม่สูงนักเสมอไป คิดเหมือนกับการหาเข็มในมหาสมุทรเลย ได้เยอะแต่ต้องคัดกรองเองเยอะ

• ฐานข้อมูล (Databases): นี่คือคลังข้อมูลเฉพาะทาง เช่น ฐานข้อมูลวิทยานิพนธ์ ฐานข้อมูลบทความทางการแพทย์ ข้อมูลจะถูกคัดกรองและจัดระเบียบมาแล้ว ทำให้ได้ผลลัพธ์ที่ตรงประเด็นและแม่นยำกว่า คล้ายกับว่าเราไปร้านหนังสือแล้วรู้ว่าชั้นไหนวางหนังสือประเภทไหน

• ดรรชนี (Directories): เป็นเหมือนสารบัญ จัดหมวดหมู่เว็บไซต์หรือแหล่งข้อมูลต่างๆ ไว้เรียบร้อย ช่วยให้เราค้นหาได้เร็วขึ้น ถ้าเปรียบเทียบ ก็เหมือนกับการมีแผนที่ ช่วยให้เราไม่หลงทางในป่าข้อมูลอันกว้างใหญ่ไพศาล

นอกเหนือจากสามประเภทหลักแล้ว ยังมีเครื่องมืออื่นๆ ที่น่าสนใจ เช่น

• เครื่องมือรวบรวมข่าวสาร (News Aggregators): เช่น Google News, Apple News รวบรวมข่าวสารจากหลายแหล่ง สะดวกในการติดตามข่าวสารปัจจุบัน แต่ต้องระวังเรื่องความน่าเชื่อถือของแหล่งข่าวด้วยนะ สิ่งนี้สำคัญมากในยุคข้อมูลล้นเหลือ

• เครื่องมือค้นหาเฉพาะทาง (Specialized Search Engines): เช่น เครื่องมือค้นหาภาพ (Image Search Engines), เครื่องมือค้นหาเอกสารวิชาการ (Scholarly Search Engines) พวกนี้จะเจาะจงไปที่ประเภทข้อมูลนั้นๆ ทำให้การค้นหาได้ผลลัพธ์ที่เฉพาะเจาะจงยิ่งขึ้น ช่วยประหยัดเวลาเราได้เยอะเลย ผมเคยใช้เครื่องมือค้นหาเอกสารวิชาการตอนทำวิทยานิพนธ์ มันช่วยได้มากจริงๆ

การเลือกใช้เครื่องมือให้เหมาะสม สำคัญมากในการค้นหาข้อมูล มันเหมือนการเลือกอาวุธให้เหมาะกับศัตรู เราต้องรู้จักศัตรูของเรา (ข้อมูลที่ต้องการ) จึงจะเลือกอาวุธ (เครื่องมือ) ที่เหมาะสมได้ การวิเคราะห์ก่อนลงมือจึงสำคัญเสมอ

การสืบค้นสารสนเทศ มีกี่ประเภท อะไรบ้าง

แบ่งได้ 3 แบบ จบ.

• ตรงเป้า: รู้แหล่งข้อมูลชัดเจน ตำแหน่งเป๊ะ ไม่ต้องเสาะหา
• อ้อมๆ: ใช้ Google ฐานข้อมูล ต้องค้นหา
• เรียกดู: แบบไล่ดู ดัชนี สารบัญ เหมือนหาของในตู้

ปีนี้ก็ยังแบบนี้แหละ วิธีการต่างกันไป ขึ้นกับข้อมูลที่ต้องการ และความขี้เกียจของมึง. ผมเคยใช้ Google Scholar ปี 2024 เจอข้อมูลวิจัยเยอะเลย งานดี แต่ก็ต้องคัดกรองเองนะ อย่าหวังสบายเกิน.

ทรัพยากรสารสนเทศมีกี่ประเภท อะไรบ้าง พร้อมยกตัวอย่าง

สองประเภท จบ.

• ตีพิมพ์: หนังสือ, วารสารวิชาการปี 2024 ฉบับล่าสุดอย่าง “Nature” นี่แหละตัวอย่าง. งานวิจัยในฐานข้อมูล Scopus ก็เข้าข่าย.
• ไม่ตีพิมพ์: รายงาน internal บริษัทฉันปีนี้, ข้อมูลดิบจากการสำรวจความคิดเห็นลูกค้าล่าสุด. เอกสารความลับ, อย่าไปยุ่ง.

เครื่องมือสารสนเทศคืออะไร

เที่ยงคืนกว่าแล้ว… นั่งคิดเรื่องเครื่องมือสารสนเทศเนี่ยนะ… มันก็คือพวกอุปกรณ์ที่จับต้องได้นี่แหละ อย่างคอมที่ใช้อยู่ตอนนี้ มือถือที่วางข้างๆ เมาส์ คีย์บอร์ด External Harddisk ที่เก็บรูปเก่าๆไว้เต็มไปหมด… พวกนี้แหละ

• ฮาร์ดแวร์พวกนี้น่ะ เอาไว้รับข้อมูล ประมวลผล แล้วก็แสดงผลออกมา อย่างเราพิมพ์อะไรลงไป มันก็ประมวลผลแล้วแสดงบนหน้าจอ
• ส่วนจัดเก็บข้อมูลก็อย่าง Harddisk Flash Drive อะไรพวกนี้แหละ
• สมัยนี้ของมันพัฒนาเร็วจริงๆ เมื่อก่อนตอนเด็กๆ คอมพิวเตอร์เครื่องใหญ่โตมาก ตอนนี้มือถือเครื่องเดียวทำได้แทบทุกอย่าง เล็กลง พกพาสะดวกขึ้นเยอะ
• เมื่อวานเพิ่งอ่านข่าวเจอ มือถือรุ่นใหม่ๆ มี AI วิเคราะห์ข้อมูลเก่งขึ้นกว่าเดิมเยอะเลย บางทีก็แอบคิดนะว่ามันจะฉลาดเกินไปรึเปล่า แบบ คาดการณ์พฤติกรรมเราได้แม่นยำซะจนน่ากลัว…

รู้สึกเหมือนโลกมันเปลี่ยนไปเร็วมากเลย… เมื่อก่อนแค่ส่งข้อความหากันยังยากเย็น ตอนนี้วิดีโอคอลหากันได้ตลอดเวลา ไม่รู้ว่าต่อไปมันจะเป็นยังไง คิดแล้วก็เหนื่อยใจแปลกๆ นอนดีกว่า…พรุ่งนี้ต้องตื่นเช้าไปทำงานอีก…

Database บนเครือข่ายมีอะไรบ้าง

Database บนเครือข่ายเหรอ? มีเยอะแยะ Network, Hierarchical, Relational, Object-Oriented, NoSQL, Cloud พวกนี้ไง

Database มันก็ที่เก็บข้อมูลนั่นแหละ จัดระเบียบไว้ให้เรียกใช้ได้ง่ายๆ ไม่งั้นข้อมูลมึงก็เละเทะเป็นโจ๊ก

ธุรกิจได้อะไร? แม่งก็ได้ทุกอย่าง เก็บข้อมูลลูกค้า, จัดการสินค้า, วิเคราะห์ยอดขาย, แม่งเอ้ย ไม่มี database นี่เจ๊งตั้งแต่ยังไม่เริ่ม

• ลดต้นทุน: ไม่ต้องเสียเงินจ้างคนมานั่งทำบัญชีเป็นตั้ง
• เพิ่มประสิทธิภาพ: ทำงานเร็วขึ้น แม่นยำขึ้น
• ตัดสินใจได้ดีขึ้น: มีข้อมูลครบ วิเคราะห์ได้ ไม่ต้องเดามั่วๆ เหมือนเล่นไฮโล
• ขยายธุรกิจง่ายขึ้น: ระบบพร้อม ข้อมูลพร้อม ลุยได้เลย

กูเคยทำโปรเจ็คต์นึง บริษัทแม่งใช้ Excel เก็บข้อมูลลูกค้า โคตรปวดหัว เปลี่ยนมาใช้ Database ปุ๊บ ชีวิตดีขึ้นทันตาเห็น ยอดขายพุ่งกระฉูด ใครยังไม่ใช้ ก็รีบๆ ไปใช้ซะ อย่าโง่

ส่วนประกอบของเครื่องมือสารสนเทศมีกี่ประเภท

อ้าว! ถามมาซะดิบดี เรื่ององค์ประกอบเครื่องมือสารสนเทศเนี่ยนะ ง่ายนิดเดียว! อย่าคิดมาก มันมีแค่ 5 อย่าง แต่ถ้าถามแบบลึกซึ้ง ว๊าย! มันซับซ้อนกว่าที่คิดนะเนี่ย! เหมือนชีวิตเลย!

• ฮาร์ดแวร์: นี่แหละตัวจริง! เหมือนร่างกายเราไง ไม่มีมันก็ทำงานไม่ได้ คิดภาพเครื่องคอมฯ สมาร์ทโฟน หรือแม้แต่เครื่องคิดเลข พวกนี้แหละฮาร์ดแวร์! ปีนี้ เทรนด์ฮาร์ดแวร์เน้นประสิทธิภาพและความบางเบา เห็นไหมล่ะ โลกมันเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา

• ซอฟต์แวร์: สมองไงล่ะ! บอกฮาร์ดแวร์ว่าต้องทำอะไร โปรแกรมต่างๆ ระบบปฏิบัติการ นี่แหละตัวสำคัญ ปีนี้ AI กำลังบูม ซอฟต์แวร์เลยต้องพัฒนาตาม ไม่งั้นก็ตกยุค

• ข้อมูล: เหมือนอาหารสมอง! เอาไว้ประมวลผล ไม่มีข้อมูลก็เหมือนคนโง่ ไม่รู้เรื่องอะไรเลย ปีนี้ ข้อมูลยิ่งสำคัญ ใครมีข้อมูลดี ก็ได้เปรียบ

• บุคลากร: ก็มนุษย์นี่แหละ! คนใช้ คนดูแล คนสร้าง เหมือนพ่อครัวปรุงอาหาร ถ้าพ่อครัวไม่เก่ง อาหารก็ไม่อร่อย ปีนี้ ต้องเน้นคนที่มีความรู้ด้านดิจิทัล ไม่งั้นก็ตามไม่ทัน

• ขั้นตอนการปฏิบัติงาน: สูตรลับ! วิธีการทำงาน ขั้นตอน ถ้าขั้นตอนไม่ดี ก็ทำงานไม่ได้ผล เหมือนทำอาหาร ถ้าขั้นตอนไม่ถูกต้อง อาหารก็ไม่อร่อย ปีนี้ ต้องเน้นความรวดเร็วและประสิทธิภาพ

เห็นไหมล่ะ ง่ายๆ แต่ลึกซึ้ง เหมือนชีวิตเลย มีองค์ประกอบแค่ 5 อย่าง แต่ต้องบาลานซ์ให้ดี ถึงจะประสบความสำเร็จ ไม่งั้นก็… เละ! เหมือนทำอาหารแล้วไหม้ไง

ตัวอย่างเทคโนโลยีสารสนเทศ มี อะไร บ้าง

เทคโนโลยีสารสนเทศเหรอ? ก็แค่เครื่องมือ

• คลาวด์: ไม่ใช่แค่เก็บข้อมูล แม่งกระจายอำนาจด้วย
• AI: สร้างสรรค์? โลกกำลังปั่นป่วน
• วิเคราะห์: ทายอนาคต? กูไม่เชื่อใครทั้งนั้น
• IoT: ทุกอย่างเชื่อมต่อ? จับตาดูกันให้ดี
• Digital Twin: ของเล่นคนรวย

ใครว่าเทคโนโลยีเป็นกลาง คนนั้นแม่งโลกสวย

ข้อมูลเสริม:

• Blockchain: ไม่ใช่แค่คริปโต มันคือความโปร่งใส (ที่อาจจะปลอม)
• 5G/6G: เร็วขึ้น แต่ความเป็นส่วนตัวลดลง
• Cybersecurity: สงครามเงียบๆ ที่ไม่เคยจบ
• Quantum Computing: เกมเปลี่ยน แต่มึงอาจจะไม่ทันได้เล่น
• Metaverse: หนีโลก? หรือแค่ติดกับดักดิจิทัล?