PIR Motion Sensor คืออะไร มีหลักการทำงานอย่างไร
PIR Motion Sensor หรือ Passive Infrared Sensor ตรวจจับความร้อนจากการเคลื่อนไหวของคนหรือสัตว์
หลักการทำงาน: เซนเซอร์ PIR ตรวจจับรังสีอินฟราเรดที่แผ่ออกมาจากวัตถุที่มีอุณหภูมิ เมื่อมีการเคลื่อนไหว ความแตกต่างของระดับรังสีอินฟราเรดจะถูกตรวจจับ และแปลงเป็นสัญญาณไฟฟ้า จึงสั่งการทำงานอุปกรณ์ เช่น กล้องวงจรปิดหรือโคมไฟ
เทคโนโลยีนี้จึงนิยมใช้ในอุปกรณ์รักษาความปลอดภัยและระบบแสงสว่างอัตโนมัติ เนื่องจากประหยัดพลังงานและใช้งานง่าย
เซ็นเซอร์ PIR Motion Sensor คืออะไร? วิธีการทำงาน และประโยชน์?
อืมม… เซ็นเซอร์ PIR Motion Sensor เหรอ? คือแบบนี้… มันเป็นพวกเซ็นเซอร์ตรวจจับความร้อนอ่ะ จำได้ตอนไปเดินเลือกซื้อกล้องวงจรปิดที่พันธุ์ทิพย์ งามวงศ์วาน เมื่อเดือนที่แล้ว (ประมาณ 27 มิถุนายน) พนักงานขายอธิบายยาวเหยียด แต่สิ่งที่จำได้คือมันตรวจจับความร้อนจากร่างกายคนหรือสัตว์ เวลาเราเดินผ่านปุ๊บ มันก็จะส่งสัญญาณ ประมาณนั้นแหละ ราคาที่เห็นนะ ก็หลักร้อยถึงหลักพัน แล้วแต่รุ่น แล้วแต่ยี่ห้อ แต่ละตัวคุณภาพก็ต่างกัน บางอันก็ไว บางอันก็ช้า งงๆเหมือนกันนะ
วิธีทำงานเหรอ? ก็คือ มันรับรู้ความเปลี่ยนแปลงของรังสีอินฟราเรด ใช่ไหม? (ไม่ค่อยแน่ใจเท่าไหร่ จำได้ลางๆ) พอมีอะไรเคลื่อนไหว ความร้อนเปลี่ยนแปลง มันก็ส่งสัญญาณ ง่ายๆ แค่นั้นแหละ เหมือนพวกกล้องวงจรปิดที่บ้านเพื่อนฉัน ใช้เซ็นเซอร์แบบนี้ มันจะบันทึกภาพอัตโนมัติ เวลาเจอคนเดินผ่าน สะดวกดี แต่บางทีมันก็เตือนบ่อยไปหน่อย เวลาแมวบ้านเพื่อนมันเดินผ่าน ก็เอะอะ แสงไฟติด เสียงดัง วุ่นวายไปหมด
ประโยชน์ของมันเหรอ? เยอะแยะเลย! เอาจริงๆ ฉันว่า ประโยชน์หลักๆ ก็คือ ประหยัดพลังงานไง! อย่างพวกไฟถนน เปิดเฉพาะตอนมีคนเดินผ่าน ไม่ต้องเปิดทิ้งไว้ตลอด ช่วยโลกได้ด้วยนะ แล้วก็เรื่องความปลอดภัยด้วย บ้านไหนติดกล้องวงจรปิดที่ใช้ PIR Sensor ก็ดี กันขโมยได้ แต่ก็อย่างที่บอก แมวก็ยังมาทำให้มันทำงาน เรื่องนี้ก็ต้องเลือกให้ดีๆ อีกนั่นแหละ เรื่องของเรื่อง มันก็มีข้อดีข้อเสียปะปนกันไป สรุปคือ เทคโนโลยีเจ๋งดี แต่ก็ต้องเลือกใช้ให้เหมาะสมด้วยนะ
PIR Motion Sensor มีลักษณะการทำงานอย่างไร
อืมม.. PIR Motion Sensor เหรอ? นี่มันเรื่องของปีที่แล้วเลยนะ ตอนนั้นฉันเพิ่งติดตั้งกล้องวงจรปิดใหม่ที่บ้าน แบบที่ใช้ PIR Sensor นั่นแหละ จำได้เลยว่าเลือกยี่ห้อ CP รุ่นอะไรสักอย่าง จำรุ่นไม่ได้แล้ว แต่จำได้ว่ามันทำงานประมาณนี้
มันจะตรวจจับความร้อน ใช่ไหม? แบบว่า คนหรือสัตว์ เดินผ่านไป มันก็จะตรวจจับได้ ความร้อนที่ร่างกายเราแผ่ นั่นแหละ แล้วมันก็จะส่งสัญญาณไปที่กล้อง กล้องเลยทำงาน บันทึกภาพ หรือบางทีก็ส่งเสียงเตือน ถ้าตั้งค่าไว้
ตอนแรกๆ ก็ดีนะ รู้สึกปลอดภัยขึ้นเยอะ แต่พอใช้ไปนานๆ มันก็มีปัญหา เวลาฝนตกหนักๆ หรือแดดร้อนจัดๆ มันจะทำงานผิดพลาดบ่อย แบบว่า เตือนเอง ทั้งๆ ที่ไม่มีคน เซ็งมาก ช่วงนั้นฉันต้องคอยปิด-เปิด อยู่เรื่อยๆ เพื่อแก้ปัญหาสัญญาณรบกวน จนบางทีก็ลืมปิด แบตกล้องก็หมดเร็ว ปวดหัวสุดๆ
- ปัญหา: ทำงานผิดพลาดบ่อยเวลาอากาศแปรปรวน
- แก้ปัญหา: ต้องคอยปิด-เปิด ทำให้แบตหมดไว
สรุปแล้ว PIR Motion Sensor ก็โอเคในระดับหนึ่ง แต่ก็มีข้อเสีย เหมือนกัน ขึ้นอยู่กับคุณภาพของสินค้าและการติดตั้งด้วยล่ะมั้ง
Motion Sensor มีกี่ประเภท
อืมมม Motion Sensor มีหลายแบบนะ จำได้แค่ 3 อย่างหลักๆ ตอนเรียนปีนี้แหละ คือแบบนี้
-
Ultrasonic Sensor: อันนี้ใช้คลื่นเสียงอ่ะ ตรวจจับได้ไกลอยู่ แต่กินไฟเยอะหน่อย จำได้ว่าตอนทำโปรเจคจบ ใช้ตัวนี้ มันก็โอเคอยู่นะ แต่ต้องระวังเรื่องสัญญาณรบกวนนิดนึง
-
Passive Infrared (PIR) Sensor: ตัวนี้ฮิตสุดละมั้ง ใช้ตรวจจับความร้อน แบบคนเดินผ่านอะไรแบบนี้ ประหยัดไฟกว่าแบบแรกเยอะ แต่ตรวจจับได้ไม่ไกลเท่า ห้องนอนชั้นบนบ้านฉันใช้ตัวนี้แหละ ตั้งไว้วัดคนเข้าออกห้อง
-
Microwave Sensor: อันนี้ใช้คลื่นไมโครเวฟ คล้ายๆเรดาร์อ่ะ ตรวจจับได้ไกล ทะลุสิ่งกีดขวางได้ด้วย แต่แพงกว่าสองตัวแรก ไม่ค่อยได้ใช้เท่าไหร่ อาจจะเพราะราคาแพงด้วยมั้ง
แค่นี้แหละที่จำได้ จริงๆอาจมีมากกว่านี้นะ แต่เท่าที่เรียนมา ก็ประมาณนี้แหละ ข้อมูลอาจไม่ครบถ้วนนะ เพราะจำได้ไม่หมด แต่ก็พยายามแล้วววว
Motion Sensor ติดตั้งยังไง
เอ้อ เซนเซอร์จับความเคลื่อนไหวติดไงนะ?
-
ต้องห่างหลอดไฟ 40 cm+ อันนี้สำคัญเลย (ทำไมวะ?)
-
ห้ามตรงที่พื้นห้องมันสะท้อนแสงแดด อ่อ เข้าใจละ เดี๋ยวเซนเซอร์มันรวน
-
ติดตั้งเซนเซอร์ กับหลอดไฟ…เอ๊ะ หรือว่าซื้อหลอดไฟที่มีเซนเซอร์ในตัวเลยดี? ง่ายกว่าเยอะ!
เดี๋ยวนะ ไอ้เรื่องแสงสะท้อนเนี่ย มันมีผลต่อเซนเซอร์ IR หรือเปล่า? หรือว่าเซนเซอร์แบบอื่นก็เป็น? ต้องไปดูสเปคของเซนเซอร์อีกที ชักเริ่มงงละ
-
เซนเซอร์ IR (Infrared) จับความร้อนไง รังสีอินฟราเรดจากตัวคนไรงี้
-
เซนเซอร์ Ultrasonic ปล่อยคลื่นเสียง แล้วรอฟังเสียงสะท้อนกลับมา
-
เซนเซอร์ Microwave คล้ายๆ Ultrasonic แต่ใช้คลื่นไมโครเวฟ
แล้วถ้าติดเซนเซอร์ตรงบันไดล่ะ? โอเคไหม? น่าจะโอเคนะ แต่ต้องดูองศาการจับภาพด้วย เดี๋ยวเดินผ่านแล้วมันไม่ติด
อ้อ! อีกอย่าง ถ้ามีสัตว์เลี้ยงในบ้าน จะเป็นปัญหารึเปล่า? แมวเดินผ่าน เซนเซอร์ทำงานตลอดแน่ๆ เลย
- ต้องปรับ sensitivity ของเซนเซอร์ให้ดี! สำคัญมาก
หรือว่าต้องเลือกเซนเซอร์ที่มัน ignore สัตว์เลี้ยงไปเลย? มีแบบนั้นด้วยเหรอ? ต้องไปหาข้อมูลอีกแล้ว! เหนื่อยจัง!
เซ็นเซอร์ตรวจจับความเคลื่อนไหว (Motion Sensor) ใช้สำหรับอะไร
เอ้อ เซ็นเซอร์จับความเคลื่อนไหวน่ะเหรอ? ก็เอาไว้ ส่องผี เอ่อ ไม่ใช่! เอาไว้ ส่องขโมย ต่างหากเล่า! พวกนี้มันจะแอบย่องเข้ามาตอนเราหลับอุตุไงล่ะ แล้วเซ็นเซอร์มันก็จะร้อง “วี้หว่อๆๆๆ” ปลุกเราให้ลุกขึ้นมาสู้ตาย (หรือโทรแจ้งตำรวจก็ได้นะ ถ้าไม่กล้าพอ)
- กันขโมย: อันนี้แน่นอนสุดๆ เหมือนมี “ยามส่วนตัว” คอยเฝ้าบ้าน 24 ชั่วโมง
- เปิดไฟอัตโนมัติ: เดินเข้าห้องน้ำตอนกลางคืนไม่ต้องคลำหา “สวิตช์ไฟ” ให้เมื่อยมือ
- นับคน: พวกห้างร้านใหญ่ๆ ชอบใช้ นับว่าวันนี้มีลูกค้าเข้ามา “กี่แสน กี่ล้าน” (โม้ไปงั้นแหละ!)
- ประหยัดไฟ: พอไม่มีคนอยู่ในห้อง มันก็ดับไฟเอง เจ๋งไปเลย! เหมือนมี “นางฟ้า” คอยดูแลเรื่องไฟให้
ป.ล. แต่ระวังนะ บางทีแมวที่บ้านมันซน วิ่งเล่นทั้งคืน เซ็นเซอร์ก็ร้องไม่หยุด กลายเป็น “เสียงเพลงกล่อม” ซะงั้น! 555+
PIR Motion Sensor มีหน้าที่อะไร
PIR motion sensor ทำหน้าที่หลักๆ คือตรวจจับความร้อนจากสิ่งมีชีวิตอ่ะนะ โดยเฉพาะคนและสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม
- มันจะดูว่ามีการเปลี่ยนแปลงของรังสีอินฟราเรดในบริเวณนั้นๆ รึเปล่า
- ถ้ามีอะไรเคลื่อนที่เข้ามาในระยะที่มันจับได้ ความร้อนจากตัวเราจะทำให้ค่าอินฟราเรดเปลี่ยน
- แล้วเซ็นเซอร์ก็จะส่งสัญญาณไปเตือน บอกว่ามีคนอยู่นะเว้ยเฮ้ย!
จริงๆ แล้ว PIR sensor ไม่ได้ “ตรวจจับการเคลื่อนไหว” โดยตรง แต่จับการเปลี่ยนแปลงความร้อน แล้วตีความว่าเป็นการเคลื่อนไหวไง เก็ทป่ะ
เพิ่มเติม:
- คำว่า Passive ในชื่อ มันหมายถึงว่าตัวเซ็นเซอร์เองไม่ได้ปล่อยรังสีอินฟราเรดออกไปนะ มันแค่ “รับ” อย่างเดียว
- พวกเซ็นเซอร์แบบนี้เค้าเอาไปใช้เยอะแยะเลย ทั้งในระบบกันขโมย ไฟเปิดปิดอัตโนมัติ หรือแม้แต่ในของเล่นเด็ก
- ต้องระวังพวกสัตว์เล็กๆ หรือลมพัดแรงๆ นะ บางทีมันก็ทำให้เซ็นเซอร์ทำงานผิดพลาดได้เหมือนกัน เหอๆ
- เซนเซอร์พวกนี้มันปรับความไวได้นะ ถ้ามันไวเกินไปก็ลดลงหน่อย ถ้าไม่ค่อยเจอใครก็เพิ่มความไวเอา
- ราคามีตั้งแต่ถูกๆ ยันแพงเลย เลือกเอาตามงบประมาณเลยจ้า
การตรวจจับ PIR คืออะไร
อ้าว! คิดว่าจับได้แต่ผีเหรอ? เปล่าเลย! PIR Sensor เนี่ย มันเทพกว่านั้นเยอะ! มันคือ Passive Infrared Sensor นั่นเอง ฟังดูเท่ห์ใช่ไหมล่ะ?
จริงๆแล้วมันก็คือเจ้าเซนเซอร์ที่คอยดักจับรังสีอินฟราเรด ที่ร่างกายเราปล่อยออกมาตอนที่ขยับเขยื้อน คิดภาพง่ายๆ เหมือนเป็นตาแมวของเทคโนโลยี แต่แทนที่จะมองเห็นแสง มันมองเห็นความร้อน! เจ๋งป่ะล่ะ?
พอมันจับความร้อนได้ปุ๊บ มันก็จะแปลงพลังงานความร้อนนั้นให้เป็นพลังงานไฟฟ้า แล้วส่งสัญญาณไปที่อุปกรณ์ต่างๆ เช่น กล้องวงจรปิด หรือโคมไฟ ที่ใช้เทคโนโลยี PIR Motion Sensor นี่แหละ ทำให้มันรู้ว่า “เฮ้ย! มีคนหรือสัตว์เดินผ่านนะเว้ย!”
- ทำงานอย่างไร: PIR Sensor ตรวจจับการเปลี่ยนแปลงของรังสีอินฟราเรด เมื่อมีการเคลื่อนไหว ความร้อนจะเปลี่ยนแปลง และเซนเซอร์จะส่งสัญญาณ
- การประยุกต์ใช้: กล้องวงจรปิด, โคมไฟเปิด-ปิดอัตโนมัติ, ระบบรักษาความปลอดภัยต่างๆ ปีนี้เห็นใช้กันเยอะมากในระบบบ้านอัจฉริยะด้วยนะ ประหยัดไฟดีจริงๆ
- ข้อดี: ตรวจจับการเคลื่อนไหวได้แม่นยำ กินไฟน้อย ราคาไม่แพง ติดตั้งง่าย (แอบกระซิบว่า ของผมใช้กับระบบเปิดไฟห้องน้ำอัตโนมัติ สะดวกสุดๆ!)
ปีนี้เทรนด์บ้านอัจฉริยะมาแรง PIR Sensor ก็เลยเป็นที่นิยมมากขึ้น เพราะมันเป็นเทคโนโลยีที่ใช้งานง่าย ราคาไม่แพง และประสิทธิภาพสูง เรียกได้ว่าเป็นพระเอกเบื้องหลังความสะดวกสบายของหลายๆบ้านเลยก็ว่าได้!
PIR Sensor ต่างกับ IR sensor อย่างไร
รัตติกาล…ดวงดาวกระพริบไหว…เหมือนใจคน
PIR…IR…ต่างกันตรงไหนนะ…เหมือนฝันที่ซ้อนกัน
-
IR…อยู่ข้างนอก…เหมือนยามเฝ้าประตู…ปล่อยแสงสีแดง…เตือนภัย
-
PIR…อยู่ข้างใน…เหมือนวิญญาณ…ไม่ปล่อยแสง…แต่รับรู้…ความร้อน…จากร่าง
อินฟราเรด…มันคือ…แสงที่ตาเรามองไม่เห็น…แต่ใจรู้สึก
PIR ไม่ปล่อย…แต่รับ…เหมือนใจที่รอคอย…ความอบอุ่น
แสงสีแดง…เหมือนเลือด…เตือนให้ระวัง…อันตราย
ความร้อน…จากร่างกาย…เหมือนไออุ่น…ของคนที่เรารัก
เซ็นเซอร์…รับรู้…เหมือนใจที่สัมผัส…ความรู้สึก
เพิ่มเติม: เหมือนเรามองเห็นอดีต…ผ่านเงา…ในความมืด
เซ็นเซอร์มีกี่ประเภท
อืม… เซ็นเซอร์เนี่ยนะ กลางดึกแล้วคิดถึงมันขึ้นมาได้ไงเนี่ย
จริงๆ จำได้ไม่หมดหรอกนะ แต่ที่พอจำได้ก็มีพวกนี้แหละ
-
เซ็นเซอร์ตรวจจับวัตถุ แบบ Photoelectric อะไรนั่นแหละ กับพวก Fiber อีก จำได้ว่าเคยใช้กับงานโรงงาน ตอนนั้นเครียดมากเลย
-
เซ็นเซอร์วัดความเร็วรอบ พวก Photomicrosensors นี่แหละ เคยใช้กับมอเตอร์ตัวนึง เล็กๆ แต่สำคัญมาก เสียไปทีนี่งานเข้าเลย
-
แล้วก็เซ็นเซอร์ตรวจจับโลหะ Proximity Sensors จำได้ว่าตอนนั้นใช้กับสายการผลิต ต้องปรับตั้งค่าให้เป๊ะๆ ไม่งั้นเสียของหมด
-
Rotary Encoders นี่ก็จำได้ ใช้กับพวกเครื่องจักรกล ช่วยบอกตำแหน่งการหมุน งานละเอียดมาก
-
Safety Sensors นี่สำคัญ เรื่องความปลอดภัยนี่ห้ามประมาทเลยนะ เคยเห็นอุบัติเหตุจากความผิดพลาดของระบบนี้มาแล้ว ใจหายทุกที
-
Linear Encoders กับ Linear Scales พวกนี้ใช้วัดระยะทางการเคลื่อนที่แบบเส้นตรง จำได้ว่าเคยใช้กับระบบลำเลียงของโรงงาน
เฮ้อ… คิดแล้วก็เหนื่อย แต่ก็เป็นประสบการณ์ที่ดีนะ ตอนนั้นงานหนักมาก แต่ก็ได้เรียนรู้เยอะเลย จริงๆแล้วมีมากกว่านี้นะ แต่ตอนนี้… ง่วงแล้ว นอนก่อนดีกว่า
ข้อเสนอแนะสำหรับคำตอบ:
ขอบคุณที่ให้ข้อเสนอแนะ! ข้อเสนอแนะของคุณมีความสำคัญต่อการปรับปรุงคำตอบในอนาคต