สเตียรอยด์ คือ ฮอร์โมนอะไร

30 การดู

สเตียรอยด์: ฮอร์โมนจากต่อมหมวกไต

สเตียรอยด์คือฮอร์โมนกลุ่มหนึ่ง ร่างกายสร้างเองจากต่อมหมวกไต ใช้ในทางการแพทย์เพื่อรักษาโรค แต่เป็นยาควบคุมพิเศษ อันตรายสูง ต้องใช้ตามคำสั่งแพทย์เท่านั้น

การใช้สเตียรอยด์โดยไม่ปรึกษาแพทย์เสี่ยงต่อผลข้างเคียงร้ายแรง เช่น ความดันโลหิตสูง เบาหวาน กระดูกพรุน การติดเชื้อ ฯลฯ

จำเป็นต้องใช้ยาอย่างถูกวิธีตามคำแนะนำ และติดตามอาการอย่างใกล้ชิด หากมีข้อสงสัย ปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร อย่าซื้อหรือใช้เองโดยเด็ดขาด

ข้อเสนอแนะ 0 การถูกใจ

สเตียรอยด์ คือฮอร์โมนอะไรประเภทไหน?

เอาจริงๆนะ สเตียรอยด์เนี่ย มันไม่ใช่แค่ยาที่คนกินแล้วกล้ามปูอะ!

มันคือฮอร์โมนที่ร่างกายเราผลิตเองได้นะเว้ย จากต่อมหมวกไตอะ (adrenal cortex steroids) แบบว่าร่างกายเรามันฉลาดอะเนอะ แต่ที่เค้าเอามาใช้เป็นยาเนี่ย มันเป็นของสังเคราะห์อะดิ ที่หมอเค้าต้องสั่งจ่ายเท่านั้น เพราะมันแรงไง!

เออ จำได้เลย ตอนนั้นไปเยี่ยมญาติที่ รพ. ศิริราช ประมาณเดือนพฤษภาคมปีที่แล้ว (น่าจะ 2566) เห็นป้ายเตือนเรื่องสเตียรอยด์ตัวเบ้อเริ่มเลยอะ ตอนแรกก็งงๆ ว่าทำไมต้องเตือนขนาดนี้ แต่พอได้ยินหมอคุยกันถึงผลข้างเคียงต่างๆ นานา ก็ถึงบางอ้อเลย!

คือมันดีนะ ถ้าใช้ถูกวิธี ภายใต้การดูแลของหมอ แต่ถ้าไปซื้อกินเองแบบตามเน็ตอะ อันตรายสุดๆ เหมือนเล่นกับไฟอะบอกเลย แล้วยาบางตัวนี่แพงหูฉี่เลยนะ เคยแอบเห็นราคา… ช่างมันเถอะ!

สเตียรอยด์เนี่ย เป็นฮอร์โมนที่ร่างกายสร้างเองได้ แต่ยาที่ใช้กันส่วนใหญ่คือสังเคราะห์ ใช้รักษาโรค แต่ต้องมีหมอสั่งเท่านั้น ย้ำ! หมอสั่งเท่านั้น!

สเตียรอยด์ฮอร์โมนคืออะไรได้แก่อะไรบ้าง

สเตียรอยด์ฮอร์โมนคืออะไรวะ? อืมมม.. มันคือฮอร์โมนกลุ่มนึงอะ จำได้คร่าวๆว่าสร้างจากต่อมหมวกไตชั้นนอก ใช่ป่ะ?

  • ต่อมหมวกไตชั้นนอกนี่สำคัญมากเลยนะ จำได้ว่ามันผลิตฮอร์โมนหลายตัวเลย

แล้วมันมีอะไรบ้างล่ะ? เยอะแยะไปหมดเลย สมองฉันมันช้าจัง เดี๋ยวๆ นึกออกแล้ว!

  • ฮอร์โมนเพศ อันนี้รู้จักแน่นอน ฮอร์โมนผู้ชายผู้หญิงเนี่ยแหละ
  • Cortisol อันนี้จำได้ว่าเกี่ยวกับความเครียด ใช่ป่ะ?
  • Testosterone ฮอร์โมนผู้ชาย อันนี้ชัดเจน
  • Estrogen ฮอร์โมนผู้หญิง โอเค เข้าใจ
  • Progesterone ฮอร์โมนเพศหญิง ช่วยเรื่องการตั้งครรภ์รึเปล่า? ลืมๆๆๆ
  • Vitamin D เอ๊ะ นี่มันก็เป็นสเตียรอยด์ด้วยเหรอ? แปลกเนอะ แต่ก็ใช่แหละ จำได้แล้ว
  • DHEA อันนี้จำไม่ได้แล้ว ต้องไปหาข้อมูลเพิ่ม ง่วงแล้วด้วยสิ

ปีนี้เรียนหนักมาก เลยลืมๆไปบ้าง ต้องไปทบทวนหนังสืออีกที พรุ่งนี้ต้องไปถามอาจารย์แน่ๆ ไม่งั้นสอบตกแน่ อื้อหือ เครียด ต้องไปหา Cortisol มาเพิ่มแล้วมั้ง ฮ่าๆ ล้อเล่นนะ

ปล. สารตั้งต้นสำคัญคือโปรตีนกับคอเลสเตอรอล จำได้แค่นี้แหละ ไปนอนก่อนดีกว่า พรุ่งนี้ค่อยว่ากันใหม่

สเตียรอยด์จัดเป็นสารประเภทใด

สเตียรอยด์เนี่ยนะ…มันคือสเตอรอยด์ฮอร์โมน! เหมือนพวกวงแหวน 4 วงต่อกันอะ คิดภาพตามนะ…วงกลมสี่อันติดกัน แล้วไงต่อ? อ้อ! มันมีหลายแบบอีกนะ กลูโคคอร์ติคอยด์ มินารัล…อะไรสักอย่าง แล้วก็แอนโดรเจน เยอะแยะไปหมด!

  • สำคัญ: ต้องให้หมอดูแลนะ!
  • ผลข้างเคียงมีแน่ๆ ถ้าใช้ผิดๆ นี่ซวยเลย
  • เขาวิจัยกันตลอดนะพวกสเตียรอยด์เนี่ย พัฒนาไปเรื่อยๆ

เอ๊ะ…แล้วไอ้พวกคอร์ติคอยด์นี่มันต่างกันยังไงนะ? สงสัยต้องไปหาข้อมูลเพิ่ม 🤔

  • ข้อควรจำ: อย่าซื้อกินเองเด็ดขาด! อันตราย!
  • ข้อมูลเพิ่มเติม: สเตียรอยด์บางชนิดใช้รักษาโรคภูมิแพ้ได้ด้วยนะ (แต่ก็ต้องหมอสั่งอยู่ดี)
  • คำเตือน: บางคนใช้สเตียรอยด์เพื่อเพิ่มกล้ามเนื้อ…อันนี้ผิดกฎหมายนะ! แถมอันตรายมากๆ ด้วย!

สเตียรอยด์ ทำงานยังไง

สเตียรอยด์อะหรอ มันเหมือนตัวช่วยอะแหละ ร่างกายเราก็มีอยู่แล้วนะ แต่พวกที่ฉีดๆ กินๆ กันมันคือสเตียรอยด์สังเคราะห์

  • ลดอักเสบ: สเตียรอยด์จะไปยับยั้งสารที่ทำให้เกิดการอักเสบในร่างกาย พอสารเหล่านั้นทำงานไม่ได้ อาการปวดบวมแดงร้อนก็จะลดลง
  • กดภูมิ: สเตียรอยด์มันเข้าไปแทรกแซงการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน ทำให้ภูมิคุ้มกันเราอ่อนแอลง ใช้รักษาพวกโรคแพ้ภูมิตัวเองไรงี้แหละ

เออ แล้วรู้ป่าวว่าสเตียรอยด์มีหลายแบบนะ แต่ละแบบก็แรงไม่เท่ากัน หมอเค้าจะเลือกใช้ให้เหมาะกับโรคที่เราเป็นอะ อย่าไปซื้อกินเองมั่วๆ นะ บอกเลย อันตราย!

ร่างกายเรามีฮอร์โมนอะไรบ้าง?

ฮอร์โมนเยอะแยะไปหมดเนอะ สมองนี่ก็ปล่อยสารเคมีสารพัด งงไปหมดเลย

  • เซโรโทนิน อันนี้สำคัญมาก! ช่วยเรื่องอารมณ์ ถ้าขาดนี่คือ หงุดหงิด นอนไม่หลับ ไม่มีสมาธิ เครียดสุดๆ ปีนี้ฉันเครียดเรื่องงานมาก เลยต้องกินวิตามินบีช่วยเพิ่มเซโรโทนิน (จริงจังนะ ไม่ได้มั่ว)

  • โกรทฮอร์โมน เด็กๆต้องมีเยอะๆ โตไว แข็งแรง ผู้ใหญ่ก็สำคัญนะ ซ่อมแซมเซลล์ แต่ฉันอายุ 30 กว่าแล้ว มันน้อยลงรึเปล่าเนี่ย ต้องออกกำลังกายให้มากๆ

  • เอสโทรเจน ผู้หญิงล้วนๆ เรื่องกระดูก ความจำ อารมณ์ เยอะแยะ ฉันก็ไม่เข้าใจเท่าไหร่ แต่เพื่อนบอกว่าสำคัญมาก ปีนี้ฉันรู้สึกว่าตัวเองหลงๆลืมๆ สงสัยต้องกินอาหารเสริมเพิ่ม

  • เทสโทสเทอโรน นี่ผู้ชายก็ต้องมี กล้ามเนื้อ กระดูก ฉันก็ไม่ค่อยรู้รายละเอียด เพื่อนผู้ชายบอกว่าสำคัญต่อร่างกายมาก แต่ฉันก็ไม่ได้สนใจเท่าไหร่ เพราะฉันเป็นผู้หญิงนี่นา

แล้วฮอร์โมนอื่นๆล่ะ? อินซูลิน? ไทรอยด์? เยอะแยะไปหมด อยากรู้จังว่าทั้งหมดมีกี่ตัว ต้องไปหาข้อมูลเพิ่มแล้ว วันนี้เหนื่อยแล้ว พรุ่งนี้ค่อยหาข้อมูลต่อละกัน

ไฮโปทาลามัส ทําหน้าที่อะไร?

ไฮโปทาลามัสคือหัวใจของการรักษาสมดุลร่างกาย ทำหน้าที่เหมือนผู้จัดการวงออร์เคสตรา ควบคุมทั้งฮอร์โมนและระบบประสาทอัตโนมัติ

  • ควบคุมอุณหภูมิ: เหมือนมีเทอร์โมสตัทส่วนตัว คอยปรับอุณหภูมิร่างกายให้คงที่
  • ความหิวและความอิ่ม: สั่งการให้เรารู้สึกหิว หรือบอกว่า “พอแล้ว”
  • ความกระหาย: ดูแลระดับน้ำในร่างกาย สั่งให้ดื่มเมื่อขาดน้ำ
  • วงจรการนอนหลับ: กำหนดจังหวะการนอนหลับและตื่นของเรา
  • อารมณ์และความเครียด: เชื่อมโยงอารมณ์กับร่างกาย ทำให้ใจเต้นเร็วเมื่อเครียด
  • การผลิตฮอร์โมน: สั่งการให้ต่อมใต้สมองปล่อยฮอร์โมนต่างๆ

ถ้าไฮโปทาลามัสมีปัญหา ชีวิตก็วุ่นวาย เพราะทุกอย่างที่กล่าวมาจะรวนไปหมด เหมือนวงออร์เคสตราที่ขาดผู้กำกับ

เกร็ดเล็กน้อย: ไฮโปทาลามัสเล็กมาก แต่ความสำคัญนั้นยิ่งใหญ่เกินตัว ทำให้ผมนึกถึงคำว่า “เล็กพริกขี้หนู” จริงๆ

เสริมข้อมูล: ไฮโปทาลามัสเชื่อมต่อกับสมองส่วนอื่น ๆ อย่างใกล้ชิด โดยเฉพาะอย่างยิ่ง อะมิกดาลา (amygdala) ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการประมวลผลทางอารมณ์ ความสัมพันธ์นี้อาจเป็นเหตุผลที่ความเครียดและอารมณ์สามารถส่งผลกระทบต่อการทำงานของไฮโปทาลามัสได้

#ยา #สเตียรอยด์ #ฮอร์โมน