การวิจัยเชิงสำรวจ (Descriptive Research) มีลักษณะเด่นอย่างไร

เจาะลึกการวิจัยเชิงสำรวจ: ภาพสะท้อนความจริงที่ไร้การปรุงแต่ง

การวิจัยเชิงสำรวจ (Descriptive Research) เปรียบเสมือนการถ่ายภาพสถานการณ์ปัจจุบัน โดยเน้นการอธิบายลักษณะเฉพาะ ไม่ว่าจะเป็นของกลุ่มประชากร ปรากฏการณ์ หรือตัวแปรต่างๆ อย่างละเอียด จุดเด่นสำคัญคือการนำเสนอ “ภาพจริง” ที่ปราศจากการปรุงแต่งหรือการแทรกแซงใดๆ เปรียบเสมือนกระจกที่สะท้อนความเป็นไป ณ ขณะนั้นออกมาอย่างตรงไปตรงมา

ลักษณะเด่นที่ทำให้การวิจัยเชิงสำรวจแตกต่างจากการวิจัยประเภทอื่นๆ มีดังนี้:

• เน้นการบรรยายและอธิบาย: หัวใจสำคัญคือการบรรยายลักษณะ คุณสมบัติ และรายละเอียดของสิ่งที่ต้องการศึกษา เช่น การสำรวจความคิดเห็นของประชาชนต่อนโยบายรัฐบาล การศึกษาพฤติกรรมการบริโภคของวัยรุ่น หรือการสำรวจความชุกของโรคภัยไข้เจ็บในพื้นที่หนึ่งๆ โดยมุ่งเน้นที่การอธิบาย “สิ่งที่เป็น” มากกว่าการหาสาเหตุหรือผลกระทบ

• ไม่แทรกแซงหรือควบคุมตัวแปร: นักวิจัยทำหน้าที่เพียงสังเกตและบันทึกข้อมูลตามที่ปรากฏ โดยไม่เข้าไปควบคุมหรือเปลี่ยนแปลงตัวแปรใดๆ เพื่อให้ได้ข้อมูลที่เป็นธรรมชาติและสะท้อนความเป็นจริงมากที่สุด แตกต่างจากการวิจัยเชิงทดลองที่ต้องควบคุมตัวแปรเพื่อศึกษาความสัมพันธ์เชิงสาเหตุ

• ใช้ข้อมูลที่มีอยู่หรือเก็บรวบรวมใหม่: ข้อมูลที่ใช้ในการวิจัยเชิงสำรวจอาจมาจากแหล่งข้อมูลที่มีอยู่แล้ว เช่น สถิติของหน่วยงานราชการ รายงานการวิจัยก่อนหน้า หรือฐานข้อมูลต่างๆ หรืออาจเก็บรวบรวมข้อมูลใหม่ด้วยวิธีการต่างๆ เช่น การสำรวจ การสัมภาษณ์ การสังเกต เป็นต้น

• นำเสนอผลในเชิงปริมาณและคุณภาพ: การวิจัยเชิงสำรวจสามารถนำเสนอผลการวิจัยได้ทั้งในเชิงปริมาณ เช่น การใช้สถิติ กราฟ และตาราง เพื่อแสดงความถี่ ร้อยละ และค่าเฉลี่ย และในเชิงคุณภาพ เช่น การบรรยายเชิงพรรณนา การวิเคราะห์เนื้อหา เพื่อให้เห็นภาพรวมและความเข้าใจที่ลึกซึ้งยิ่งขึ้น

• เป็นพื้นฐานสำหรับการวิจัยขั้นต่อไป: ข้อมูลที่ได้จากการวิจัยเชิงสำรวจสามารถใช้เป็นฐานข้อมูลในการกำหนดทิศทางและวางแผนการวิจัยในขั้นต่อไปได้ เช่น การวิจัยเชิงทดลอง เพื่อศึกษาความสัมพันธ์เชิงสาเหตุระหว่างตัวแปรต่างๆ ที่พบจากการวิจัยเชิงสำรวจ

แม้การวิจัยเชิงสำรวจจะไม่ได้มุ่งเน้นการหาความสัมพันธ์เชิงสาเหตุ แต่ก็มีคุณค่าอย่างมากในการทำความเข้าใจสถานการณ์ ปรากฏการณ์ และพฤติกรรมต่างๆ อย่างละเอียด ซึ่งเป็นประโยชน์ต่อการวางแผน การตัดสินใจ และการพัฒนานโยบายในด้านต่างๆ อย่างมีประสิทธิภาพ.