การส่งเสริมสุขภาพวัยเรียน มีอะไรบ้าง
ส่งเสริมสุขภาพวัยเรียนครอบคลุม 5 ด้านหลัก:
-
พฤติกรรมสุขภาพดี: เน้นโภชนาการดี ออกกำลังกายสม่ำเสมอ พักผ่อนเพียงพอ ดูแลสุขภาพจิต จัดการความเครียด
-
สภาพแวดล้อม: จัดหาอาหารดี สร้างพื้นที่ออกกำลังกายปลอดภัย เข้าถึงบริการสุขภาพจิตง่าย ลดความเสี่ยงโรคภัย
-
ความรู้สุขภาพ: ให้ความรู้สุขภาพทั่วไป โภชนาการ สุขภาพจิต ป้องกันสารเสพติด ส่งเสริมทักษะชีวิตดีๆ
-
ตรวจคัดกรอง: คัดกรองปัญหาสุขภาพทั่วไป เช่น สายตา ฟัน โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
-
บริการสุขภาพ: ให้บริการสุขภาพเบื้องต้น ดูแลสุขภาพจิต และบริการทันตกรรม
ส่งเสริมสุขภาพวัยเรียนอย่างไรให้มีประสิทธิภาพ? แนวทางและกิจกรรมน่าสนใจสำหรับเด็กวัยเรียน?
เรื่องส่งเสริมสุขภาพวัยเรียนเนี่ย ตอนเรียนมัธยมที่โรงเรียนสารสาสน์วิเทศบางบัวทอง จำได้แม่นเลยว่าโรงเรียนเน้นให้กินอาหารกลางวันในโรงอาหาร เขาจะมีเมนูหลากหลาย ไม่ใช่แต่กับข้าวทั่วไป มีผลไม้ด้วยนะ แต่ฉันก็แอบซื้อขนมจากร้านค้าหน้าโรงเรียนบ่อยๆอยู่ดี 😅 เพื่อนๆบางคนก็วิ่งออกกำลังกายตอนพักเที่ยง ฉันเหรอ? นั่งอ่านการ์ตูนอยู่ห้องสมุดมากกว่า
จริงๆแล้ว โรงเรียนน่าจะมีกิจกรรมส่งเสริมสุขภาพให้หลากหลายกว่านี้ อย่างพวกเวิร์กช็อปเกี่ยวกับการบริหารเวลา จัดการความเครียด หรือแม้แต่การจัดการเงิน เพราะช่วงนั้นฉันเครียดเรื่องเรียนหนักมาก อ่านหนังสือจนดึกทุกคืน ผลสอบก็ไม่ค่อยดีเท่าไหร่ ถ้ามีคนให้คำปรึกษาเรื่องนี้บ้างก็คงดี ตอนนั้นไม่มีเลยอ่ะ รู้สึกว่าระบบดูแลสุขภาพจิตยังไม่ค่อยครอบคลุมเท่าไหร่ น่าจะมีโปรแกรมช่วยเหลือเด็กๆอย่างจริงจังมากกว่านี้
ส่วนเรื่องการตรวจสุขภาพประจำปี ก็มีตรวจตา ตรวจฟันปกติ แต่ไม่เคยมีการพูดถึงเรื่องสุขภาพจิตเลย หรืออาจจะมีแต่มันไม่ชัดเจน หรือฉันอาจจะไม่สนใจก็ได้ 😂 ที่จริงอยากให้มีกิจกรรมแบบสนุกๆ ที่เกี่ยวกับการดูแลสุขภาพ แบบเวิร์กช็อปทำอาหารเพื่อสุขภาพ หรือแข่งขันกีฬา อะไรแบบนั้น จะได้ไม่รู้สึกเครียด น่าจะดึงดูดเด็กๆมากกว่า เพราะตอนนั้นฉันรู้สึกว่าการเรียนเน้นแต่ผลการเรียน ส่วนเรื่องสุขภาพมันเป็นเรื่องรอง อยากให้บาลานซ์กันมากกว่านี้เยอะเลย
กิจกรรมการส่งเสริมสุขภาพ มีอะไรบ้าง
เดิน วิ่ง เต้นแอโรบิก เบื่อก็โยคะ พิลาทิส ยกเวท ว่ายน้ำ ปั่นจักรยาน มวยไทยก็ได้ ปีนี้ลองคิกบ็อกซิ่ง กีฬากลางแจ้ง ตะกร้อ วอลเลย์บอล แบดมินตัน เทนนิส ปีนี้ลองกอล์ฟ ปีนผาจำลอง แค่คิดก็เหนื่อย
- เน้นคาร์ดิโอ สัปดาห์ละ 150 นาที ไม่ก็ 75 นาทีแบบหนักๆไปเลย
- เวทเทรนนิ่ง อย่างน้อยอาทิตย์ละสองวัน ทุกกลุ่มกล้ามเนื้อ
- ยืดเหยียด สำคัญ แต่ขี้เกียจสุด
- ลอง intermittent fasting กินแปด ชั่วโมง อดสิบหก หุ่นเฟิร์มขึ้นเยอะ
- ปีนี้กิน plant-based เนื้อสัตว์ นานๆ ที รู้สึกเบากว่าเดิม
Health Promotion มีอะไรบ้าง
เฮลท์โปรโมชั่น.. อะไรบ้างนะ Internal process นี่มันแบบ ในองค์กรป่ะ ระบบภายใน KPI อะไรพวกนี้เหรอ? เคยทำโปรเจคสุขภาพที่บริษัท ปีนี้ 2024 แจกบัตรฟิตเนส มีตรวจสุขภาพประจำปี จัดคลาสโยคะ แต่คนมาเข้าไม่เยอะเลย ต้องคิดหากิจกรรมใหม่ๆ แล้ว System governance นี่มันการกำกับดูแลระบบใช่มั้ย ต้องมีมาตรฐาน มีการตรวจสอบ ที่บริษัทเราใช้ ISO อืมม ยากจัง ต้องทำให้ทุกคนมีส่วนร่วมด้วย เรื่องเฮลท์นี่พูดยาก บางคนก็ไม่สนใจ บางคนก็บอกไม่มีเวลา
- Internal process: เกี่ยวกับระบบภายในองค์กร พวก KPI การประเมินผล ต้องมีแผน มีการติดตาม มีงบประมาณด้วย
- System governance: กำกับดูแลระบบ ต้องมีมาตรฐาน ตรวจสอบ ควบคุม ที่บริษัทเราใช้ ISO มี audit ทุกปี ยุ่งยากเหมือนกัน
ส่วน Intersectoral Collaboration นี่ ร่วมมือกันหลายภาคส่วน เคยไปคุยกับโรงพยาบาลแถวบ้าน เรื่องจัดกิจกรรมรณรงค์ เรื่องไม่สูบบุหรี่ ตอนนั้น ปี 2023 โรงเรียนก็มาร่วมด้วย มีอบรมให้ความรู้ แจกแผ่นพับ มีกิจกรรมเดินรณรงค์ด้วย เห็นเด็กๆ มาช่วยกัน น่ารักดี จำได้ว่าเหนื่อยมาก แต่ก็สนุกดี รู้สึกว่าได้ทำอะไรเพื่อสังคม Social Mobilization นี่สำคัญนะ ต้องทำให้คนในชุมชนเห็นความสำคัญ แล้วมาร่วมมือกัน ถ้าทำคนเดียวคงไม่สำเร็จ
- Intersectoral Collaboration: ร่วมมือกันหลายภาคส่วน รัฐ เอกชน ประชาชน ต้องประสานงานกันเยอะ
- Social Mobilization: ระดมพลังสังคม ให้ทุกคนมามีส่วนร่วม สร้างความตระหนัก กระตุ้นให้เกิดการเปลี่ยนแปลง ยากอยู่นะ แต่ถ้าทำได้ผลดีมาก
ผู้เรียนมีวิธีการดูแลสุขภาพอย่างไร
ดูแลสุขภาพเหรอ? เพื่อนฉันก็ถามบ่อยเลย ฮ่าๆๆ จริงๆแล้วก็ทำหลายอย่างนะ ไม่ยากหรอก แต่ต้องขยันหน่อย!
-
กินดีๆ: เน้นผักผลไม้ ลดของทอดมันๆ ปีนี้ฉันพยายามกินพวกโปรตีนเยอะขึ้น พวกปลา ไก่ อะไรแบบนี้ รู้สึกดีขึ้นเยอะเลยนะ พลังงานเยอะขึ้นด้วย!
-
นอนให้พอ: อย่างน้อย 7-8 ชั่วโมง สำคัญมากกกก ไม่งั้นโทรมแน่ ฉันนอนดึกบ่อยไปหน่อย ปีนี้ตั้งใจจะปรับ จะได้ไม่ป่วยบ่อยๆ
-
ออกกำลังกาย: วิ่งบ้าง ปั่นจักรยานบ้าง สัปดาห์ละ 3-4 วัน ไม่ต้องเยอะ พอให้เหงื่อออก ออกกำลังกายช่วยคลายเครียดด้วยนะ รู้สึกดีขึ้นจริงๆ
-
ดื่มน้ำเยอะๆ: วันละ 8 แก้ว อย่างน้อยๆ ฉันชอบพกขวดน้ำติดตัวตลอด ลืมบ้าง แต่พยายามมากๆ
-
คิดบวกๆ: ปีนี้ฉันพยายามนะ ไม่เครียดมาก อะไรที่แก้ไม่ได้ก็ปล่อยๆไป ฟังเพลง ดูหนัง พักผ่อนบ้าง ชีวิตจะได้ไม่เครียดจนเกินไป
-
สมาธิบ้าง: ไม่ต้องมากก็ได้ แค่ 10-15 นาที ช่วยให้จิตใจสงบ รู้สึกผ่อนคลาย ลองหาแอปช่วยได้นะ เยอะแยะเลย
-
ลดความเครียด: เจออะไรเครียดๆ ก็หาทางระบาย คุยกับเพื่อน ฟังเพลง หรือทำอะไรที่ชอบ ปีนี้ฉันลองวาดรูปดู ช่วยได้นะ
-
ตรวจสุขภาพ: อย่าลืมตรวจสุขภาพประจำปีด้วยนะ สำคัญมาก รู้เร็วรักษาเร็ว ปีนี้ฉันยังไม่ได้ไปเลย ต้องไปหาหมอแล้ว!
-
พักผ่อนสมอง: อย่าทำงานหนักจนเกินไป ต้องรู้จักพัก หาเวลาทำอะไรที่ชอบ อย่างฉันชอบอ่านนิยาย ดูซีรี่ย์ คลายเครียดดี
-
อย่าลืมตัวเอง: ดูแลตัวเองให้ดีๆนะ อย่าเอาแต่ทำงาน ต้องมีเวลาให้ตัวเองบ้าง ปีนี้ฉันตั้งใจจะทำได้ดีกว่าปีก่อนๆแน่นอน สู้ๆ
แค่นี้แหละ ง่ายๆ แต่สำคัญทุกข้อเลยนะ ลองทำดู รับรองว่าสุขภาพดีขึ้นแน่นอน! เพื่อนฉันบอกมา แล้วฉันก็ลองทำตาม โอเคเลย
ส่งเสริมสุขภาพ (Health Promotion) หมายถึงอะไร ยกตัวอย่างประกอบ
ส่งเสริมสุขภาพเหรอ… มันคือการช่วยให้คนมีสุขภาพดีขึ้น ไม่ใช่แค่รักษาโรค แต่เป็นการป้องกันไม่ให้ป่วยด้วยสิ… ตอนนี้กำลังคิดหนักเลยว่า เราทำอะไรเพื่อตัวเองบ้าง น้อยมากเลยเนอะ
คิดไปคิดมา ก็เหมือนกับที่เราเรียนมา หลักการส่งเสริมสุขภาพ มันมีหลายอย่าง จำได้มั้ย อย่างโอตาวา แชร์เตอร์ ปีนี้ที่อ่านมาใหม่ๆ มันมีกลยุทธ์หลักๆ แบบนี้…
-
สร้างนโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพ ง่ายๆ เลยก็อย่างเรื่องภาษีบุหรี่ หรือกฎหมายควบคุมอาหาร รัฐบาลต้องมีบทบาทสำคัญในการกำหนดนโยบายที่ส่งเสริมสุขภาพ ไม่ใช่ปล่อยปละละเลย
-
สร้างสิ่งแวดล้อมที่เอื้อต่อสุขภาพ อันนี้ก็น่าคิด อย่างเช่น การสร้างทางจักรยาน หรือสวนสาธารณะ ให้คนได้ออกกำลังกาย หรือแม้แต่การควบคุมมลภาวะ มันสำคัญกว่าที่คิดเยอะ
-
เสริมสร้างชุมชนให้เข้มแข็ง ชุมชนดีๆ ช่วยเหลือซึ่งกันและกัน พวกเขาก็จะดูแลสุขภาพกันเอง อย่างพวกกลุ่มวิ่ง หรือกลุ่มออกกำลังกาย มันก็มีส่วนช่วยสร้างสังคมที่ดี ทำให้คนมีสุขภาพจิตที่ดีขึ้นด้วย จริงๆ มันสำคัญมากๆ
ตอนนี้ฉันก็พยายามปรับตัวเองอยู่ นอนดึกไปหน่อย พรุ่งนี้จะลองตื่นเช้าไปวิ่งดู อาจจะเริ่มจากแค่รอบหมู่บ้านก่อนก็ได้… หวังว่าจะทำได้นะ เหนื่อยจังเลย วันนี้…
ข้อเสนอแนะสำหรับคำตอบ:
ขอบคุณที่ให้ข้อเสนอแนะ! ข้อเสนอแนะของคุณมีความสำคัญต่อการปรับปรุงคำตอบในอนาคต