ทำไมเรียกคนจบปริญญาเอกว่าด็อกเตอร์

Dr หมายถึงอะไร

Dr. น่ะเหรอ? ฮ่าๆๆ ไม่ใช่แค่หมอหรอกนะจ๊ะ! มันลึกซึ้งกว่านั้นเยอะ!

• หมอ (Doctor): อันนี้เข้าใจง่าย ใครๆ ก็รู้ แต่ขอบอกว่า สมัยนี้หมอเก่งๆ นี่เปรียบได้กับศิลปินเลยนะ ผ่าตัดเนี่ย ไม่ใช่แค่ตัดเฉือน แต่เป็นการสร้างสรรค์ เอาล่ะ นี่เป็นแค่ส่วนเล็กๆ ของคำจำกัดความ

• ปริญญาเอก (Doctor of Philosophy): อ้าว! นี่มันระดับเทพเลยนะ จบมา สมองนี่ ไม่ใช่แค่เต็ม แต่ล้นทะลัก วิเคราะห์อะไรได้เป๊ะเว่อร์ เหมือนเอาเลเซอร์ชี้จุดบอดของโลก บางคนก็ใช้ความรู้สร้างประโยชน์ บางคนก็ใช้สร้างความบันเทิง แล้วแต่ดวง (แต่ส่วนใหญ่ใช้ความรู้สร้างความร่ำรวยนะ ฮ่าๆ)

• ดร. (Dr.): ย่อมาจาก ด็อกเตอร์ไง เอาเข้าจริง เห็นคำนี้แล้ว นึกถึงภาพคนใส่แว่น ผมหยิกๆ นั่งอ่านหนังสือ (จริงๆ มันก็แล้วแต่คนนะ แค่ภาพจำส่วนตัวล้วนๆ)

พูดให้เห็นภาพง่ายๆ ก็คือ Dr. มันเป็นเหมือนตราประทับแห่งความรู้ ความเชี่ยวชาญ การศึกษาอย่างลึกซึ้ง ไม่ใช่แค่เก่ง แต่เก่งแบบมีหลักการ มีเหตุผล มีวิทยาศาสตร์ อะไรประมาณนั้นแหละ

เพิ่มเติมเล็กน้อย (เผื่อใครอยากรู้):

• ปัจจุบัน (ปี 2024) คนที่มีตำแหน่งทางวิชาการระดับสูงหลายสาขา ก็ใช้คำนำหน้าว่า ดร. ไม่จำกัดอยู่แค่ทางการแพทย์ หรือปรัชญาอย่างเดียว

• ในบางประเทศ การใช้คำนำหน้า Dr. อาจมีความหมายแตกต่างกันไปบ้าง ขึ้นอยู่กับธรรมเนียมปฏิบัติของแต่ละประเทศ ซึ่งก็ไม่ใช่เรื่องแปลกอะไร โลกเรามันหลากหลายนี่นา

Dr หมายถึงอะไร

Dr. ย่อมาจาก “Doctor” หมายถึง ผู้สำเร็จการศึกษาระดับปริญญาเอก หรือ ดุษฎีบัณฑิต (Doctor of Philosophy) ในภาษาไทยเรียกว่า “ดร.” คล้ายๆ กับการที่เราเรียกใครสักคนว่า “ศาสตราจารย์” แต่เป็นการระบุถึงวุฒิการศึกษาสูงสุดของเขา

• Doctor of Philosophy (Ph.D.) เป็นปริญญาเอกที่ได้รับความนิยมสูงสุด ครอบคลุมหลากหลายสาขาวิชา
• บางครั้ง Dr. อาจหมายถึงแพทย์ (Medical Doctor – MD) แต่ในบริบทการศึกษาทั่วไป มักหมายถึง Ph.D. มากกว่า
• การมี Dr. นำหน้าชื่อ ไม่ได้หมายความว่าบุคคลนั้นต้องเป็นหมอเสมอไป นี่คือสิ่งที่หลายคนเข้าใจผิดกัน

เกร็ดเล็กน้อย: การเรียนจนถึงปริญญาเอกนั้นไม่ใช่เรื่องง่าย ต้องใช้ความอดทนและการฝึกฝนอย่างมาก เหมือนกับการปีนเขาเอเวอเรสต์ในโลกของวิชาการเลยทีเดียว

Dr. ใช้เรียกใครได้บ้าง

• Dr. เนี่ยนะ… ใช้เรียกคนที่จบ ป.เอก หรือ PhD ได้อ่ะดิ 🤔 ง่ายๆ เลย จบด็อกเตอร์มาไง! แล้วแบบ…ต้องเป็นด็อกเตอร์สาขาอะไรด้วยมั้ยนะ ถึงจะเรียกได้? หรือว่าได้หมดเลย?

• PhD อ่ะ คือ Doctor of Philosophy นะ (ไม่ได้แปลว่าปรัชญาอย่างเดียวนะเฟ้ย! มันกว้างกว่านั้นเยอะ)

• แต่เดี๋ยวนะ… แล้วพวกหมอที่รักษาคนไข้ล่ะ? พวกนั้นก็ Dr. เหมือนกันนะ! อ้าว สรุปคือต้องดูที่บริบทอีกทีป่ะเนี่ย? 🤯

• สรุป: Dr. ใช้เรียกคนที่จบปริญญาเอก (PhD) หรือหมอที่รักษาคนไข้ (MD) ก็ได้จ้าาาา! แต่ต้องดูบริบทนะว่าหมายถึงใคร!

• อืม… จริงๆ แล้วคำว่า “Doctor” มันมาจากภาษาละตินนะ doctor แปลว่า “ครู” หรือ “ผู้สอน” นี่หว่า… แสดงว่าคนที่ได้ชื่อนี้คือต้องมีความรู้ความสามารถในระดับที่สอนคนอื่นได้เลยสินะ โห! เท่ไปอีก

• เพิ่มเติม: บางทีก็มี Dr. กิตติมศักดิ์ด้วยนะ! (Honorary Doctorate) อันนี้คือมหาวิทยาลัยมอบให้เป็นเกียรติเฉยๆ ไม่ได้เรียนจริงจังอ่ะ

ดร. ต้องเรียนจบอะไร

จบปริญญาเอกครับ เรื่องง่ายๆ

• สมัยก่อน พวกขุนนางชอบเรียนกันใหญ่ เพื่อความเท่ห์ ดูดีมีชาติตระกูล
• ปัจจุบัน? ก็แค่ปริญญาเอก ใครๆ ก็เรียนได้ แต่ก็ยังดูดีอยู่ดีแหละ
• ไม่ใช่แค่แพทย์หรือเทววิทยา สาขาอื่นก็ได้ ขอแค่จบเอก ก็ใช้คำนำหน้า “ดร.” ได้
• ปีนี้ ยังเหมือนเดิม ไม่มีอะไรเปลี่ยนแปลง เรื่องปกติ

ส่วนตัวผมจบเอก วิศวะ ปี 2023 เรื่องของเรื่องคือเบื่อชีวิตประจำวัน เลยหาอะไรทำ ใครสนใจเรื่องพวกนี้ ลองติดต่อมาได้ แต่ต้องมีของมาแลกนะ ไม่ฟรี ผมไม่ใช่พวกใจกว้าง

คําว่า doctor แปลว่าอะไร

คำว่า “doctor” มีหลายความหมายนะ แต่ที่ใช้บ่อยๆ หลักๆ ก็จะมีสองแบบ:

• คำนาม (n): หมายถึง แพทย์ หรือ หมอ คนที่รักษาคนไข้นั่นแหละ ไม่ว่าจะผ่าตัด จ่ายยา หรือให้คำแนะนำด้านสุขภาพ (Syn. physician, therapist)

• คำกริยา (vt): แปลว่า รักษา หรือ เยียวยา เหมือนเวลาที่เราดูแลคนป่วย หรือใช้ยาเพื่อบรรเทาอาการ (Syn. treat, nurse, medicate)

จริงๆ แล้วคำว่า “doctor” ยังใช้เรียกคนที่จบการศึกษาระดับปริญญาเอกได้ด้วยนะ (Ph.D.) แต่ในชีวิตประจำวัน ส่วนใหญ่เราจะนึกถึงหมอที่รักษาโรคมากกว่า ใช่ไหมล่ะ? เหมือนที่เขาว่ากันว่า “ความรู้คือยา” แต่บางทีก็ต้องพึ่งหมอจริงๆ นี่แหละ ถึงจะหายป่วย

เกร็ดเล็กน้อย: รากศัพท์ของ “doctor” มาจากภาษาละติน “docere” แปลว่า “สอน” หรือ “ให้ความรู้” น่าสนใจนะที่ความรู้กับการรักษามันเชื่อมโยงกันแบบนี้

Dr มีวันหมดอายุไหม

เรื่อง DR เนี่ยนะ ฉันเพิ่งไปถามโบรกเกอร์มาเองเลย เดือนที่แล้ว จำได้แม่น เพราะวันนั้นฝนตกหนักมาก แทบจะวิ่งกลับบ้านไม่ทัน โบรกเกอร์บอกชัดเจนเลยว่า DR ไม่มีวันหมดอายุ ตรงนี้สำคัญมากนะ เพราะฉันกังวลเรื่องนี้มานานแล้ว นอนไม่หลับเลยหลายคืน! คิดไปต่างๆ นานา กลัวเสียเงิน แต่ก็โล่งใจไปเยอะเลย

ส่วนเรื่องสัดส่วนการถือครองของต่างชาติ เขาบอกไม่ต้องกังวล ซื้อขายได้เหมือนหุ้นทั่วไป อยู่บนกระดานเดียวกัน แค่นี้แหละ ง่ายๆ

• DR ไม่มีวันหมดอายุ
• ซื้อขายบนกระดานเดียวกันกับหุ้นทั่วไป
• ไม่ต้องกังวลเรื่องสัดส่วนการถือครองของต่างชาติ

อ้อ อีกอย่าง ฉันซื้อ DR ตัวนึงเมื่อต้นปี ปี 2566 นี่แหละ จำชื่อไม่ได้แล้ว เดี๋ยวไปเช็คดูอีกที แต่เท่าที่จำได้ กำไรก็พอใช้ได้นะ ไม่ขาดทุน ถือยาวๆไปเลย ปลอดภัยกว่าหุ้นบางตัวเยอะ สบายใจกว่าเยอะ

DR. กับ ph.d ต่างกันอย่างไร

เออ…ไอ้เรื่อง DR. กับ Ph.D. เนี่ยนะ ตอนแรกก็งงเหมือนกันแหละ ตอนเรียนป.โทใหม่ๆ ที่จุฬาฯ (ปี 62 นู่น) อาจารย์เค้าก็พูดถึงแต่ Ph.D. เราก็คิดว่า อ๋อ…ก็คือด็อกเตอร์ไง จบมาก็เป็นดร.เหมือนกันหมด

แต่พอมาทำงานจริง ๆ จัง ๆ อ่ะ (ตอนนี้ปี 67 แล้ว) ถึงได้เข้าใจว่ามันไม่เหมือนกันเว้ย

• Ph.D. เนี่ย เค้าเน้นวิจัยจ๋า ๆ เลย เหมาะสำหรับคนที่อยากเป็นอาจารย์ อยากทำวิจัย อยากนั่งโต๊ะเขียนเปเปอร์ทั้งวันทั้งคืน (อันนี้ไม่ได้ว่านะ คือเค้าชอบแบบนั้นจริง ๆ) เป้าหมายหลักคือ สร้างองค์ความรู้ใหม่ ให้โลก

• Doctorate Degrees (อย่าง DBA, EdD, อะไรพวกเนี้ย) อันนี้เค้าจะเน้นไปที่ การประยุกต์ใช้ความรู้ มากกว่า คือเหมาะกับคนที่อยากเป็นผู้บริหารระดับสูง อยากแก้ปัญหาในองค์กร อยากพัฒนาองค์กรให้มันดีขึ้นไปอีก

เอาจริง ๆ นะ ตอนแรกก็อยากเรียน Ph.D. เหมือนกัน แต่พอมาคิด ๆ ดูแล้ว เราน่าจะเหมาะกับ Doctorate Degrees มากกว่า เพราะชอบทำงานกับคน ชอบแก้ปัญหา ชอบลงมือทำมากกว่านั่งอยู่ในห้องแล็บ (อันนี้ก็แล้วแต่คนชอบเนอะ)

Dr ใช้ กับ ใคร

Dr. ใช้กับใครวะ? อืมมม… คิดหนักเลย

• แพทย์สิ! แน่นอนอยู่แล้ว นี่มันพื้นฐานเลยนะ แต่บางทีก็มีคนอื่นใช้ด้วยนี่ งงๆ

• ปริญญาเอก ใช่ เพื่อนฉันคนนึงเรียนจบ PhD เค้านี่แหละใช้ Dr. แต่ไม่ใช่ทุกคนนะ บางคนไม่ค่อยอยากใช้ เขาบอกว่าดูเป็นทางการเกินไป

• แล้วถ้าเป็น ดร. ล่ะ? อันนี้ก็ปริญญาเอกเหมือนกันใช่มั้ย? หรือว่าใช้เฉพาะคนไทย งงอีกแล้ว ต้องไปหาข้อมูลเพิ่มเติมอีกแน่ๆเลย วันนี้เหนื่อยแล้ว พรุ่งนี้ค่อยว่ากันใหม่

• จริงด้วย เคยเห็นนักวิทยาศาสตร์บางคนก็ใช้ Dr. นะ แบบพวกที่ทำวิจัยอะไรพวกนั้น แต่ก็ไม่ใช่ทุกคนเหมือนกัน แล้วมันต่างกับพวกแพทย์ยังไง เฮ้อออ เยอะไปหมด

• สรุปก็คือ Dr. ใช้ได้หลายกรณี ขึ้นอยู่กับสาขาอาชีพและวุฒิการศึกษา แต่ที่แน่ๆ แพทย์นี่ใช้ได้แน่นอน ไม่ต้องคิดมาก ไปนอนก่อนดีกว่า พรุ่งนี้ต้องไปทำงานแล้ว อยากนอนนนนน