ระบบประสาท 3 ส่วน มีอะไรบ้าง

เอ่อ… ระบบประสาท 3 ส่วน? มันแปลกๆ นะ เพราะที่จริงแล้วมันแบ่งยากมากเลยนะว่าจะแค่ 3 ส่วน เหมือนกับถามว่าร่างกายมี 3 ส่วนอะไรบ้าง คือมันเยอะกว่านั้นอะ! แต่ถ้าจะให้พูดถึงส่วนสำคัญๆ ของสมอง 3 ส่วนที่คนทั่วไปน่าจะเข้าใจง่ายๆ (แบบไม่ลงลึกทางการแพทย์มาก) ก็คงประมาณนี้มั้ง… คือเอาจริงๆนะ ฉันก็ไม่ใช่หมออะ แต่เคยอ่านเจอมาบ้าง แบบผ่านๆ ตา ประมาณนั้น เหมือนเคยเห็นในสารคดีอะไรซักอย่างด้วย

เอาล่ะ มาลองดู 3 ส่วนนี้กัน (ขอเน้นว่า “ส่วนสำคัญๆ” นะ ไม่ใช่ทั้งหมด!)

1. กลีบขมับ (Temporal Lobe): อันนี้สำคัญมากเลยนะ ลองนึกถึงตอนเราฟังเพลงสิ เสียงเพราะๆ ความทรงจำเก่าๆ ที่ผุดขึ้นมา แบบเพลงสมัยมัธยมอะ คิดแล้วก็คิดถึงเพื่อนเก่าเลยเนี่ย! หรือแม้แต่การที่เราพูดคุยสื่อสารกันรู้เรื่อง มันก็ต้องใช้กลีบขมับนี่แหละ ฉันเคยอ่านเจอว่าถ้าส่วนนี้เสียหายไปนี่ชีวิตเปลี่ยนเลยนะ น่ากลัวมาก

2. สมองน้อย (Cerebellum): เคยเห็นนักกีฬาไหม? แบบนักบาสเกตบอลที่เลี้ยงลูกเก่งๆ หรือแม้แต่นักเต้นบัลเลต์ที่เคลื่อนไหวพริ้วไหว คือแบบ… ว้าวอะ! นั่นแหละ สมองน้อยทำงานหนักมาก มันช่วยเรื่องการทรงตัว การควบคุมกล้ามเนื้อ ลองนึกภาพว่าถ้าไม่มีสมองน้อยสิ เราคงเดินเซ ล้มหัวฟาดพื้นไปแล้วมั้ง? แค่คิดก็สยองแล้ว

3. ก้านสมอง (Brainstem): ส่วนนี้เหมือนเป็นศูนย์บัญชาการเลย ควบคุมการทำงานพื้นฐานที่สำคัญมากๆ เช่น การหายใจ การเต้นของหัวใจ เคยสังเกตไหมว่าบางทีเราไม่ต้องสั่งให้หัวใจเต้น มันก็เต้นเองได้ อัตโนมัติสุดๆ นั่นแหละ ก้านสมองทำงานอยู่เบื้องหลัง ถ้าส่วนนี้มีปัญหา นี่คือเรื่องใหญ่เลยนะ ถึงขั้นเป็นตายได้เลย เคยดูหนังที่แบบพระเอกโดนต่อยที่ท้ายทอยแล้วสลบไปเลยไหม? อันตรายมากๆ

คือ ฉันก็พยายามอธิบายแบบเข้าใจง่ายๆ นะ มันอาจจะไม่ถูกต้องเป๊ะๆ ตามตำราเรียน แต่หวังว่าจะพอเห็นภาพคร่าวๆ บ้าง ถ้าอยากรู้ลึกๆ จริงๆ ก็คงต้องไปหาข้อมูลเพิ่มเติมเอาเองนะ อาจจะลองเสิร์ชกูเกิลดูก็ได้ มีข้อมูลเยอะแยะเลย แต่ก็ต้องเลือกดูแหล่งข้อมูลที่เชื่อถือได้ด้วยนะ! สมัยนี้ข้อมูลอะไรก็มี ต้องระวังกันหน่อย ไม่งั้นอาจจะเข้าใจผิดได้