หลักการของการสัมภาษณ์ที่ดีคืออะไร

หลักการของการสัมภาษณ์ที่ดี

การสัมภาษณ์ที่ดี ไม่ใช่แค่การถามคำถาม แต่เป็นศิลปะในการสื่อสารและการค้นหาข้อมูลอย่างมีประสิทธิภาพ มันคือกระบวนการที่ต้องอาศัยการเตรียมการอย่างรอบคอบ ความเข้าใจในบริบท และทักษะการสื่อสารที่ยอดเยี่ยม เพื่อให้ได้ข้อมูลที่ตรงประเด็นและมีคุณค่าสูงสุด หลักการสำคัญในการสัมภาษณ์ที่ดีประกอบด้วยหลายองค์ประกอบสำคัญ ดังต่อไปนี้:

1. การเตรียมตัวอย่างรอบคอบ: การเตรียมตัวก่อนการสัมภาษณ์ คือกุญแจสำคัญสู่ความสำเร็จ สิ่งสำคัญประการแรกคือการกำหนดวัตถุประสงค์และเป้าหมายในการสัมภาษณ์อย่างชัดเจน ต้องการข้อมูลอะไร? ต้องการค้นพบอะไรเกี่ยวกับผู้ถูกสัมภาษณ์? จากนั้นจึงเตรียมคำถามล่วงหน้าอย่างรอบคอบ คำถามควรเปิดโอกาสให้ผู้ถูกสัมภาษณ์ได้แสดงความคิดเห็นและความคิดอย่างอิสระ หลีกเลี่ยงคำถามที่ซ้ำซ้อนหรือคำถามที่สามารถตอบได้ด้วยคำตอบสั้นๆ และควรจัดลำดับคำถามให้มีความต่อเนื่องและเชื่อมโยงกัน เพื่อนำไปสู่การสนทนาที่ไหลลื่น

2. การสร้างความสัมพันธ์ที่ดี: การสัมภาษณ์ที่ดีเริ่มต้นจากการสร้างความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างผู้สัมภาษณ์และผู้ถูกสัมภาษณ์ การสร้างบรรยากาศที่ผ่อนคลายและเป็นมิตร จะช่วยให้ผู้ถูกสัมภาษณ์รู้สึกสบายใจและกล้าแสดงออกอย่างเต็มที่ การฟังอย่างตั้งใจและแสดงความสนใจในสิ่งที่ผู้ถูกสัมภาษณ์พูด จะช่วยสร้างความไว้วางใจและทำให้การสัมภาษณ์ราบรื่นยิ่งขึ้น

3. การใช้คำถามที่มีประสิทธิภาพ: คำถามที่ดี คือคำถามที่เปิดโอกาสให้ผู้ถูกสัมภาษณ์ได้แสดงความคิดเห็น คำถามควรชัดเจน กระชับ และไม่กำกวม ควรหลีกเลี่ยงคำถามที่มีอคติ หรือคำถามที่แนะนำคำตอบ การใช้คำถามปลายเปิด (open-ended question) เช่น “คุณคิดอย่างไรเกี่ยวกับ…?” หรือ “อะไรคือเหตุผลที่…?” จะช่วยให้ผู้ถูกสัมภาษณ์ได้พูดคุยอย่างเต็มที่ นอกจากนี้ การใช้คำถามตามด้วยการสรุปสิ่งที่ได้ยิน เพื่อยืนยันว่าเข้าใจถูกต้อง ยังช่วยให้การสัมภาษณ์ดำเนินไปได้อย่างมีประสิทธิภาพ

4. การจัดการสถานการณ์เฉพาะหน้า: ไม่มีการสัมภาษณ์ใดที่สมบูรณ์แบบเสมอไป อาจมีสถานการณ์เฉพาะหน้าเกิดขึ้น เช่น ผู้ถูกสัมภาษณ์ตอบคำถามไม่ตรงประเด็นหรือเกิดความเงียบ ผู้สัมภาษณ์ต้องมีไหวพริบในการจัดการสถานการณ์เหล่านั้นอย่างเหมาะสม การใช้คำถามเพิ่มเติมหรือการปรับเปลี่ยนวิธีการถามคำถาม จะช่วยให้การสัมภาษณ์ดำเนินต่อไปได้อย่างราบรื่นและยังคงประสบความสำเร็จ

5. การเข้าใจหลักจิตวิทยาเบื้องต้น: การเข้าใจหลักการจิตวิทยาเบื้องต้น เช่น การสังเกตพฤติกรรม การรับรู้ความรู้สึกของผู้ถูกสัมภาษณ์ จะช่วยให้ผู้สัมภาษณ์สามารถเข้าใจผู้ถูกสัมภาษณ์ได้ลึกซึ้งยิ่งขึ้น และยังช่วยในการตีความคำตอบของผู้ถูกสัมภาษณ์ได้อย่างถูกต้อง การสังเกตภาษากายและเสียงพูด สามารถช่วยให้เข้าใจอารมณ์และเจตนาของผู้ถูกสัมภาษณ์ได้เช่นกัน

โดยสรุป การสัมภาษณ์ที่ดีต้องอาศัยการเตรียมการอย่างรอบคอบ การสร้างความสัมพันธ์ที่ดี การใช้คำถามที่มีประสิทธิภาพ การจัดการสถานการณ์เฉพาะหน้า และการเข้าใจหลักจิตวิทยา ซึ่งจะนำไปสู่การเก็บข้อมูลที่ครอบคลุมและมีความหมาย และสุดท้าย ส่งผลให้ได้ข้อมูลที่ต้องการอย่างมีคุณภาพและประสิทธิภาพสูงสุด