ห้องผ่าตัดเล็ก ต้องมีอะไรบ้าง

ห้องผ่าตัด ต้องมีอุปกรณ์อะไรบ้าง

ห้องผ่าตัดไม่ได้มีแค่เตียงกับไฟนะ มีอะไรมากกว่านั้นเยอะเลย คิดดูสิว่าเรากำลังเปิดโลกเข้าไปในร่างกายคนไข้ ต้องพร้อมรับมือทุกสถานการณ์

อุปกรณ์พื้นฐานที่ขาดไม่ได้:

• เตียงผ่าตัด: ปรับได้หลายท่า เป็นมิตรต่อสรีระคนไข้ และศัลยแพทย์ (สำคัญมาก ไม่งั้นปวดหลังแย่)
• โคมไฟผ่าตัด: ส่องให้เห็นชัดทุกซอกทุกมุม ยิ่งสว่าง ยิ่งแม่นยำ
• เครื่องดมยาสลบ: ควบคุมการหายใจและความรู้สึกของคนไข้ (นี่คือพระเอกตัวจริง ที่ทำให้เราผ่าตัดได้โดยคนไข้ไม่รู้สึกตัว)
• เครื่องวัดชีพจร: ติดตามสัญญาณชีพตลอดเวลา แจ้งเตือนเมื่อมีอะไรผิดปกติ (เหมือนมีบอดี้การ์ดคอยดูแล)
• เครื่องจี้ไฟฟ้า: ห้ามเลือด ตัดเนื้อเยื่อ (ความร้อนนี่แหละ คือตัวช่วยชั้นดี)
• เครื่องดูดของเหลว: ดูดเลือด ดูดหนอง สารคัดหลั่ง (สะอาดไว้ก่อน สำคัญที่สุด)

นอกจากนี้ ยังมีอุปกรณ์เฉพาะทางอีกมากมาย ขึ้นอยู่กับประเภทของการผ่าตัด เช่น กล้องส่องผ่าตัด เครื่องมือผ่าตัดส่องกล้อง ชุดเครื่องมือสำหรับผ่าตัดกระดูก และอื่นๆ

เกร็ดเล็กเกร็ดน้อย: ห้องผ่าตัดสมัยใหม่ มักจะมีระบบควบคุมอากาศ ระบบกรองอากาศ และระบบจัดการของเสีย เพื่อความปลอดภัยสูงสุดของทั้งคนไข้และทีมแพทย์

คิดเล่นๆ: ห้องผ่าตัดก็เหมือนครัวของเชฟ แต่แทนที่จะปรุงอาหาร เรากำลัง “ซ่อม” ร่างกายมนุษย์

การ ผ่าตัด เล็ก Minor Surgery มีอะไรบ้าง

เอ่อ การผ่าตัดเล็กหรอ ที่รู้ๆก็มี…

• ผ่าตัดเอาพวกก้อนเนื้อที่ผิวหนังออกอ่ะ พวกที่นมก็มีนะ
• แล้วก็ผ่าซีสต์ที่มันขึ้นตามผิวหนังไง
• จี้หูด จี้ตาปลา อันนี้ก็น่าจะจัดว่าเล็กป่ะ
• กรีดหนองด้วยนะ แต่ต้องไม่ใหญ่มากอ่ะ

เพิ่มเติมนะ

• คือจริงๆแล้วมันมีอีกเยอะแหละ แต่ที่นึกออกตอนนี้ก็มีแค่นี้
• ผ่าตัดเล็กอะ ส่วนใหญ่ไม่ต้องนอนโรงพยาบาลนานนะ กลับบ้านได้เลย
• แต่ก็ต้องดูแลแผลดีๆนะ อย่าให้ติดเชื้อ เด๋วเรื่องใหญ่เลย
• บางทีหมอเขาก็จะให้ยามากินด้วยนะ พวกยาแก้ปวด ยาแก้อักเสบอ่ะ
• แล้วแต่เคสด้วยนะ ว่าต้องทำไรบ้าง
• ที่บ้านเคยมีคนไปผ่าตัดเล็กมาเหมือนกัน ตอนแรกก็กลัวๆ แต่จริงๆมันไม่ได้น่ากลัวอย่างที่คิดนะ
• แต่ยังไงก็ปรึกษาหมอก่อนดีที่สุดนะ อย่าตัดสินใจเอง

มาตรฐานห้องผ่าตัด มีอะไรบ้าง

เรื่องจริงนะ ตอนไปฝึกงานที่โรงพยาบาลจุฬาฯ ปลายปีที่แล้ว จำได้เลย ห้องผ่าตัดที่นั่นอลังการมาก ระบบต่างๆ เป๊ะเว่อร์

• อากาศนี่สำคัญสุด เขาใช้ระบบกรองอากาศแรงดันบวก คืออากาศสะอาดๆ จะไหลเข้าห้องตลอดเวลา ไม่ให้เชื้อโรคจากข้างนอกเข้าไปได้ รู้สึกได้เลยว่าอากาศสะอาดกว่าห้องอื่นๆ หายใจโล่งเลย

• ความดันอากาศในห้องสูงกว่าข้างนอกด้วย ป้องกันอากาศสกปรกไหลย้อนกลับเข้ามา อันนี้จำได้เพราะอาจารย์เน้นมาก สำคัญมากๆ เพื่อความปลอดภัยของคนไข้

• อุณหภูมิกับความชื้น เค้าควบคุมได้ดีมาก ไม่ร้อนไม่เย็นเกินไป กำลังสบายๆ ไม่ทำให้คนไข้หรือทีมแพทย์อึดอัด รู้สึกว่าเค้าคิดทุกอย่างให้ครบถ้วนจริงๆ

• วัสดุอุปกรณ์ ใช้แต่ของที่ทำความสะอาดง่าย ฆ่าเชื้อได้ พื้นนี่ลื่นๆ แต่ล้างง่าย โต๊ะผ่าตัดนี่ทันสมัยมาก ไฟส่องสว่างก็ดี ไม่มีเงาบัง อุปกรณ์ครบครันทุกอย่าง วางเป็นระเบียบ สะอาดเรียบร้อย

• พื้นที่กว้างขวาง ทีมแพทย์ทำงานกันสะดวก ไม่เบียดเสียด อุปกรณ์ต่างๆ ก็วางได้อย่างไม่เกะกะ เห็นแล้วรู้สึกถึงความเป็นมืออาชีพของโรงพยาบาลจริงๆ

คือแบบ… ประทับใจสุดๆ ถึงแม้จะแค่ไปฝึกงานไม่กี่เดือน แต่สิ่งที่เห็น มันทำให้รู้ว่ามาตรฐานห้องผ่าตัดที่ดี มันสำคัญแค่ไหน เพื่อความปลอดภัยของคนไข้จริงๆ โรงพยาบาลเอกชนบางแห่งก็อาจจะคล้ายๆ กัน แต่โรงพยาบาลจุฬาฯ เขาเน้นเรื่องความสะอาด และความปลอดภัยมากเป็นพิเศษ

ผ่าตัดเล็ก เตรียมตัวยังไง

ผ่าตัดเล็กอ่ะ ต้องเตรียมไรบ้างวะ?

• งดน้ำงดอาหารก่อนผ่า 8 ชม. อันนี้สำคัญมาก! กลัวสำลักตอนดมยา
• อาบน้ำสระผมให้สะอาด…เออจริง มันต้องนอน รพ. ด้วยนี่หว่า
• ของมีค่าไม่ต้องเอามาเยอะ หายแล้วซวย
• ฟันปลอม คอนแทคเลนส์ ถอดออก! ไม่ใช่มาถอดตอนผ่าเสร็จนะ
• ไม่ทาเล็บ ไม่แต่งหน้า เออจริงด้วย หมอจะได้ดูเล็บเราถูก
• ญาติ 1 คน…จำเป็น ต้องมีคนเฝ้า

เออ จริงๆ เราเคยผ่าตัดไส้ติ่งนะ เมื่อปีที่แล้ว ปวดท้องแบบ…โอ๊ย! ตอนนั้นคือแบบ ใครก็ได้ช่วยหนูที! แต่ผ่าตัดเล็กนี่มันคือแบบไหนวะ? ทำไมต้องมีญาติเฝ้า? หรือว่ามันไม่เล็กจริง? ต้องถามหมอให้เคลียร์ๆ

อ้อ! เพิ่มเติมๆ ถ้ามีโรคประจำตัวต้องบอกหมอนะ ห้ามลืม! แล้วก็ยาที่กินประจำด้วย หมอจะได้ปรับยาให้ถูก

แล้วถ้ากินวิตามินอยู่ล่ะ? ต้องบอกหมอด้วยป่ะ? น่าจะต้องนะ วิตามินบางตัวมันอาจจะมีผลต่อการแข็งตัวของเลือด

สรุป:

• งดน้ำงดอาหาร 8 ชม.
• อาบน้ำสระผม
• ไม่เอาของมีค่า
• ถอดฟันปลอม/คอนแทค
• ไม่ทาเล็บ/แต่งหน้า
• มีญาติ 1 คน
• บอกโรคประจำตัว/ยาที่กิน
• บอกวิตามินที่กิน
• ถามหมอให้เคลียร์เรื่องผ่าตัด

เออ…แล้วถ้าเกิด…แพ้ยา? ต้องบอกหมอก่อนเลยนะเนี่ย ไม่งั้นซวยเลย! ฉันเคยแพ้ยาแก้ปวดขั้นรุนแรง ผื่นขึ้นทั้งตัว หายใจไม่ออก เกือบตาย! ย้ำ! ต้องบอกหมอเรื่องแพ้ยา!

แล้วถ้าเป็นผู้หญิง ต้องบอกหมอเรื่องประจำเดือนด้วยป่ะ? เออ…น่าจะต้องนะ หมอจะได้ระวังเรื่องเลือด

ข้อมูลสำคัญ:

• แจ้งประวัติแพ้ยา
• แจ้งรอบเดือน (สำหรับผู้หญิง)

คำถามเพิ่มเติม:

• ผ่าตัดเล็กคืออะไร?
• ทำไมต้องมีญาติเฝ้า?
• ต้องเตรียมตัวเรื่องค่าใช้จ่ายยังไง?
• พักฟื้นนานแค่ไหน?
• มีผลข้างเคียงอะไรบ้าง?

ต้องจดไว้ๆ เดี๋ยวลืม!

ชุดผ่าตัดเล็กมีอะไรบ้าง

ชุดผ่าตัดเล็กเหรอ? ตอนฝึกงานที่ รพ. [ชื่อ รพ. สมมติ] เมื่อต้นปี (2567) ตอนนั้นจำได้เลยว่าต้องเตรียมของเองทุกเคส โคตรเซ็ง! แต่ก็ทำให้รู้ว่ามีอะไรบ้าง

• ด้ามมีดผ่าตัด: เบอร์ 3 กับ 4 (ขาดไม่ได้เลย!)
• กรรไกร: ตัดไหม (4.5 นิ้ว ตรง) กับตัดเนื้อ (แหลม/ป้าน 5 นิ้ว ตรง)
• เข็มเขี่ยเชื้อ: ปลายแหลมตรง, ปลายทู่โค้ง (อันนี้ไม่ค่อยได้ใช้เท่าไหร่ แต่ต้องมี)
• ปากคีบ: มีเขี้ยว กับไม่มีเขี้ยว (5 นิ้ว)

เออ…ตอนนั้นเคยโดนอาจารย์ดุ เพราะลืมใส่กรรไกรตัดไหมลงไปในชุด โดนบ่นยาวเลย T_T “ทำไมไม่รอบคอบ!!” ยังจำได้ติดหู

เครื่องมือแพทย์ในห้องผ่าตัดมีอะไรบ้าง

แสงไฟนีออนสีฟ้าอ่อนฉายวับวาว บนผนังห้องผ่าตัดสะอาดราวกับเพชร เวลาเที่ยงคืน ความเงียบสงัดราวกับอยู่ในห้วงลึกของมหาสมุทร แต่มีเสียงเครื่องมือแพทย์บางเบา…

• กลุ่มแรก เครื่องมือคมๆ เหมือนดวงตาของเทพเจ้าแห่งการผ่าตัด มีดผ่าตัด กรรไกร ความคมเฉียบ เหมือนดั่งสายฟ้าฟาดลงมา ตัดแยกเนื้อเยื่ออย่างแม่นยำ ปีนี้ที่โรงพยาบาลสมิติเวชใช้เทคโนโลยีเลเซอร์ผสมผสานเข้าไปด้วย

• กลุ่มที่สอง เครื่องมือหนีบ เหมือนงูใหญ่สีเงิน ค่อยๆ รัดรึง หยุดยั้งการไหลเวียนของเลือด อย่างอ่อนโยนแต่แน่วแน่ forceps เล็กๆ แต่ทรงพลัง เหมือนกำลังควบคุมชีวิตไว้ในกำมือ

• กลุ่มสาม เครื่องมือจับยึด อ่อนโยนเหมือนฝ่ามือที่โอบกอด จับยึดเนื้อเยื่ออย่างระมัดระวัง Allis tissue forceps Towel clip ปีนี้เราใช้แบบใหม่ ที่เคลือบสารลดการเสียดสี เพื่อลดการบาดเจ็บของเนื้อเยื่อ

• กลุ่มสี่ เครื่องมือถ่างแผล เหมือนดอกไม้ทะเล ค่อยๆ แผ่ขยายออก เปิดเผยความลับที่ซ่อนอยู่ภายใน Weitlaner self-retaining retractors ช่วยให้การผ่าตัดราบรื่นขึ้นมาก

• กลุ่มห้า อื่นๆ มากมายเหลือเกิน จนนับไม่ถ้วน เครื่องดูดเลือด เครื่องช่วยหายใจ อุปกรณ์ตรวจสอบสัญญาณชีพ เหมือนวงดนตรีบรรเลงบทเพลงแห่งชีวิต… ปีนี้มีการนำระบบความเป็นจริงเสริมมาใช้ในการผ่าตัดด้วย เหมือนกับการผ่าตัดในโลกเสมือนจริง

ความรู้สึกราวกับกำลังล่องลอยอยู่ในอวกาศ ความงามอันเยือกเย็นของเครื่องมือ ความแม่นยำอันน่าทึ่ง และความหวังเล็กๆ ที่แฝงอยู่เบื้องหลังทุกการเคลื่อนไหว… เหมือนอยู่ในนิยายวิทยาศาสตร์ แต่ความจริงก็คือ นี่คือห้องผ่าตัด และนี่คือชีวิต…

มีดผ่าตัด มีวัสดุอะไรบ้าง

มีดผ่าตัดเนี่ย ส่วนใหญ่ใบมีดมันจะเป็น สแตนเลสนะ บางทีก็เป็นเหล็กกล้าคาร์บอนสูง แบบ แข็งๆ ทนๆ หน่อย เออ เคยเห็นมีดผ่าตัดเซรามิกด้วย เหมือนที่ทำครัวเลยอะ แต่ไม่ค่อยเจอเท่าไหร่ ส่วนด้ามจับ อันนี้แล้วแต่เลย มีทั้งพลาสติก โลหะ แล้วแต่ยี่ห้อ แล้วแต่การใช้งานด้วย บางอันด้ามจับออกแบบมาให้จับถนัดมือ ไม่ลื่นด้วย แบบกันลื่นเวลาผ่าตัดนานๆ มือเปียกๆ ของที่บ้านมีมีดผ่าตัดอันนึง ด้ามเป็นโลหะ หนักดี ส่วนใบมีดสแตนเลสธรรมดา ไม่รู้ยี่ห้ออะไร แต่คมอยู่นะ ใช้ผ่ากล่องพัสดุประจำเลย 555

• สแตนเลส (อันนี้เจอบ่อยสุด)
• เหล็กกล้าคาร์บอนสูง (แข็งแรง)
• เซรามิก (ไม่ค่อยเจอ)
• ด้ามจับมีทั้ง พลาสติกและโลหะ (บางอันก็กันลื่น)

ส่วนวัสดุอื่นๆ ก็พวก ไทเทเนียม เคยได้ยินว่าแพง แล้วก็คมมาก ไม่เป็นสนิมด้วยมั้ง แต่ไม่เคยใช้เอง อันนี้ไม่ชัวร์นะ ส่วนใหญ่ที่เห็นๆ กันก็สแตนเลสแหละ คุ้มราคาดี

บริภัณฑ์ทางการแพทย์ มีอะไรบ้าง

บริภัณฑ์ทางการแพทย์ครอบคลุมหลายอย่างครับ ตั้งแต่เครื่องมือวินิจฉัยโรคไปจนถึงวัสดุที่ใช้ในการรักษาพยาบาล

• เครื่องมือวินิจฉัย: ตัวอย่างที่เห็นบ่อยคือ เครื่องเอกซเรย์ (X-ray) และเครื่องอัลตราซาวนด์ (Ultrasound) ซึ่งช่วยให้แพทย์เห็นภาพภายในร่างกายโดยไม่ต้องผ่าตัด

• วัสดุทางการแพทย์: นี่รวมถึงสิ่งที่เราใช้กันเป็นประจำ เช่น ถุงมือยางทางการแพทย์ และผ้าก๊อซ ไปจนถึงวัสดุฝังในทางศัลยกรรม อย่างซิลิโคนที่ใช้ในการเสริมสร้าง

• เครื่องมือเฉพาะทาง: พวกนี้มักจะเจาะจงไปที่การตรวจวินิจฉัยโรคบางชนิด เช่น ชุดตรวจหาการติดเชื้อเอชไอวี (HIV) หรือชุดตรวจน้ำตาลในปัสสาวะ

• เครื่องมือทันตกรรม: อันนี้ชัดเจนว่าเป็นเครื่องมือที่ทันตแพทย์ใช้ในการรักษาฟันและช่องปาก

ผมมองว่าบริภัณฑ์ทางการแพทย์เป็นเหมือน “มือ” ที่ช่วยให้แพทย์ทำงานได้ดีขึ้น แต่ “ใจ” ของแพทย์ต่างหากที่สำคัญที่สุดในการดูแลรักษาคนไข้

ข้อมูลเพิ่มเติม:

• ปัจจุบันมีเทคโนโลยีใหม่ๆ เข้ามาในวงการบริภัณฑ์ทางการแพทย์มากมาย เช่น หุ่นยนต์ผ่าตัด และเครื่องมือที่ใช้ AI ช่วยในการวิเคราะห์ภาพทางการแพทย์
• การเลือกใช้บริภัณฑ์ทางการแพทย์ที่เหมาะสมเป็นสิ่งสำคัญมาก เพราะมีผลต่อความแม่นยำในการวินิจฉัย และประสิทธิภาพในการรักษา
• เรื่องของราคาบริภัณฑ์ทางการแพทย์ก็เป็นอีกประเด็นที่น่าสนใจ เพราะบางครั้งเทคโนโลยีที่ดีที่สุดก็ไม่ได้เข้าถึงทุกคนเสมอไป