กระดูกมีความรู้สึกหรือไม่

กระดูก: มากกว่าโครงสร้างแข็งๆ แต่รับรู้ความเจ็บปวดได้

หลายคนอาจมองกระดูกเป็นเพียงโครงสร้างแข็งๆ ที่ค้ำจุนร่างกาย แต่ในความเป็นจริง กระดูกมีชีวิตชีวาและซับซ้อนกว่าที่คิด ภายในเนื้อกระดูกที่ดูแข็งแกร่งนั้น เต็มไปด้วยเซลล์ เส้นเลือด และที่สำคัญคือ “เส้นประสาท” ซึ่งเป็นตัวการที่ทำให้กระดูกสามารถรับรู้ความรู้สึก โดยเฉพาะอย่างยิ่ง “ความเจ็บปวด”

แม้จะไม่มีปลายประสาทรับความรู้สึกสัมผัสแบบผิวหนัง แต่กระดูกก็มีเส้นประสาทชนิดพิเศษที่ไวต่อการเปลี่ยนแปลงของแรงดันและความเสียหายของเนื้อเยื่อ โดยเส้นประสาทเหล่านี้จะกระจายอยู่ทั้งในเยื่อหุ้มกระดูก (Periosteum) และภายในเนื้อกระดูกเอง ดังนั้น เมื่อเกิดการบาดเจ็บที่กระดูก เช่น กระดูกหัก ร้าว หรือกระทบกระเทือนอย่างรุนแรง เส้นประสาทเหล่านี้จะถูกกระตุ้น ส่งสัญญาณความเจ็บปวดไปยังสมอง และนั่นเป็นเหตุผลว่าทำไมอาการปวดจากการบาดเจ็บที่กระดูกจึงมักรุนแรงและทรมานกว่าการบาดเจ็บของกล้ามเนื้อหรือเอ็น เนื่องจากเส้นประสาทในกระดูกถูกกระตุ้นโดยตรงจากแรงที่กระทำต่อตัวกระดูกเอง และการอักเสบที่เกิดขึ้นภายในเนื้อกระดูกก็เป็นอีกปัจจัยที่กระตุ้นให้เกิดความเจ็บปวดได้เช่นกัน

นอกจากความเจ็บปวดจากการบาดเจ็บ โรคบางชนิดที่เกี่ยวข้องกับกระดูก เช่น มะเร็งกระดูก หรือโรคกระดูกพรุน ก็สามารถทำให้เกิดอาการปวดได้เช่นกัน เนื่องจากการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็ง หรือการสูญเสียมวลกระดูก ส่งผลให้เกิดแรงกดและการระคายเคืองต่อเส้นประสาทภายในกระดูก

ดังนั้น กระดูกจึงไม่ใช่แค่โครงสร้างแข็งๆ ที่ไร้ความรู้สึก แต่เป็นอวัยวะที่มีชีวิต ซับซ้อน และสามารถรับรู้ความเจ็บปวดได้ การดูแลสุขภาพกระดูกให้แข็งแรงจึงเป็นสิ่งสำคัญ เพื่อป้องกันการบาดเจ็บและโรคต่างๆ ที่อาจส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิต