ทําไมลําไส้ถึงมีเสียงดัง

ทำไมท้องถึงร้องโครกคราก: เปิดโปงเสียงปริศนาจากภายใน

หลายครั้งที่เรานั่งเงียบๆ อยู่ในห้องประชุม หรือกำลังตั้งใจฟังบรรยาย เสียงปริศนาจากภายในร่างกายก็ดังขึ้นมา ทำลายความเงียบสงัด และทำให้เราหน้าแดงด้วยความอับอาย เสียงที่ว่านี้ก็คือเสียงท้องร้องโครกครากนั่นเอง แล้วทำไมลำไส้ของเราถึงส่งเสียงดังราวกับกำลังประท้วงอยู่ภายใน?

เสียงท้องร้องที่ได้ยินกันบ่อยๆ นั้น จริงๆ แล้วไม่ได้มาจากกระเพาะอาหารอย่างที่เราเข้าใจกันเสมอไป แต่เป็นผลมาจากการทำงานของลำไส้เล็กและลำไส้ใหญ่ต่างหาก กระบวนการย่อยอาหารไม่ใช่แค่การบีบตัวของกระเพาะอาหารเพื่อคลุกเคล้าอาหารกับน้ำย่อยเท่านั้น แต่ยังเป็นการทำงานอย่างต่อเนื่องของลำไส้ที่ต้องเคลื่อนตัวเพื่อย่อยและดูดซึมสารอาหาร พร้อมทั้งขับเคลื่อนกากอาหารที่เหลือทิ้งไปยังลำไส้ใหญ่เพื่อกำจัดออกจากร่างกาย

การเต้นระบำของลำไส้: ที่มาของเสียงกุกกัก

เสียงที่ได้ยินนั้นเกิดจากการหดตัวของกล้ามเนื้อผนังลำไส้ (Peristalsis) คล้ายกับการบีบยาสีฟันออกจากหลอด กล้ามเนื้อเหล่านี้จะบีบตัวเป็นช่วงๆ ไล่ตั้งแต่หลอดอาหารลงไปจนถึงทวารหนัก เพื่อดันอาหารและกากอาหารให้เคลื่อนที่ไปตามท่อทางเดินอาหาร ในขณะที่ลำไส้บีบตัวอยู่นั้น อากาศและของเหลวภายในลำไส้ก็จะถูกผลักดันไปด้วย ทำให้เกิดเป็นเสียงดัง “โครกคราก” หรือ “กุกกัก” อย่างที่เราได้ยินกัน

ปัจจัยที่ทำให้เสียงท้องร้องดังเป็นพิเศษ:

• หลังรับประทานอาหาร: เมื่ออาหารตกลงไปในกระเพาะอาหารและเข้าสู่ลำไส้ กลไกการย่อยอาหารก็จะเริ่มทำงานอย่างขะมักเขม้น ส่งผลให้ลำไส้บีบตัวมากขึ้น จึงทำให้เกิดเสียงดังกว่าปกติ
• ท้องว่าง: เมื่อไม่ได้ทานอาหารเป็นเวลานาน สมองจะส่งสัญญาณไปยังลำไส้ให้เริ่มทำความสะอาดตัวเอง โดยการบีบตัวเพื่อกวาดล้างเศษอาหารที่ตกค้างอยู่ ซึ่งการบีบตัวในช่วงท้องว่างนี้ มักจะทำให้เกิดเสียงดังกว่าปกติ เนื่องจากไม่มีอาหารมาช่วยลดการเสียดสีของอากาศและของเหลวภายในลำไส้
• ความเครียดและความวิตกกังวล: ความเครียดสามารถส่งผลต่อระบบทางเดินอาหาร ทำให้ลำไส้ทำงานผิดปกติ บีบตัวเร็วขึ้น หรือช้าลง ทำให้เกิดเสียงดังได้
• อาหารบางชนิด: อาหารบางประเภท เช่น อาหารที่มีกากใยสูง หรืออาหารที่ทำให้เกิดแก๊สในลำไส้มาก อาจกระตุ้นให้ลำไส้ทำงานหนักขึ้นและเกิดเสียงดัง

เมื่อไหร่ที่เสียงท้องร้องบอกอะไรมากกว่าแค่ความหิว:

โดยทั่วไปแล้ว เสียงท้องร้องเป็นเรื่องปกติ และไม่ได้เป็นสัญญาณของปัญหาสุขภาพร้ายแรงแต่อย่างใด แต่หากมีอาการอื่นๆ ร่วมด้วย เช่น ปวดท้องรุนแรง ท้องเสียเรื้อรัง ท้องผูก คลื่นไส้ อาเจียน หรือมีเลือดปนในอุจจาระ ควรรีบปรึกษาแพทย์ เพราะอาจเป็นสัญญาณของโรคในระบบทางเดินอาหารได้

เคล็ดลับลดเสียงท้องร้อง: สงบเสียงประท้วงจากภายใน:

• ทานอาหารให้ตรงเวลา: การทานอาหารเป็นเวลา จะช่วยรักษาสมดุลการทำงานของระบบทางเดินอาหาร และลดโอกาสที่ท้องจะร้องเสียงดังเมื่อท้องว่าง
• หลีกเลี่ยงอาหารที่ทำให้เกิดแก๊ส: ลดการบริโภคอาหารที่ทำให้เกิดแก๊สในลำไส้ เช่น ถั่ว นม ผลไม้บางชนิด และเครื่องดื่มอัดลม
• เคี้ยวอาหารให้ละเอียด: การเคี้ยวอาหารให้ละเอียด จะช่วยลดภาระการทำงานของกระเพาะอาหารและลำไส้
• จัดการความเครียด: หาทางจัดการความเครียดด้วยวิธีต่างๆ เช่น การออกกำลังกาย การทำสมาธิ หรือการพักผ่อนให้เพียงพอ

เสียงท้องร้องเป็นปรากฏการณ์ทางธรรมชาติที่เกิดขึ้นจากกระบวนการย่อยอาหารที่ซับซ้อนภายในร่างกาย การทำความเข้าใจถึงสาเหตุและปัจจัยที่ทำให้เกิดเสียงดัง จะช่วยให้เราสามารถจัดการกับเสียงประหลาดที่ดังออกมาจากภายใน และลดความกังวลเกี่ยวกับเสียงที่อาจเกิดขึ้นในสถานการณ์ที่ไม่พึงประสงค์