ทำไมหมอไม่ให้กินน้ำ

ความจริงเบื้องหลังคำสั่ง “งดน้ำ” ก่อนผ่าตัด: มากกว่าแค่ความปลอดภัย

คำสั่ง “งดน้ำ งดอาหาร” ก่อนเข้ารับการผ่าตัดเป็นคำแนะนำที่คุ้นหูผู้ป่วยแทบทุกคน แต่หลายคนอาจสงสัยว่าทำไมแพทย์ถึงเคร่งครัดกับเรื่องนี้ เพียงแค่ “งดน้ำ” ก็ดูเหมือนจะไม่ใช่เรื่องใหญ่ แต่เบื้องหลังคำสั่งนี้คือความปลอดภัยที่สำคัญยิ่งกว่าที่คิด

การงดน้ำก่อนผ่าตัดไม่ได้หมายถึงเพียงแค่การไม่ดื่มน้ำสะอาดเท่านั้น มันรวมถึงการงดเครื่องดื่มทุกชนิด แม้แต่น้ำผลไม้ ชา หรือกาแฟ รวมถึงการงดอาหารทุกประเภท ก่อนเข้ารับการผ่าตัด ระยะเวลาที่ต้องงดจะขึ้นอยู่กับชนิดของการผ่าตัดและดุลยพินิจของแพทย์ ซึ่งอาจแตกต่างกันไปในแต่ละกรณี

เหตุผลหลักที่แพทย์สั่งงดน้ำและอาหารก่อนผ่าตัดคือเพื่อ ป้องกันการสำลัก ในขณะที่ผู้ป่วยได้รับการดมยาสลบ กลไกการสำลักซึ่งเป็นปฏิกิริยาปกติของร่างกายในการป้องกันสิ่งแปลกปลอมเข้าสู่ทางเดินหายใจ จะถูกระงับ หากมีของเหลวหรือเศษอาหารอยู่ในกระเพาะอาหาร ความเสี่ยงที่ของเหลวเหล่านี้จะไหลย้อนขึ้นไปสู่หลอดลมและปอดจึงสูงมาก สิ่งนี้เรียกว่า การสำลัก (Aspiration)

การสำลักอาจทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนร้ายแรง เช่น ปอดบวม (Aspiration pneumonia) ซึ่งเป็นการติดเชื้อในปอดอันเนื่องมาจากการที่ของเหลวหรือเศษอาหารเข้าไปในปอด นอกจากนี้ยังอาจเกิด ภาวะหายใจล้มเหลว (Respiratory failure) หรือ ภาวะหัวใจหยุดเต้น (Cardiac arrest) ได้ในกรณีที่รุนแรง ความเสี่ยงเหล่านี้ไม่เพียงแต่ส่งผลต่อความสำเร็จของการผ่าตัดเท่านั้น แต่ยังอาจคุกคามชีวิตผู้ป่วยได้

นอกเหนือจากความเสี่ยงในการสำลัก การมีอาหารหรือของเหลวในกระเพาะอาหารยังอาจส่งผลต่อการทำงานของระบบทางเดินอาหาร อาจทำให้เกิดอาการคลื่นไส้ อาเจียน และเพิ่มความยากลำบากในการผ่าตัด โดยเฉพาะอย่างยิ่งการผ่าตัดที่เกี่ยวข้องกับช่องท้อง

ดังนั้น การปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์ในการงดน้ำและอาหารก่อนผ่าตัดจึงเป็นเรื่องสำคัญยิ่ง ไม่ใช่แค่เรื่องเล็กน้อยที่สามารถละเลยได้ การเตรียมตัวอย่างดี การปฏิบัติตามคำแนะนำอย่างเคร่งครัด จะช่วยลดความเสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อน และเพิ่มโอกาสในการผ่าตัดที่ปลอดภัยและประสบความสำเร็จ หากมีข้อสงสัยใดๆ ควรสอบถามแพทย์หรือพยาบาล เพื่อความเข้าใจที่ถูกต้องและลดความกังวลใจก่อนเข้ารับการผ่าตัด