ท็อกซอยด์คืออะไร

ท็อกซอยด์ คืออะไร?

เอ่อ ท็อกซอยด์เหรอ? ถ้าจำไม่ผิดนะ เหมือนเคยเรียนตอน ม.ปลาย วิชาชีวะ (นานมากกก) คือเค้าเอาพิษของเชื้อโรคอะ มาทำให้มันอ่อนแอลง แบบว่าไม่ร้ายแรงแล้ว แต่…ยังกระตุ้นให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันได้อยู่ดี

นึกออกเลย วัคซีนคอตีบกับบาดทะยักไง! ตอนเด็กๆ โดนฉีดประจำ เจ็บก็เจ็บ แต่ก็ดีกว่าเป็นโรคเนอะ คิดดูดิ ถ้าไม่ฉีดจะเป็นยังไง…ไม่อยากจะคิดเลย

จำได้ว่าตอนนั้นกลัวเข็มมาก แต่พอฉีดเสร็จก็ได้สติกเกอร์มาปลอบใจ (ฮา)

คือมันเหมือนว่า…เราเอามีดที่ทื่อแล้ว (พิษที่อ่อนแอ) มาลับให้คม (กระตุ้นภูมิคุ้มกัน) เพื่อให้ร่างกายเราพร้อมสู้กับมีดคมๆ ของจริง (เชื้อโรคจริงๆ) ได้ ประมาณนั้นป่ะ?

Active immunization มีอะไรบ้าง

วัคซีนไง! Active immunization ก็พวกวัคซีนนั่นแหละ ที่ฉีดๆ กัน กระตุ้นภูมิคุ้มกัน อ่ะนะ

• วัคซีนไอกรน: ฉีดตอนเด็กๆ เลย จำได้ลางๆ แม่พาไป
• วัคซีนโปลิโอ: อันนี้กิน! หวานๆ หน่อย รสชาติแปลกๆ
• วัคซีนวัณโรค: BCG นี่เจ็บสุด ตอนเด็กๆ ร้องไห้บ้านแตก
• วัคซีนไทฟอยด์: อันนี้ฉีดตอนไปเที่ยวต่างประเทศ หมอบอกกันไว้ก่อน

พวกนี้แหละ active immunization อ่ะ อ้อ! บางทีก็มีวัคซีนรวมนะ ฉีดทีเดียว กันหลายโรคเลย สะดวกดี

เอ้อ…แล้วถ้าไปต่างประเทศ ต้องเช็ค วัคซีนที่ต้องฉีด ด้วยนะ สำคัญเลย ไม่งั้นเข้าประเทศไม่ได้ หรือไม่ก็ป่วยกลับมา แย่เลย!

วัคซีนป้องกันโรคบาดทะยักควรฉีดกระตุ้นในผู้ใหญ่ทุกกี่ปี

สิบปี เว้นแต่บาดแผลเสี่ยงสูง อาจต้องกระตุ้นเร็วกว่านั้น บางที ภูมิคุ้มกัน ก็ไม่ใช่ทั้งหมดของชีวิต

• บาดทะยัก อันตรายถึงตายได้ ไม่คุ้มที่จะเสี่ยง
• แผลเล็กๆ ก็ติดเชื้อได้ อย่าประมาท
• สิบปี แค่ไกด์ไลน์ ปรึกษาแพทย์ดีที่สุด เคสผม หมอบอกฉีดทุก 5 ปี เพราะภูมิคุ้มกันต่ำ
• วัคซีนรวม Tdap ป้องกันได้สามโรค คอตีบ ไอกรน บาดทะยัก คุ้มกว่า
• ผมเคยเห็นคนเป็นบาดทะยัก ทรมานมาก แค่คิดก็สยอง
• ชีวิตไม่แน่นอน ป้องกันไว้ดีกว่า
• บางคนกลัวเข็ม แต่กลัวตายมากกว่าไหม?
• ปีนี้ 2567 เช็คประวัติ ฉีดหรือยัง?
• อย่ารอให้สาย กว่าจะรู้ตัว อาจจะไม่มีโอกาสแก้ไข
• สุขภาพ ลงทุนกับตัวเอง ไม่เสียหาย

ทอกซอยด์ ใช้ทําอะไร

ทอกซอยด์เหรอ… เหมือนเคยได้ยินตอนเด็ก ๆ ที่บ้านพาไปฉีดวัคซีน

• ทอกซอยด์ คือเอาพิษจากเชื้อโรคมาทำให้มันอ่อนแอลง มาก ๆ จนไม่เป็นอันตราย

• แต่… มันยังกระตุ้นให้ร่างกายเราสร้างภูมิคุ้มกันได้นะ คือเหมือนหลอกให้ร่างกายคิดว่าโดนโจมตี

• วัคซีนทอกซอยด์ที่คุ้น ๆ ก็มี วัคซีนคอตีบ กับ วัคซีนบาดทะยัก นี่แหละ

แล้ววัคซีนมีกี่ชนิดกันนะ? ที่เคยเรียนมามันเยอะมากเลยนะ

• ถ้าแบ่งตามวิธีผลิต หลัก ๆ จะมี 3 แบบ

  • ทอกซอยด์: อย่างที่บอกไปข้างบน เอาพิษมาทำให้อ่อนฤทธิ์
  • เชื้อตาย: เอาเชื้อโรคมาฆ่าให้ตาย แล้วฉีดเข้าไปให้ร่างกายสร้างภูมิ
  • เชื้อเป็นอ่อนฤทธิ์: เอาเชื้อโรคที่ยังมีชีวิตแต่ทำให้อ่อนแอมาก ๆ ฉีดเข้าไป

• แต่จริง ๆ มันมีมากกว่านี้เยอะ… อย่าง mRNA, Viral Vector อะไรพวกนี้ด้วย

แต่เอาจริง ๆ นะ… บางทีก็สับสนว่าฉีดอะไรไปบ้างตอนเด็ก ๆ จำได้แค่ว่าโดนฉีดเยอะมาก ๆ เจ็บด้วย

ข้อใดจัดเป็นวัคซีนเผื่อเลือก (Optional vaccine)

จริง ๆ แล้วเรื่องวัคซีนนี่ ปีนี้ไปฉีดให้ลูกที่ รพ.กรุงเทพ พัทยา เดือนเมษาฯ จำได้แม่นเพราะวันนั้นแดดเปรี้ยงเลย ร้อนมากกกกกกก ลูกฉันอารมณ์ไม่ดีด้วย ร้องไห้ตลอดทาง เหนื่อยมาก ทั้งฉัน ทั้งลูก

หมอเขาแนะนำวัคซีนเพิ่มให้ จำชื่อเต็มไม่ได้อะ แต่เป็นแบบรวมหลายอย่าง DTaP นี่แหละ รวมกับอีกสองสามโรค ก็คือ เลือกฉีดเพิ่มได้ ไม่ใช่บังคับ อีกอันคือ ไวรัสตับอักเสบ เอ อันนี้ก็เลือกฉีดเพิ่มได้เช่นกัน

คือแบบ ตอนนั้นฉันลังเลอยู่นานนะ เพราะค่าใช้จ่ายมันก็สูงขึ้น แต่คิดไปคิดมา ก็อยากให้ลูกได้รับวัคซีนที่ดีที่สุด เพื่อความปลอดภัย สุดท้ายเลยตัดสินใจฉีดเพิ่มทั้งสองตัว เสร็จแล้วโล่งอกไปเลย

• วัคซีนที่เลือกฉีดเพิ่ม: DTaP (รวมหลายโรค) และ ไวรัสตับอักเสบ เอ
• สถานที่: รพ.กรุงเทพ พัทยา
• เวลา: เดือนเมษายน 2566
• ความรู้สึก: เหนื่อยมาก แต่โล่งใจที่ลูกได้รับวัคซีนครบถ้วน

ปล. ค่าใช้จ่ายสูงอยู่นะ แต่ก็คุ้มค่ากับความปลอดภัยของลูก ฉันว่านะ

ข้อ ใด จัด เป็น วัคซีน เผื่อ เลือก Optional Vaccine

วัคซีนเผื่อเลือก (Optional vaccines) ปี 2566 คือ:

• คอตีบ-บาดทะยัก-ไอกรน (DTPa) ไม่มีเซลล์
• โปลิโอชนิดฉีด (IPV)
• ฮิบ (Hib) ป้องกันเยื่อหุ้มสมองอักเสบ

ข้อควรระวัง: การเลือกฉีดวัคซีนเป็นเรื่องส่วนบุคคล ปรึกษาแพทย์ก่อนตัดสินใจเสมอ ผลข้างเคียงอาจเกิดขึ้นได้ ไม่มีอะไรการันตีร้อยเปอร์เซ็นต์ ชีวิตคือความเสี่ยง ยอมรับมันซะ

#ทอกซอยด์ #บาดทะยัก #โรค