ปัจจัยที่ทำให้เกิดโรคจากการทำงานมีอะไรบ้าง

ปัจจัยที่ทำให้เกิดโรคจากการทำงาน: ภัยเงียบที่คุกคามสุขภาพของคนทำงาน

ในโลกของการทำงานที่ขับเคลื่อนด้วยประสิทธิภาพและความรวดเร็ว หลายครั้งที่เราอาจละเลยปัจจัยสำคัญที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพของคนทำงานโดยตรง นั่นคือ โรคจากการทำงาน ซึ่งเป็นกลุ่มโรคที่เกิดขึ้นหรือมีสาเหตุหลักมาจากการทำงาน สภาพแวดล้อมในการทำงาน หรือลักษณะงานที่ปฏิบัติ โรคเหล่านี้ไม่เพียงแต่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพกายและใจของคนทำงานเท่านั้น แต่ยังส่งผลต่อประสิทธิภาพการทำงานโดยรวมขององค์กรอีกด้วย

ปัจจัยที่ทำให้เกิดโรคจากการทำงานนั้นมีความหลากหลายและซับซ้อน สามารถแบ่งออกเป็นกลุ่มหลักๆ ได้ดังนี้:

1. ปัจจัยทางกายภาพ:

ปัจจัยทางกายภาพถือเป็นสาเหตุสำคัญของโรคจากการทำงานที่พบได้บ่อย โดยเฉพาะในอุตสาหกรรมที่มีการใช้แรงงานเป็นหลัก ปัจจัยเหล่านี้รวมถึง:

• การเคลื่อนไหวซ้ำๆ: การทำงานที่ต้องทำซ้ำๆ เป็นเวลานาน เช่น การพิมพ์ การประกอบชิ้นส่วนเล็กๆ อาจทำให้เกิดการบาดเจ็บจากการใช้งานซ้ำ (Repetitive Strain Injury: RSI) เช่น กลุ่มอาการ Carpal Tunnel Syndrome (CTS) หรือ Tendinitis
• การยกของหนัก: การยกของหนักที่ไม่ถูกวิธี หรือการยกของหนักเป็นประจำ อาจทำให้เกิดอาการปวดหลัง ปวดกล้ามเนื้อ หรือหมอนรองกระดูกเคลื่อน
• เสียงดัง: การสัมผัสกับเสียงดังเป็นเวลานาน อาจทำให้เกิดปัญหาการได้ยิน เช่น หูตึง หรือสูญเสียการได้ยิน
• ความสั่นสะเทือน: การทำงานกับเครื่องจักรที่มีการสั่นสะเทือน เช่น เครื่องเจาะ เครื่องขัด อาจทำให้เกิดอาการสั่นตามมือ (Hand-Arm Vibration Syndrome: HAVS)
• รังสี: การทำงานในสภาพแวดล้อมที่มีรังสี เช่น การทำงานในโรงพยาบาล หรือโรงงานนิวเคลียร์ อาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็ง
• อุณหภูมิที่ไม่เหมาะสม: การทำงานในสภาพแวดล้อมที่ร้อนจัดหรือเย็นจัด อาจทำให้เกิดโรคลมแดด (Heat Stroke) หรือภาวะตัวเย็นเกิน (Hypothermia)

2. ปัจจัยทางเคมี:

ปัจจัยทางเคมีเป็นอีกหนึ่งปัจจัยที่สำคัญ โดยเฉพาะในอุตสาหกรรมที่มีการใช้สารเคมีเป็นจำนวนมาก ปัจจัยเหล่านี้รวมถึง:

• สารเคมีที่ระเหยได้: การสูดดมสารเคมีที่ระเหยได้ เช่น ทินเนอร์ สี หรือน้ำยาทำความสะอาด อาจทำให้เกิดอาการวิงเวียนศีรษะ คลื่นไส้ หรือปัญหาระบบทางเดินหายใจ
• ฝุ่นละออง: การสัมผัสกับฝุ่นละออง เช่น ฝุ่นหิน ฝุ่นไม้ หรือฝุ่นจากการขัดโลหะ อาจทำให้เกิดโรคปอด เช่น โรคซิลิโคซิส (Silicosis) หรือโรคแอสเบสโตสิส (Asbestosis)
• ควันพิษ: การสูดดมควันพิษ เช่น ควันจากท่อไอเสีย หรือควันจากการเผาไหม้ อาจทำให้เกิดปัญหาระบบทางเดินหายใจ หรือโรคหัวใจและหลอดเลือด

3. ปัจจัยทางชีวภาพ:

ปัจจัยทางชีวภาพมักเกี่ยวข้องกับการทำงานในสภาพแวดล้อมที่มีความเสี่ยงต่อการสัมผัสเชื้อโรคต่างๆ ปัจจัยเหล่านี้รวมถึง:

• เชื้อโรค: การทำงานในโรงพยาบาล ห้องปฏิบัติการ หรือฟาร์มเลี้ยงสัตว์ อาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการติดเชื้อโรคต่างๆ เช่น ไข้หวัดใหญ่ วัณโรค หรือโรคติดต่อจากสัตว์
• แบคทีเรีย: การทำงานในสภาพแวดล้อมที่ไม่ถูกสุขลักษณะ อาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการติดเชื้อแบคทีเรีย เช่น โรคฉี่หนู หรือโรคแอนแทรกซ์
• เชื้อรา: การทำงานในสภาพแวดล้อมที่ชื้นแฉะ อาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการติดเชื้อรา เช่น โรคผิวหนังจากเชื้อรา หรือโรคปอดจากเชื้อรา

4. ปัจจัยทางจิตสังคม:

ปัจจัยทางจิตสังคมเป็นปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับสภาพแวดล้อมทางจิตใจและสังคมในการทำงาน ปัจจัยเหล่านี้รวมถึง:

• ความเครียด: ความเครียดจากการทำงานที่มากเกินไป หรือความเครียดจากความสัมพันธ์ที่ไม่ดีกับเพื่อนร่วมงาน อาจทำให้เกิดปัญหาสุขภาพจิต เช่น โรคซึมเศร้า หรือโรควิตกกังวล
• ความกดดัน: ความกดดันในการทำงานให้ได้ตามเป้าหมาย หรือความกดดันจากหัวหน้างาน อาจทำให้เกิดความเครียดและส่งผลเสียต่อสุขภาพ
• ความไม่มั่นคงในงาน: ความกลัวว่าจะถูกเลิกจ้าง หรือความไม่แน่นอนในอนาคตของงาน อาจทำให้เกิดความเครียดและความวิตกกังวล

5. ปัจจัยทางการยศาสตร์:

ปัจจัยทางการยศาสตร์เกี่ยวข้องกับการออกแบบสถานีทำงาน ท่าทางในการทำงาน และการใช้เครื่องมือต่างๆ ปัจจัยเหล่านี้รวมถึง:

• การออกแบบสถานีทำงานที่ไม่เหมาะสม: การออกแบบสถานีทำงานที่ไม่เหมาะสม เช่น โต๊ะทำงานที่สูงหรือต่ำเกินไป เก้าอี้ที่ไม่รองรับสรีระ อาจทำให้เกิดอาการปวดหลัง ปวดคอ หรือปวดไหล่
• ท่าทางทำงานที่ไม่ถูกต้อง: การทำงานในท่าทางที่ไม่ถูกต้อง เช่น การก้มตัว การบิดตัว หรือการยกของหนักที่ไม่ถูกวิธี อาจทำให้เกิดอาการปวดเมื่อย หรือบาดเจ็บ
• การใช้เครื่องมือที่ไม่เหมาะสม: การใช้เครื่องมือที่ไม่เหมาะสมกับงาน หรือการใช้เครื่องมือที่ไม่ได้รับการดูแลรักษา อาจทำให้เกิดอุบัติเหตุ หรือการบาดเจ็บ

การตระหนักถึงปัจจัยต่างๆ ที่กล่าวมาข้างต้น และการหาแนวทางในการป้องกันและแก้ไขปัญหา จะช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดโรคจากการทำงาน และสร้างสภาพแวดล้อมการทำงานที่ดีต่อสุขภาพของคนทำงานได้อย่างยั่งยืน