ยาอะไรบ้างที่ต้องระวังในผู้ป่วย G6PD

ความระมัดระวังในการใช้ยาสำหรับผู้ป่วย G6PD: เดินบนเส้นทางแห่งความปลอดภัย

ภาวะขาดเอนไซม์ G6PD (Glucose-6-Phosphate Dehydrogenase Deficiency) เป็นความผิดปกติทางพันธุกรรมที่ส่งผลต่อการทำงานของเม็ดเลือดแดง ทำให้เม็ดเลือดแดงเปราะบางและเสี่ยงต่อการแตกสลายได้ง่าย ส่งผลให้เกิดภาวะโลหิตจาง ซึ่งอาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้หากรุนแรง ดังนั้น การเลือกใช้ยาจึงมีความสำคัญอย่างยิ่งยวดสำหรับผู้ป่วยกลุ่มนี้ เพราะยาบางชนิดอาจกระตุ้นให้เกิดภาวะโลหิตจางรุนแรงขึ้นได้ การรู้จักและหลีกเลี่ยงยาระบุกลุ่มดังต่อไปนี้จึงเป็นสิ่งจำเป็นต่อการดูแลสุขภาพอย่างมีประสิทธิภาพ

กลุ่มยาที่ควรระมัดระวังเป็นอย่างยิ่งในผู้ป่วย G6PD:

การระบุกลุ่มยาอย่างเจาะจงนั้นสำคัญยิ่งกว่าการระบุชื่อยาเฉพาะตัว เพราะยาในกลุ่มเดียวกันอาจมีชื่อทางการค้าแตกต่างกันไป ผู้ป่วยควรแจ้งแพทย์หรือเภสัชกรเสมอว่าตนเองเป็นผู้ป่วย G6PD เพื่อความปลอดภัยสูงสุด ต่อไปนี้คือกลุ่มยาที่ควรระวัง:

• ยาแก้ปวดและลดไข้กลุ่มไพรอามิด (Pyrimidine): แม้ว่าอะเซตามิโนเฟน (Paracetamol) ซึ่งเป็นยาแก้ปวดลดไข้ที่นิยมใช้กันอย่างแพร่หลาย โดยทั่วไปถือว่าค่อนข้างปลอดภัยในผู้ป่วย G6PD แต่ก็ควรใช้ด้วยความระมัดระวังและปริมาณที่เหมาะสม และควรหลีกเลี่ยงยาในกลุ่มนี้ชนิดอื่นๆ อย่างเด็ดขาด เช่น ฟีนาเซทิน (Phenacetin) ซึ่งเป็นยาที่เลิกใช้ไปแล้วในหลายประเทศเนื่องจากความเป็นพิษ

• ยาต้านจุลชีพบางชนิด: ยาหลายกลุ่มในกลุ่มนี้ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ซัลฟา (Sulfonamides) เช่น ซัลฟาเมทอกซาโซล (Sulfamethoxazole) ซึ่งมักใช้ร่วมกับไตรเมโทพริม (Trimethoprim) ในยาแก้ติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ เป็นที่รู้กันดีว่าอาจทำให้เกิดภาวะโลหิตจางในผู้ป่วย G6PD ได้ นอกจากนี้ ควรระวังยาต้านจุลชีพบางชนิดในกลุ่มอื่นๆ เช่น ยาบางชนิดในกลุ่มควิโนโลน (Quinolones) และยาบางชนิดในกลุ่มไนโตรฟูแรน (Nitrofurantoin) เนื่องจากมีรายงานกรณีผู้ป่วย G6PD เกิดอาการไม่พึงประสงค์หลังรับประทานยาในกลุ่มเหล่านี้

• ยาต้านมาลาเรียบางชนิด: ยาต้านมาลาเรียบางชนิด เช่น ไพรมาควีน (Primaquine) มีความเสี่ยงสูงมากที่จะทำให้เกิดภาวะโลหิตจางรุนแรงในผู้ป่วย G6PD จึงควรหลีกเลี่ยงอย่างเด็ดขาด

• ยาอื่นๆ: ยาบางชนิดในกลุ่ม เมทรอนิเดาโซล (Metronidazole) ซึ่งใช้รักษาโรคติดเชื้อบางชนิด ยาบางชนิดในกลุ่มแอสไพริน (Aspirin) และยาอื่นๆ อีกหลายชนิด ก็อาจก่อให้เกิดภาวะโลหิตจางในผู้ป่วย G6PD ได้เช่นกัน จึงจำเป็นต้องปรึกษาแพทย์ก่อนรับประทานยาทุกชนิด

สรุป:

ผู้ป่วย G6PD จำเป็นต้องระมัดระวังในการใช้ยาเป็นอย่างยิ่ง การปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนรับประทานยาทุกชนิด ไม่ว่าจะเป็นยาแผนปัจจุบันหรือยาสมุนไพร เป็นสิ่งสำคัญที่สุด การแจ้งประวัติการเป็นผู้ป่วย G6PD อย่างชัดเจน จะช่วยให้แพทย์หรือเภสัชกรสามารถเลือกใช้ยาที่เหมาะสมและปลอดภัยได้ เพื่อหลีกเลี่ยงภาวะแทรกซ้อนอันอาจเกิดขึ้นได้จากการใช้ยาที่ไม่เหมาะสม การดูแลสุขภาพอย่างรอบคอบคือกุญแจสำคัญในการมีคุณภาพชีวิตที่ดีสำหรับผู้ป่วย G6PD

หมายเหตุ: บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้เบื้องต้นเท่านั้น ไม่ใช่คำแนะนำทางการแพทย์ ควรปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพเพื่อรับคำแนะนำเฉพาะบุคคลเสมอ