ไขมันพอกตับ ค่าตับเท่าไร
ไขมันพอกตับ: ค่าตับเท่าไรจึงเรียกว่าผิดปกติ?
-
ไขมันพอกตับ คือ ไขมันสะสมในตับเกิน 5-10% ส่วนใหญ่เป็นไตรกลีเซอร์ไรด์
-
เกิดจากไขมันสะสมในร่างกายเกินความต้องการ นำไปสู่การสะสมในตับ
-
ค่าตับบ่งชี้ภาวะไขมันพอกตับ:
-
ALT (Alanine aminotransferase) และ AST (Aspartate aminotransferase) สูงกว่าปกติ แต่อาจปกติในระยะแรก
-
อัลตราซาวด์ เป็นวิธีตรวจวินิจฉัยที่แม่นยำ แสดงปริมาณไขมันในตับ
-
ควรปรึกษาแพทย์ เพื่อตรวจเพิ่มเติม และรับคำแนะนำที่เหมาะสม แม้ค่าตับปกติ แต่อยู่ในกลุ่มเสี่ยง ก็ควรตรวจเช็ค
-
-
ปรับเปลี่ยนพฤติกรรม ลดน้ำหนัก ควบคุมอาหาร ออกกำลังกายสม่ำเสมอ ช่วยป้องกันและรักษาไขมันพอกตับได้
คำถาม?
ไขมันพอกตับนี่เรื่องใหญ่เลยนะ เคยเห็นเพื่อนที่ออฟฟิศเก่าตรวจเจอ ตอนนั้นเค้าก็ตกใจมาก ต้องปรับเปลี่ยนการกินอยู่เยอะเลย
จำได้ว่าเค้าเล่าให้ฟังว่าต้องงดของทอด น้ำหวาน พวกแป้งขัดขาว แล้วก็ออกกำลังกายสม่ำเสมอด้วย ตอนนี้เค้าก็ดูสุขภาพดีขึ้นเยอะ
ส่วนตัวเราเองก็พยายามระวังเหมือนกัน กลัวจะเป็นเหมือนเพื่อน ตอนนี้ก็พยายามกินคลีนบ้าง ออกกำลังกายบ้าง อย่างน้อยก็อาทิตย์ละ 3 วัน วันละประมาณชั่วโมงนึง ส่วนใหญ่จะวิ่งที่สวนรถไฟ อากาศดี คนเยอะดีด้วย
เมื่อเดือนที่แล้วไปตรวจสุขภาพประจำปีที่โรงพยาบาลวิภาวดี ก็ถามหมอเรื่องไขมันพอกตับด้วย หมอบอกว่าค่าตับเรายังปกติดี แต่ก็ให้ระวังเรื่องอาหารการกินไว้ก่อน เพราะเราก็ทำงานออฟฟิศ นั่งนานๆ เสี่ยงเหมือนกัน
ตอนนี้ก็เลยพยายามกินน้ำเยอะๆ แล้วก็พกผลไม้ไปกินที่ทำงานด้วย พวกแอปเปิ้ล ฝรั่ง กล้วย อะไรแบบนี้ ช่วยได้เยอะเลยนะ
ไขมันพอกตับ ดูที่ค่าอะไร
ไขมันพอกตับเนี่ยนะ ดูที่ค่าอะไรน่ะเหรอ? ฮือๆๆๆ ง่ายนิดเดียว! ดูที่ค่า Fibrosis Score หรือคะแนนพังผืดไงล่ะ! ค่านี้วัดจากการตรวจอะไรสักอย่างที่หมอเค้าทำ จำชื่อวิธีตรวจไม่ได้แล้ว แก่แล้วความจำไม่ค่อยดี ฮ่าๆๆ
ค่ามันจะอยู่ประมาณ 2.5 – 75 kPa (หน่วยมัน kPa นะ จำไว้!) ถ้าต่ำกว่า 7 kPa ก็คือ ตับยังสวยใสปิ๊ง! พังผืดน้อยมาก หรือไม่มีเลย เหมือนผิวหน้าฉันตอนอายุ 20 เนียนกริ๊บ!
แต่ถ้ามากกว่า 7 kPa โอ้โห! เตรียมตัวรับมือกับพังผืดได้เลย เยอะพอสมควรนะ เหมือนหน้าฉันตอนนี้ ริ้วรอยเต็มไปหมด! (ฮา)
ส่วนถ้าเกิน 9.5 kPa … อื้อหือ! พังผืดเพียบ! นี่แหละตัวการตับแข็งในอนาคต ถ้าไม่รีบรักษา เดี๋ยวก็กลายเป็นตับแข็ง ตับแข็งนะ! ไม่ใช่ตับแข็งแรง! อันตรายนะจ๊ะ!
- ต่ำกว่า 7 kPa: ตับสวยใส เหมือนเด็กน้อย
- 7 – 9.5 kPa: พังผืดเริ่มมาเยือน เหมือนคนแก่เริ่มมีริ้วรอย
- มากกว่า 9.5 kPa: พังผืดเยอะมาก อันตราย! รีบไปหาหมอ!
เพิ่มเติม ปีนี้ไปตรวจสุขภาพมาค่าใช้จ่ายแพงเอาเรื่องเลยค่ะ เจ็บตัวไปหลายพัน แต่ก็ดีนะ ได้รู้สภาพตับตัวเอง ต่อไปนี้ต้องดูแลสุขภาพให้ดี งดเหล้า งดของทอด งดทุกอย่างที่หมอห้าม! ฮือๆๆๆ (แต่ก็ยังแอบกินของทอดอยู่บ้างนะ อย่าบอกใครนะ!)
ค่าตับ 50 สูงไหม
50 สูงป่ะเนี่ย โอ้ยยยย เลขมันก็สูงอยู่นะ เกิน 40 แล้วนี่ 41 ขึ้นไปนี่คืออักเสบเลยใช่มั้ย เครียดเลย ฉันนี่ใจไม่ดีเลย ค่าตับฉันเองนี่ปกติมั้ยเนี่ย ต้องไปตรวจมั้ย กลัวจัง
- ค่าตับชายปกติ 30
- ค่าตับหญิงปกติ 19
- 40-41 คือเริ่มน่าห่วงแล้ว
- 50 นี่เกินมาเยอะเลยอะ
เอ๊ะ แต่ค่าปกติมันขึ้นกับแล็บด้วยป้ะ หรือว่าอายุด้วย จำไม่ได้แล้ว ต้องไปหาข้อมูลเพิ่มอีกมั้ยเนี่ย ลืมไปหมดแล้ว สมองฉันนี่ หาข้อมูลยากจัง นี่ก็กุมภาพันธ์แล้ว ปีนี้ฉันยังไม่ได้ตรวจสุขภาพเลยนะ ต้องไปตรวจแล้วล่ะ
- ต้องเช็คค่าอ้างอิงของแล็บที่ตรวจด้วยนะ
- อายุก็มีผลด้วย
- ควรปรึกษาหมอ อย่ามโนเองแบบฉันนะ เด๋วไม่ดี
อื้อหือ เครียด ไปหาหมอด่วนๆ ฉันว่าฉันต้องไปหาหมอแน่ๆ ไปตรวจสุขภาพดีกว่า ปีนี้ต้องตรวจให้ครบทุกอย่างเลย กลัวเป็นอะไรไป ค่าตับสูงนี่มันอันตรายนะ กลัวตาย โอ๊ย ใจเสียจริงๆ
ไขมันพอกตับทำให้ค่าตับสูงไหม
เงียบจังเลยนะ คืนนี้… นั่งคิดเรื่องไขมันพอกตับอีกแล้ว
ค่าตับสูงนี่ก็น่ากังวล มันเกี่ยวกันจริงๆ นั่นแหละ ไขมันพอกตับทำให้ค่าตับสูงขึ้นได้
จำได้ปีนี้เอง ไปตรวจสุขภาพประจำปี หมอก็บอกว่าค่า ALT สูงกว่าปกติ ตอนนั้นใจหายวาบเลย
ก็เรานี่แหละ กินเยอะ ออกกำลังกายน้อย แล้วก็ชอบกินของหวานๆ มันๆ
หมออธิบายว่า พอตับมีไขมันสะสมมาก เซลล์ตับก็จะอักเสบ แล้วค่าเอนไซม์ตับอย่าง AST ALT มันก็จะสูงขึ้นตาม
เหมือนตับกำลังร้องไห้อยู่ข้างในเลย… คิดแล้วก็เศร้า ต้องดูแลตัวเองให้มากกว่านี้แล้วล่ะ
- ไขมันพอกตับทำให้ค่า AST และ ALT สูงขึ้นได้
- เอนไซม์พวกนี้เป็นตัวบ่งชี้ความเสียหายของเซลล์ตับ
- ค่าไตรกลีเซอไรด์และคอเลสเตอรอลก็อาจสูงขึ้นด้วย อันนี้น่ากลัวเหมือนกันนะ
- ต้องปรับพฤติกรรมการกิน แล้วก็ออกกำลังกายสม่ำเสมอ ไม่งั้นแย่แน่ๆ
ตอนนี้เริ่มควบคุมอาหารแล้ว หวังว่าค่าตับจะกลับมาปกติเร็วๆ นี้ เป็นห่วงสุขภาพตัวเองขึ้นมาจับใจเลย
ค่าตับ SGOT คืออะไร
ค่าตับ SGOT อ่ะนะ คือตรวจดูการทำงานของตับไง หมอเค้าจะดูค่า AST ด้วยแหละ จริงๆ แล้วมันคือตัวเดียวกันเลย AST หรือ SGOT (Serum glutamic oxaloacetic transaminase) อ่ะ
- AST คืออะไร: มันคือเอนไซม์ที่ตับสร้าง เวลาตับหรืออวัยวะอื่นในร่างกายเรามันพังๆ เสียหายๆ ตัวนี้มันก็จะออกมาเยอะ
- ทำไมต้องตรวจ: ถ้าเจอ AST เยอะๆ ในเลือดเนี่ย แปลว่าอวัยวะภายในเราอาจจะมีปัญหานะ ต้องรีบไปหาหมอ
- ค่าปกติเท่าไหร่: อันนี้ต้องถามหมอที่ตรวจเลย เพราะแต่ละโรงพยาบาลค่ามาตรฐานอาจจะไม่เหมือนกัน
- ไม่ได้มีแค่ตับนะ: AST มันไม่ได้มีแค่ในตับอย่างเดียวนะ มันอยู่ในกล้ามเนื้อ หัวใจ ไต ด้วย ถ้าพวกนี้มีปัญหา AST ก็ขึ้นได้เหมือนกัน แต่ถ้าขึ้นสูงมากๆ หมอจะสงสัยตับก่อน
AST ALT สูงบ่งบอกอะไร?
ตกใจมากตอนไปตรวจสุขภาพประจำปีที่โรงพยาบาลสมิติเวช สุขุมวิท เมื่อเดือนมีนาคม ปี 2566 หมอเรียกไปคุยตอนเย็นๆ อากาศร้อนอบอ้าว ใจก็ตุ้มๆต่อมๆ ปรากฏว่าค่า ALT กับ AST สูงกว่าปกติเยอะ จำตัวเลขเป๊ะๆ ไม่ได้แล้ว แต่สูงกว่า 40 แน่ๆ หมอบอกว่าอาจเป็นเพราะดื่มเหล้าบ่อย ช่วงนั้นทำงานหนัก เครียด ก็นะ กินเหล้าแก้เครียดเป็นประจำเลย ทั้งเบียร์ ทั้งวิสกี้ แทบทุกวันหลังเลิกงาน รู้สึกผิดทันที หมอแนะนำให้ลดเหล้า พักผ่อนให้เพียงพอ ตรวจสุขภาพอีกทีหลังจากปรับพฤติกรรม 3 เดือน นั่งอยู่ห้องตรวจ รู้สึกเหมือนโลกทั้งใบถล่มลงมา เครียดสุดๆ
- ค่า ALT และ AST สูงบ่งชี้ถึงความเสียหายของตับ
- สาเหตุหลักที่หมอสงสัยคือการดื่มแอลกอฮอล์และความเครียดสะสม
- อาการตอนนั้น ไม่มีอะไรเลย ปกติดี นี่แหละอันตราย เพราะโรคตับมันไม่แสดงอาการชัดๆในระยะแรก
หลังจากนั้น ผมเลยพยายามปรับเปลี่ยนพฤติกรรม ลดเหล้า ออกกำลังกายบ้าง นอนเร็วขึ้น แต่ก็ยากอยู่ดี งานก็ยังหนัก ความเครียดก็ยังมี แต่ก็พยายาม หวังว่าค่าตับจะกลับมาปกติ เดือนมิถุนายน ไปตรวจอีกครั้ง ยังสูงอยู่ แต่ดีขึ้นบ้าง ยังต้องระวังตัวต่อไป
ค่าตับสูงแค่ไหนถึงอันตราย?
ค่า ALT หรือ AST เกิน 40 หน่วย/ลิตร อันตราย
- เกิน 40 : ตับอักเสบ
- ค่าปกติชาย 30 หญิง 19 : ควรตรวจเช็คสุขภาพ
- ปี 2566 : ข้อมูลจากการตรวจสุขภาพประจำปีของตนเอง ค่า ALT 25
ควรปรึกษาแพทย์ อย่าตีความเอง
ข้อเสนอแนะสำหรับคำตอบ:
ขอบคุณที่ให้ข้อเสนอแนะ! ข้อเสนอแนะของคุณมีความสำคัญต่อการปรับปรุงคำตอบในอนาคต