รู้ได้ไงว่ามดลูกเข้าอู่แล้ว

สัญญาณบอกว่ามดลูกเข้าอู่: การฟื้นตัวหลังคลอดที่คุณแม่ควรรู้

การคลอดบุตรเป็นการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่สำหรับร่างกายคุณแม่ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง มดลูกที่ขยายใหญ่ขึ้นตลอดระยะเวลาการตั้งครรภ์จะต้องค่อยๆ กลับคืนสู่สภาพเดิม ซึ่งเรียกว่า “การเข้าอู่ของมดลูก” กระบวนการนี้มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อสุขภาพและสุขภาวะของคุณแม่หลังคลอด การสังเกตสัญญาณที่บ่งบอกว่ามดลูกกำลังเข้าอู่จึงเป็นเรื่องที่คุณแม่ควรให้ความใส่ใจ

กระบวนการเข้าอู่ของมดลูกคืออะไร?

หลังจากคลอดบุตร มดลูกจะเริ่มหดตัวเพื่อขับรกและเนื้อเยื่อที่เหลืออยู่ออกมา พร้อมทั้งค่อยๆ ลดขนาดลงสู่สภาพเดิมก่อนการตั้งครรภ์ โดยปกติ มดลูกจะลดขนาดลงอย่างรวดเร็วในช่วง 1-2 สัปดาห์แรกหลังคลอด และจะใช้เวลาประมาณ 6-8 สัปดาห์ในการกลับคืนสู่ขนาดปกติอย่างสมบูรณ์

จะรู้ได้อย่างไรว่ามดลูกกำลังเข้าอู่?

การสังเกตสัญญาณต่างๆ จะช่วยให้คุณแม่ทราบว่ามดลูกกำลังเข้าอู่ตามปกติหรือไม่:

• การคลำพบมดลูก: หลังคลอดบุตร คุณแม่จะสามารถคลำพบมดลูกได้บริเวณหน้าท้องส่วนล่าง โดยจะรู้สึกเหมือนลูกบอลแข็งๆ ขนาดใหญ่ เมื่อเวลาผ่านไป มดลูกจะค่อยๆ เล็กลงเรื่อยๆ และจะจมลงไปในอุ้งเชิงกรานจนคลำไม่พบในที่สุด
• อาการปวดมดลูก: อาการปวดมดลูก (afterpains) เป็นอาการที่พบได้บ่อยหลังคลอด โดยเฉพาะอย่างยิ่งในคุณแม่ที่เคยคลอดบุตรมาแล้ว อาการปวดนี้เกิดจากการหดรัดตัวของมดลูกเพื่อขับเลือดและเนื้อเยื่อที่เหลืออยู่ออกมา การให้นมบุตรจะกระตุ้นการหลั่งฮอร์โมนออกซิโทซิน ซึ่งจะยิ่งกระตุ้นให้มดลูกหดตัว ทำให้คุณแม่อาจรู้สึกปวดมากขึ้นขณะให้นมบุตร อาการปวดมดลูกนี้มักจะดีขึ้นภายใน 2-3 วันหลังคลอด
• น้ำคาวปลา: น้ำคาวปลาคือของเหลวที่ประกอบด้วยเลือด เยื่อบุโพรงมดลูก และน้ำเมือกที่ถูกขับออกมาจากมดลูกหลังคลอด ในช่วงแรก น้ำคาวปลาจะมีสีแดงสดและมีปริมาณมาก จากนั้นจะค่อยๆ เปลี่ยนเป็นสีชมพู สีน้ำตาล และสีเหลืองใสในที่สุด โดยปกติ น้ำคาวปลาจะหมดไปภายใน 4-6 สัปดาห์หลังคลอด
• การลดขนาดของหน้าท้อง: หน้าท้องของคุณแม่จะค่อยๆ ลดขนาดลงหลังคลอด เนื่องจากมดลูกกำลังเล็กลงและกล้ามเนื้อหน้าท้องเริ่มกลับคืนสู่สภาพเดิม
• อาการไม่สบายตัว: คุณแม่อาจรู้สึกไม่สบายตัว หรือปวดเมื่อยบริเวณท้องน้อย หรือหลังส่วนล่างในช่วงแรกหลังคลอด อาการเหล่านี้มักจะดีขึ้นเมื่อมดลูกเข้าอู่ได้ดี

ข้อควรระวัง:

แม้ว่าอาการต่างๆ ข้างต้นจะเป็นสัญญาณบ่งบอกว่ามดลูกกำลังเข้าอู่ แต่หากคุณแม่มีอาการผิดปกติ เช่น:

• น้ำคาวปลามีกลิ่นเหม็น หรือมีสีผิดปกติ
• น้ำคาวปลามีปริมาณมากผิดปกติ หรือมีลิ่มเลือดขนาดใหญ่ไหลออกมา
• มีไข้สูง
• มีอาการปวดท้องรุนแรง

ควรรีบปรึกษาแพทย์ทันที เนื่องจากอาจเป็นสัญญาณของภาวะแทรกซ้อน เช่น การติดเชื้อในมดลูก หรือภาวะรกค้าง ซึ่งจำเป็นต้องได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที

การดูแลตัวเองเพื่อช่วยให้มดลูกเข้าอู่ได้ดี:

• พักผ่อนให้เพียงพอ: การพักผ่อนอย่างเต็มที่ช่วยให้ร่างกายฟื้นตัวได้เร็วขึ้น และช่วยให้มดลูกเข้าอู่ได้ดีขึ้น
• ให้นมบุตร: การให้นมบุตรกระตุ้นการหลั่งฮอร์โมนออกซิโทซิน ซึ่งจะช่วยให้มดลูกหดตัวและเข้าอู่ได้เร็วขึ้น
• รับประทานอาหารที่มีประโยชน์: การรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ โดยเฉพาะอาหารที่อุดมไปด้วยธาตุเหล็ก จะช่วยให้ร่างกายฟื้นตัวและป้องกันภาวะโลหิตจาง
• ทำความสะอาดร่างกาย: รักษาความสะอาดของร่างกาย โดยเฉพาะบริเวณอวัยวะเพศ เพื่อป้องกันการติดเชื้อ
• ปรึกษาแพทย์: หากมีข้อสงสัย หรืออาการผิดปกติ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อขอคำแนะนำและการรักษาที่เหมาะสม

การดูแลตัวเองอย่างเหมาะสมหลังคลอดจะช่วยให้คุณแม่ฟื้นตัวได้เร็วขึ้น และช่วยให้มดลูกเข้าอู่ได้ดี ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญต่อสุขภาพและสุขภาวะของคุณแม่ในระยะยาว