องค์ประกอบของการสื่อสารมี 4 องค์ประกอบ คืออะไรบ้าง
การสื่อสารมีองค์ประกอบหลัก 4 อย่าง คือ
-
ผู้ส่งสาร (Sender): บุคคลหรือแหล่งกำเนิดข้อความ เป็นจุดเริ่มต้นกระบวนการ
-
ผู้รับสาร (Receiver): บุคคลหรือกลุ่มเป้าหมายที่รับข้อความ ตีความและตอบสนอง
-
สาร (Message): ข้อความหรือข้อมูลที่ต้องการสื่อสาร อาจเป็นคำพูด ภาพ หรือสัญลักษณ์
-
ช่องทางและสื่อ (Channel & Media): วิธีการส่งสาร เช่น การพูด การเขียน สื่อสิ่งพิมพ์ สื่อดิจิทัล เป็นต้น มีผลต่อประสิทธิภาพการสื่อสาร
องค์ประกอบการสื่อสารมีอะไรบ้าง?
เอ่อ… องค์ประกอบการสื่อสารเหรอ? เอาจริงๆ นะ ตอนเรียนมาก็จำได้แค่ว่ามี Sender, Receiver, Message แล้วก็ Channel อ่ะ เหมือนแบบ ผู้ส่ง, ผู้รับ, เนื้อหา, ช่องทาง… มั้ง? ไม่แน่ใจว่าถูกเป๊ะๆ ไหมนะ แต่ประมาณนี้แหละ
คือตอนนั้น อาจารย์ก็สอนๆ ไป แต่เราก็แอบง่วงนิดนึง (สารภาพเลย 555) แต่จำได้ว่ามันวนๆ อยู่แค่นี้แหละ ใครพูด ใครฟัง พูดอะไร แล้วพูดผ่านอะไร ง่ายๆ เลย
แล้วก็…เอ่อ…เคยเจอสถานการณ์ที่แบบ พูดไปแล้วคนไม่เข้าใจป่ะ? นั่นแหละ อาจจะเป็นเพราะช่องทางมันไม่ดีก็ได้นะ แบบส่งอีเมล แต่คนไม่ได้เช็ค หรือพูดเสียงเบาไป อะไรแบบนี้อะ
แล้วก็เคยมีนะ ตอนไปเที่ยวเชียงใหม่กับเพื่อนเมื่อปีที่แล้ว (จำได้เลย 15 มกราคม 2566) เราพูดภาษาเหนือไม่ได้ไง ก็สื่อสารกับคนท้องถิ่นลำบากมาก อันนั้นก็เป็นปัญหาเรื่อง ‘สาร’ เหมือนกันนะ คือเราส่ง ‘สาร’ ที่เขาไม่เข้าใจไง
สรุปคือ… Sender, Receiver, Message, Channel นี่แหละ ที่สำคัญ!
องค์ประกอบของการสื่อสารมีอะไรบ้าง จงอธิบาย
การสื่อสาร ประกอบด้วย:
-
ผู้ส่ง: ต้นกำเนิดสาร. ตัวอย่างเช่น ปีนี้ผมเขียนอีเมลถึงลูกค้ารายใหญ่เรื่องการชำระหนี้ค้างชำระ.
-
ข้อความ: สาระสำคัญที่ต้องการสื่อ. ความชัดเจนสำคัญ. ไม่มีอะไรมากไปกว่านั้น.
-
ช่องทาง: สื่อกลางในการส่งสาร เช่น อีเมล, โทรศัพท์, การประชุมตัวต่อตัว. ผมเลือกอีเมลเพราะเป็นทางการ
-
ผู้รับ: เป้าหมายของการสื่อสาร. ในกรณีนี้ คือ ลูกค้า.
-
ข้อเสนอแนะ: การตอบสนองของผู้รับต่อข้อความ. สำคัญต่อการประเมินประสิทธิภาพ. เช่น การชำระเงิน หรือการติดต่อกลับ. ไม่มีการตอบกลับใดๆ ถือเป็นข้อเสนอแนะเช่นกัน นั่นบ่งบอกอะไรบางอย่าง.
ทั้งหมดทำงานประสานกัน ไม่ใช่เพียงแค่ส่งสาร แต่เป็นการสร้างความหมายร่วมกัน จุดจบของการสื่อสาร คือ การเข้าใจตรงกัน หรือไม่ก็ไม่ใช่. โลกมันก็แค่นั้นแหละ.
การสื่อสารเชิงวัจนะคืออะไร
อืมมม… การสื่อสารเชิงวัจนะนะเหรอ? ง่ายๆเลยคือการใช้คำพูดไง พูดคุยกันนี่แหละ! เขียนก็ได้นะ อีเมลล์ ไลน์ อะไรแบบนี้ แต่ต้องมีภาษา อืม… งงๆป่ะ?
- พูดตรงๆเลยก็คือ การใช้คำพูด การเขียน คือการสื่อสารผ่านตัวหนังสือ
- อย่างเช่น คุยโทรศัพท์กับแม่ หรือส่งข้อความหาเพื่อน นั่นแหละ การสื่อสารเชิงวัจนะ!
คิดไปคิดมา มันก็เหมือนกับการใช้ภาษาเพื่อถ่ายทอดความคิดความรู้สึกนั่นแหละ แต่ว่า… เอ๊ะ หรือเปล่า?
ปีนี้ฉันเรียนวิชาการสื่อสารมา อาจารย์บอกว่า มันสำคัญมากนะ ในการทำงาน ในการใช้ชีวิต โอ้โห จริงด้วย! ฉันเองก็ใช้มันตลอดเวลาเลยนี่นา ทุกวันนี้ใช้แต่ไลน์กับเพื่อน ไม่ค่อยได้คุยกันจริงๆซะแล้วสิ
- การประชุมออนไลน์ ใช้ภาษาพูดผ่านระบบ
- รายงานส่งอาจารย์ ใช้ภาษาเขียน
แล้วถ้าไม่มีภาษาล่ะ? จะสื่อสารกันยังไง? ใช้ภาษากายเหรอ? นั่นก็อีกเรื่องนึงแล้ว ไม่ใช่การสื่อสารเชิงวัจนะ เฮ้อ… ปวดหัว ไปกินขนมดีกว่า!
คุณสมบัติ 4 ประการของระบบการสื่อสารข้อมูล ประกอบด้วยอะไรบ้าง
อื้อหือ คำถามนี้ ตอนเรียนมหาลัยปี 4 วิชาการสื่อสาร อาจารย์อธิบายจนปวดหัวเลย จำได้แม่นว่า ตอนนั้นนั่งเรียนอยู่ห้อง 304 ตึกคณะมนุษย์ศาสตร์ จุฬาฯ ร้อนมากด้วย เหงื่อท่วม แทบจะเอาพัดลมมาเป่าหน้าตัวเองอยู่แล้ว เอาล่ะ มาตอบคำถามดีกว่า
คุณสมบัติ 4 ประการของระบบการสื่อสารข้อมูลเนี่ยนะ ตอนนั้นอาจารย์เน้นย้ำมาก แต่ฉันจำได้ไม่ครบทุกข้อหรอกนะ จริงๆ จำได้แค่คร่าวๆ ลองนึกดูนะ…
- ความถูกต้อง (Accuracy): ข้อมูลต้องถูกต้องแม่นยำ นี่คือเรื่องสำคัญที่สุด ถ้าข้อมูลผิดไป แผนการทั้งโครงการพังหมด จำได้เลย ตอนทำโปรเจคจบ ข้อมูลผิดไปนิดเดียว ต้องแก้กันแทบตาย เสียเวลาไปเป็นอาทิตย์ เครียดมาก
- ความสมบูรณ์ (Completeness): ข้อมูลต้องครบถ้วน ไม่ใช่ส่งแค่ครึ่งๆ กลางๆ ต้องครอบคลุมทุกแง่มุมที่เกี่ยวข้อง นี่ก็สำคัญ ตอนนั้น เพื่อนฉันส่งงานไม่ครบ โดนอาจารย์หักคะแนนไปเยอะเลย
- ความทันเวลา (Timeliness): ส่งข้อมูลให้ตรงเวลา ไม่ใช่ส่งช้า เพราะถ้าช้า มันก็ใช้ไม่ได้แล้ว เหมือนตอนส่งใบสมัครงาน ส่งช้ากว่ากำหนด เค้าก็ไม่รับ เสียโอกาสเลย
- ความสอดคล้อง (Consistency): ข้อมูลต้องสอดคล้องกัน ไม่ขัดแย้งกันเอง จำได้ตอนทำวิทยานิพนธ์ ข้อมูลไม่สอดคล้องกัน ต้องแก้ไขกันจนหัวหมุน
ส่วนองค์ประกอบการสื่อสาร ผู้ส่งสาร ผู้รับสาร สาร ช่องทาง พื้นฐานมาก ง่ายๆ แบบนี้แหละ เหมือนอาจารย์แกสอนเด็กประถม ง่ายเกินไปสำหรับฉัน แต่ก็จำได้อยู่ดี ตอนนั้นฉันนั่งมองวิวจากห้องเรียน เพลินไปเลย อาจารย์พูดอะไรไม่รู้เรื่องเลย
เอาจริงๆ ถ้าอยากได้รายละเอียดมากกว่านี้ ลองไปค้นคว้าเพิ่มเติมจากตำราดูนะ ฉันจำได้แค่เท่านี้จริงๆ ความจำฉันไม่ค่อยดี ขอโทษด้วยนะ
7c มีอะไรบ้าง
7C หรอ… เพื่อการสื่อสารที่ดีนะ
เหมือนนั่งคุยกันข้างกองไฟเลย เนาะ… ค่อยๆ คิดตามนะ
- ชัดเจน (Clear): คือแบบ… พูดให้เข้าใจง่ายๆ อ่ะ ไม่ต้องอ้อมค้อม
- ถูกต้อง (Correct): ข้อมูลต้องเป๊ะนะ… อย่ามั่ว
- ครบถ้วน (Complete): เล่าให้หมดเปลือก… ไม่กั๊ก
- หนักแน่นมีสาระ (Concrete): มีหลักฐาน… ไม่ใช่ลมปาก
- กระชับ (Concise): สั้นๆ ได้ใจความ… ไม่เยิ่นเย้อ
- สมเหตุสมผล (Coherent): เรื่องเดียวกัน… ไม่ตีกันเอง
- มีมารยาท (Courteous): พูดจาดีๆ… มีน้ำใจ
มันก็… แค่นี้แหละมั้ง… แต่ทำจริงๆ มันยากนะ
ผู้ส่ง (Sender) คืออะไร
ผู้ส่ง (Sender) ในบริบทการสื่อสาร หมายถึงแหล่งกำเนิดของสารสนเทศ เป็นจุดเริ่มต้นของกระบวนการสื่อสารที่ส่งข้อมูลไปยังผู้รับ (Receiver) อาจเป็นได้ทั้งบุคคลหรืออุปกรณ์ เช่นเดียวกับที่คุณกล่าว
-
มนุษย์: ตัวอย่างเช่น นักเขียนหนังสือ, วิทยากร, ผู้บรรยาย, หรือแม้แต่เพื่อนที่กำลังคุยกับเรา เราทุกคนล้วนเป็นผู้ส่งในบางสถานการณ์ การสื่อสารระหว่างมนุษย์มีความซับซ้อน เพราะมีปัจจัยทางอารมณ์และประสบการณ์ส่วนตัวมาเกี่ยวข้องเสมอ
-
อุปกรณ์: เช่น คอมพิวเตอร์, โทรศัพท์มือถือ (สมาร์ทโฟน), กล้องวงจรปิด, เซ็นเซอร์ต่างๆ อุปกรณ์เหล่านี้ทำหน้าที่เป็นสื่อกลางในการส่งข้อมูล แต่ข้อมูลนั้นถูกสร้างหรือควบคุมโดยบุคคล เช่น ระบบ AI ที่สร้างข้อความ ผู้สร้างระบบนั่นแหละ คือผู้ส่ง
สังเกตนะครับว่า แม้แต่ภาพจากกล้องวงจรปิดก็ยังมีผู้ควบคุมระบบอยู่เบื้องหลัง จึงไม่ใช่แค่เพียง “อุปกรณ์” อย่างเดียว มันเป็นส่วนหนึ่งของระบบที่ซับซ้อนกว่านั้น และผู้ที่สร้างหรือกำหนดการทำงานของระบบ นั่นแหละคือ ผู้ส่งที่แท้จริง นี่คือมุมมองที่ผมคิดว่าน่าสนใจ เพราะมันสะท้อนถึงความสัมพันธ์ระหว่างเทคโนโลยีและมนุษย์
ปีนี้ (2566) เทคโนโลยีการสื่อสารพัฒนาไปไกลมาก ทำให้รูปแบบและช่องทางการส่งข้อมูลมีความหลากหลายยิ่งขึ้น แต่หลักการพื้นฐานของผู้ส่งยังคงเหมือนเดิม นั่นคือ เป็นจุดเริ่มต้นของการไหลเวียนของข้อมูล
Receiver ในองค์ประกอบของการสื่อสารข้อมูลคืออะไร
ผู้รับคือปลายทาง จบที่เขา
- รับข้อมูลที่ส่งมา ไม่มีอะไรซับซ้อน
- ผู้ฟัง, ทีวี, เครื่องพิมพ์ พวกนั้นไง
- ข้อมูลคืออำนาจ ผู้รับตัดสินใจว่าจะใช้มันยังไง
เพิ่มเติม:
- อย่าสับสนกับตัวกลาง (medium) คนส่งสาร (sender) หรือรหัส (code)
- ผู้รับที่ “ดี” เข้าใจสิ่งที่ส่งมา ไม่ตีความผิด
- ความเงียบของผู้รับ บางครั้งดังกว่าคำพูด
ชาแนลแปลว่าอะไร
ชาแนลหรอ แปลว่าอะไรนะ? เหมือนเคยเรียนตอนปีหนึ่งอะ วิชา…อะไรวะ ลืม!
- ช่อง นี่แหละ ใช่เลย! (อันนี้มั่นใจ)
- ช่องสัญญาณด้วยปะ? คุ้นๆ
- ร่อง ก็ได้เหรอ เพิ่งรู้เลยนะเนี่ย
- ชั้นตัวกลาง? อันนี้ไม่เคยได้ยินอะ สงสัยต้องไปหาข้อมูลเพิ่ม
สรุป: ชาแนล = ช่อง (หลักๆ เลย), ช่องสัญญาณ, แล้วก็ ร่อง (อันนี้แถม)
ข้อเสนอแนะสำหรับคำตอบ:
ขอบคุณที่ให้ข้อเสนอแนะ! ข้อเสนอแนะของคุณมีความสำคัญต่อการปรับปรุงคำตอบในอนาคต