จะรู้ได้อย่างไรว่าผอมเกินไป

อย่ามองแค่ตัวเลข: สัญญาณเตือนเมื่อ “ผอมเกินไป” ที่คุณอาจมองข้าม

หลายคนใฝ่ฝันถึงรูปร่างผอมเพรียว แต่บางครั้งความผอมก็อาจเป็นสัญญาณบ่งบอกถึงปัญหาสุขภาพที่ซ่อนอยู่ การพึ่งพาแค่ค่าดัชนีมวลกาย (BMI) เพียงอย่างเดียวอาจไม่เพียงพอ เพราะสุขภาพที่ดีไม่ได้ขึ้นอยู่กับตัวเลขเพียงอย่างเดียว แต่รวมถึงความเป็นอยู่โดยรวมทั้งร่างกายและจิตใจ

BMI บอกอะไรเราได้บ้าง?

BMI เป็นเครื่องมือที่ใช้ประเมินน้ำหนักตัวเมื่อเทียบกับส่วนสูง ช่วยให้เราทราบว่าน้ำหนักอยู่ในเกณฑ์มาตรฐาน ต่ำกว่าเกณฑ์ หรือเกินเกณฑ์ อย่างไรก็ตาม BMI มีข้อจำกัด เพราะไม่ได้คำนึงถึงปัจจัยอื่นๆ เช่น มวลกล้ามเนื้อ มวลกระดูก อายุ เพศ และเชื้อชาติ ดังนั้น การมีค่า BMI อยู่ในเกณฑ์ปกติไม่ได้หมายความว่าคุณมีสุขภาพดีเสมอไป

สัญญาณเตือนที่ต้องสังเกต นอกเหนือจาก BMI

การสังเกตสุขภาพโดยรวมเป็นสิ่งสำคัญยิ่งกว่าการจ้องมองที่ตัวเลขบนตาชั่ง หากคุณพบว่าตัวเองมีอาการเหล่านี้ แม้ว่า BMI จะอยู่ในเกณฑ์ปกติ ควรรีบปรึกษาแพทย์:

• น้ำหนักลดลงอย่างรวดเร็ว: การลดน้ำหนักที่เกิดขึ้นอย่างไม่ได้ตั้งใจและรวดเร็ว แม้ว่าจะไม่ได้ควบคุมอาหารหรือออกกำลังกายอย่างหนัก อาจเป็นสัญญาณของปัญหาสุขภาพบางอย่าง เช่น โรคไทรอยด์เป็นพิษ โรคเบาหวาน หรือโรคมะเร็ง
• อ่อนเพลียอย่างต่อเนื่อง: อาการอ่อนเพลียที่ไม่สามารถอธิบายได้ และส่งผลกระทบต่อชีวิตประจำวัน อาจบ่งบอกถึงภาวะขาดสารอาหาร ภาวะโลหิตจาง หรือปัญหาการนอนหลับ
• ปัญหาการนอนหลับ: การนอนหลับไม่สนิท นอนไม่หลับ หรือตื่นกลางดึกบ่อยๆ อาจเป็นผลมาจากการขาดสารอาหาร หรือความเครียดที่ส่งผลต่อระบบประสาท
• ระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ: หากคุณเจ็บป่วยบ่อยกว่าปกติ เป็นหวัดง่าย หรือติดเชื้อต่างๆ ได้ง่าย นั่นอาจเป็นสัญญาณว่าร่างกายอ่อนแอและขาดสารอาหาร
• ผิวแห้ง ผมร่วง: สภาพผิวและเส้นผมสามารถบ่งบอกถึงสุขภาพภายในได้ ผิวที่แห้งกร้าน ผมร่วง หรือเล็บเปราะ อาจเป็นสัญญาณของการขาดวิตามินและแร่ธาตุที่จำเป็น
• ประจำเดือนมาไม่ปกติ (ในผู้หญิง): การมีประจำเดือนที่ไม่สม่ำเสมอ หรือประจำเดือนขาดหายไป อาจเป็นผลมาจากการที่ร่างกายขาดไขมันและพลังงานที่เพียงพอ
• รู้สึกหนาวง่าย: คนที่ผอมเกินไปมักจะรู้สึกหนาวง่ายกว่าคนทั่วไป เพราะร่างกายมีไขมันสะสมน้อย ซึ่งทำหน้าที่เป็นฉนวนกันความร้อน
• ความรู้สึกทางเพศลดลง: ภาวะทุพโภชนาการอาจส่งผลกระทบต่อฮอร์โมนเพศ ทำให้ความต้องการทางเพศลดลง

ทำไมต้องใส่ใจสุขภาพโดยรวม?

การมีน้ำหนักที่ต่ำกว่าเกณฑ์อาจนำไปสู่ปัญหาสุขภาพต่างๆ เช่น:

• ภาวะกระดูกพรุน: ผู้ที่ผอมเกินไปมีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคกระดูกพรุนมากขึ้น เพราะร่างกายขาดแคลเซียมและวิตามินดี
• ภาวะมีบุตรยาก: ในผู้หญิง การมีน้ำหนักที่ต่ำกว่าเกณฑ์อาจส่งผลกระทบต่อการตกไข่ และทำให้มีบุตรยาก
• ปัญหาหัวใจ: แม้ว่าการมีน้ำหนักเกินจะเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคหัวใจ แต่การผอมเกินไปก็อาจส่งผลเสียต่อหัวใจได้เช่นกัน
• ความเสี่ยงต่อการเสียชีวิตเพิ่มขึ้น: การวิจัยบางชิ้นแสดงให้เห็นว่าการมีน้ำหนักที่ต่ำกว่าเกณฑ์อาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการเสียชีวิตก่อนวัยอันควร

สิ่งที่คุณควรทำ

หากคุณสงสัยว่าตัวเองผอมเกินไป และมีอาการผิดปกติที่กล่าวมาข้างต้น สิ่งสำคัญที่สุดคือการปรึกษาแพทย์ เพื่อตรวจหาสาเหตุที่แท้จริง และรับคำแนะนำในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการกินและการใช้ชีวิตที่เหมาะสม

อย่าลืมว่า สุขภาพที่ดีไม่ได้หมายถึงการมีรูปร่างผอมเพรียวเสมอไป แต่หมายถึงการมีร่างกายที่แข็งแรง จิตใจที่แจ่มใส และสามารถใช้ชีวิตได้อย่างมีความสุข การดูแลสุขภาพโดยรวมอย่างสม่ำเสมอต่างหาก คือสิ่งสำคัญที่สุด