จะรู้ได้ไงว่าเป็นภูมิแพ้อากาศ

ฤดูเปลี่ยน ผิวระคาย เคืองจมูก น้ำตาไหล…หรือจะเป็นภูมิแพ้อากาศ?

อาการคันตา น้ำตาไหล คัดจมูก จามบ่อยๆ โดยเฉพาะในช่วงเช้าตรู่หรือยามเย็นอันแสนอบอุ่น เป็นปรากฏการณ์ที่หลายคนพบเจอ ยิ่งในช่วงที่อากาศเปลี่ยนแปลงบ่อย ฝนตกหนักสลับกับแดดจัด หรืออากาศแห้งแล้งจนรู้สึกแสบผิว หรือแม้แต่ในวันที่มลภาวะทางอากาศสูง อาการเหล่านี้มักจะรุนแรงขึ้นเป็นทวีคูณ และหลายคนอาจสงสัยว่านี่คือสัญญาณของภูมิแพ้อากาศหรือไม่

ภูมิแพ้อากาศ หรือที่รู้จักกันในชื่อ โรคไข้ละอองฟาง (Allergic Rhinitis) เป็นภาวะที่ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายตอบสนองต่อสารก่อภูมิแพ้ในอากาศอย่างผิดปกติ สารก่อภูมิแพ้เหล่านี้อาจเป็นละอองเกสรดอกไม้ ไรฝุ่น เชื้อรา หรือมลภาวะต่างๆ เช่น ฝุ่นควันจากท่อไอเสีย ควันไฟป่า รวมถึงสารเคมีบางชนิดที่ปนเปื้อนอยู่ในอากาศ เมื่อร่างกายสัมผัสกับสารก่อภูมิแพ้ ระบบภูมิคุ้มกันจะปล่อยสารฮิสตามีนออกมา ซึ่งเป็นสาเหตุของอาการต่างๆ ที่เราพบเห็น อาทิ คันจมูก จาม น้ำมูกไหล คันตา ตาแดง น้ำตาไหล และอาจมีอาการคันคอ คันผิวหนังร่วมด้วย ในบางรายอาจมีอาการรุนแรงถึงขั้นหอบหืดตามมา

การสังเกตตัวเองว่ามีอาการเหล่านี้มากน้อยเพียงใด เป็นสิ่งสำคัญในการคาดการณ์ว่าอาจเป็นภูมิแพ้อากาศหรือไม่ ลองสังเกตดูว่าอาการของคุณแย่ลงหรือดีขึ้นเมื่ออยู่ภายใต้สภาพแวดล้อมใดบ้าง เช่น อาการอาจรุนแรงขึ้นเมื่ออยู่กลางแจ้ง โดยเฉพาะในช่วงที่มีละอองเกสรดอกไม้ หรือในวันที่อากาศมีมลภาวะสูง หรืออาจแย่ลงเมื่ออยู่ในห้องแอร์ที่มีอากาศแห้ง หรือในห้องที่ไม่ได้ทำความสะอาดบ่อยๆ จนมีฝุ่นละอองสะสมอยู่มาก หากคุณสังเกตเห็นความสัมพันธ์ระหว่างอาการของคุณกับสภาพแวดล้อม และอาการเหล่านั้นมักเกิดขึ้นซ้ำๆ โดยเฉพาะในช่วงฤดูกาลเปลี่ยนแปลง ก็มีความเป็นไปได้สูงว่าคุณอาจเป็นภูมิแพ้อากาศ

อย่ามองข้ามอาการเหล่านี้ เพราะหากปล่อยไว้นานโดยไม่ได้รับการรักษาที่เหมาะสม อาจนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนได้ เช่น การติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจ การอักเสบของไซนัส หรือแม้แต่หอบหืด ซึ่งจะทำให้คุณภาพชีวิตแย่ลง การวินิจฉัยโรคภูมิแพ้อากาศทำได้โดยแพทย์ โดยอาจมีการตรวจประวัติอาการ การตรวจร่างกาย และอาจมีการทดสอบการแพ้เพื่อยืนยันสาเหตุของการแพ้ การรักษาอาจรวมถึงการใช้ยาแก้แพ้ การฉีดวัคซีนภูมิแพ้ หรือการปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตเพื่อลดการสัมผัสกับสารก่อภูมิแพ้

ดังนั้น หากคุณมีอาการคันตา น้ำตาไหล คัดจมูก จามบ่อยๆ และสงสัยว่าอาจเป็นภูมิแพ้อากาศ อย่าลังเลที่จะปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ การได้รับการวินิจฉัยและการรักษาที่ถูกต้องจะช่วยบรรเทาอาการและป้องกันภาวะแทรกซ้อนในระยะยาว อย่าปล่อยให้จมูกคัด ตาคัน มาทำลายคุณภาพชีวิตของคุณ เพราะสุขภาพที่ดี เริ่มต้นได้จากการดูแลตัวเองอย่างถูกวิธี