ทำไมกินสเตียรอยด์แล้วตัวบวม

บวมน้ำจากสเตียรอยด์: มากกว่าแค่การกักเก็บน้ำ

การรับประทานสเตียรอยด์เป็นเวลานาน มักนำมาซึ่งอาการบวมน้ำที่หลายคนประสบพบเจอ แม้ว่าคำอธิบายทั่วไปจะชี้ไปที่การกักเก็บน้ำในร่างกาย แต่กระบวนการที่แท้จริงซับซ้อนกว่านั้นมาก การบวมน้ำจากสเตียรอยด์ไม่ใช่เพียงแค่ “น้ำหนักขึ้น” แต่เป็นผลมาจากปฏิกิริยาที่สลับซับซ้อนภายในร่างกาย โดยมีหลายปัจจัยที่ร่วมส่งผลกระทบ

กลไกการกักเก็บน้ำ: สเตียรอยด์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งคอร์ติโคสเตียรอยด์ มีผลต่อการทำงานของฮอร์โมน ทำให้ร่างกายเพิ่มการผลิตและการดูดซึมโซเดียม ซึ่งเป็นแร่ธาตุที่ดึงดูดน้ำเข้าสู่เซลล์และเนื้อเยื่อ การเพิ่มขึ้นของโซเดียมจะนำไปสู่การกักเก็บน้ำมากขึ้น ส่งผลให้เกิดอาการบวม โดยเฉพาะบริเวณใบหน้า มือ เท้า และข้อเท้า นอกจากนี้ สเตียรอยด์ยังสามารถลดการขับปัสสาวะ ทำให้ร่างกายกำจัดน้ำออกได้น้อยลง ยิ่งทำให้ภาวะบวมน้ำรุนแรงขึ้น

มากกว่าน้ำ: ไขมันและการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างร่างกาย

การเพิ่มน้ำหนักจากสเตียรอยด์ไม่ได้เกิดจากน้ำเพียงอย่างเดียว การเปลี่ยนแปลงทางเมตาบอลิซึมที่เกิดจากสเตียรอยด์ ส่งผลให้เกิดการสะสมไขมันเพิ่มขึ้น โดยเฉพาะบริเวณหน้าท้อง หลัง และใบหน้า ลักษณะการสะสมไขมันนี้แตกต่างจากการเพิ่มน้ำหนักทั่วไป ซึ่งมักกระจายตัวทั่วร่างกาย การสะสมไขมันที่มากขึ้นนี้จะยิ่งทำให้รู้สึกตัวบวมมากขึ้น และเปลี่ยนแปลงรูปร่างของร่างกายอย่างเห็นได้ชัด

ปัจจัยเสี่ยงและความรุนแรงของอาการ:

ความรุนแรงของอาการบวมน้ำจากสเตียรอยด์แตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล ขึ้นอยู่กับปริมาณ ระยะเวลาในการรับประทาน ชนิดของสเตียรอยด์ และสุขภาพโดยรวมของผู้รับประทาน ผู้ที่มีประวัติโรคหัวใจ ไต หรือตับ มีความเสี่ยงที่จะเกิดภาวะแทรกซ้อนจากอาการบวมน้ำมากขึ้น

การรับมือและการป้องกัน:

การลดปริมาณการบริโภคโซเดียม การดื่มน้ำมากๆ และการออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ อาจช่วยลดอาการบวมน้ำได้บ้าง แต่ไม่ใช่ทางแก้ปัญหาหลัก การปรึกษาแพทย์เป็นสิ่งสำคัญ แพทย์จะประเมินสภาพร่างกาย และปรับเปลี่ยนแผนการรักษา รวมถึงพิจารณาการใช้ยาอื่นๆ ที่มีผลข้างเคียงน้อยกว่า หรือหาสาเหตุอื่นๆ ที่อาจทำให้เกิดอาการบวมน้ำร่วมด้วย

สรุป:

อาการบวมน้ำจากสเตียรอยด์เป็นผลมาจากการกักเก็บน้ำและการสะสมไขมัน ที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงทางเมตาบอลิซึมในร่างกาย การรับประทานสเตียรอยด์อย่างต่อเนื่อง ควรอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์ เพื่อติดตามอาการ และรับการรักษาที่เหมาะสม เพื่อลดความเสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อนต่างๆ อย่าพยายามรักษาตัวเอง ควรปรึกษาแพทย์เสมอหากมีข้อสงสัยหรือกังวลเกี่ยวกับอาการบวมน้ำหรือผลข้างเคียงอื่นๆ จากการรับประทานสเตียรอยด์