วิตามินอะไรลดการอักเสบในร่างกาย

อาการอักเสบในร่างกาย เกิดจากอะไร

อาการอักเสบ: รากเหง้าแห่งการต่อสู้

• เชื้อโรค: แบคทีเรีย ไวรัส เชื้อรา พาราไซต์ ล้วนกระตุ้นการตอบสนอง
• สารพิษ: สารเคมี สิ่งแวดล้อม ร่างกายต่อต้าน เกิดปฏิกิริยา
• บาดเจ็บ: เนื้อเยื่อฉีกขาด กระบวนการซ่อมแซม อักเสบตามมา

ปีนี้ (2566) งานวิจัยเน้นศึกษา กลไกการอักเสบระดับเซลล์ เพื่อพัฒนายาต้านอักเสบ ที่มีประสิทธิภาพสูงขึ้น ลดผลข้างเคียง

• ระบบภูมิคุ้มกันผิดปกติ: โรค autoimmune ร่างกายโจมตีตัวเอง เกิดการอักเสบเรื้อรัง
• พันธุกรรม: มีผลต่อความเสี่ยงต่อการเกิดโรคอักเสบ บางโรคมีการถ่ายทอดทางพันธุกรรม
• ปัจจัยเสี่ยงอื่นๆ: เช่น โภชนาการ การนอนหลับ ความเครียด ล้วนมีบทบาทสำคัญ

การอักเสบ คือกลไกป้องกัน แต่ถ้ารุนแรงเกินไป ทำลายตัวเอง สมดุลจึงสำคัญ ชีวิตคือสมการที่ซับซ้อน

มีอาการอักเสบ ไม่ควรกินอะไร

เมื่อเกิดการอักเสบในร่างกาย การเลือกรับประทานอาหารอย่างชาญฉลาดถือเป็นสิ่งสำคัญมาก เพราะอาหารบางชนิดอาจกระตุ้นหรือเพิ่มความรุนแรงของการอักเสบได้โดยไม่รู้ตัว เหมือนเป็นการเติมเชื้อเพลิงให้กองไฟ

สำหรับผู้ป่วยที่มีภาวะกล้ามเนื้ออักเสบ สิ่งที่ควรใส่ใจเป็นพิเศษคืออาหารที่อาจส่งผลเสียต่อการฟื้นตัวของกล้ามเนื้อและกระบวนการอักเสบภายในร่างกาย มีอาหารหลายกลุ่มที่ต้องระวัง

• สัตว์ปีกบางชนิด: ไก่ เป็ด ห่าน และนกกระทา อาจมีสารบางอย่างที่ส่งเสริมการอักเสบในบางคน แม้จะดูเหมือนเป็นแหล่งโปรตีนที่ดีก็ตามที
• ปลากระป๋อง: มีโซเดียมสูงและอาจมีสารปรุงแต่งที่ไม่จำเป็นต่อร่างกายในช่วงที่กำลังอักเสบ
• เครื่องในสัตว์: มีกรดยูริกสูง ซึ่งอาจทำให้เกิดการอักเสบได้
• ชีส: โดยเฉพาะชีสที่มีไขมันสูง อาจกระตุ้นการอักเสบในบางคนที่มีความไวต่อผลิตภัณฑ์จากนม
• อาหารรสเค็มจัด: โซเดียมในปริมาณมากเกินไปจะส่งผลเสียต่อสมดุลของร่างกายและเพิ่มการอักเสบ
• เนื้อวัว: โดยเฉพาะเนื้อแดงที่มีไขมันสูง อาจส่งผลเสียต่อกระบวนการอักเสบ
• ผักบางชนิด: ต้นอ่อนทานตะวัน ถั่งงอก แตงกวา กระถิน ชะอม สะตอ ลูกเนียง ลูกเหรียง และหน่อไม้ อาจมีสารที่กระตุ้นการอักเสบในบางคน ต้องสังเกตอาการของตัวเองหลังรับประทาน
• ขนมหวานรสหวานจัด: ข้าวเหนียวมูลและแกงกะทิ มีปริมาณน้ำตาลและไขมันสูง ซึ่งเป็นตัวการสำคัญที่ทำให้เกิดการอักเสบ

หมายเหตุ: รายการอาหารข้างต้นเป็นเพียงแนวทางเบื้องต้น การตอบสนองของร่างกายต่ออาหารแต่ละชนิดอาจแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล ทางที่ดีที่สุดคือการปรึกษาแพทย์หรือนักโภชนาการเพื่อรับคำแนะนำเฉพาะบุคคล

ข้อมูลเพิ่มเติม:

• ผักบางชนิดในรายการ อาจเป็นประโยชน์ต่อคนอื่น: ความซับซ้อนของชีวเคมีในร่างกายมนุษย์ทำให้ไม่มีกฎเกณฑ์ตายตัว อาหารที่ “ไม่ดี” สำหรับคนหนึ่ง อาจเป็น “ยา” สำหรับอีกคนหนึ่งก็ได้
• ความสำคัญของการสังเกตตัวเอง: การจดบันทึกอาหารที่รับประทานและอาการที่เกิดขึ้นหลังรับประทาน จะช่วยให้เราเข้าใจร่างกายของตัวเองได้ดีขึ้น
• ปรัชญาการกิน: การกินอย่างมีสติ (mindful eating) เป็นมากกว่าแค่การเลือกอาหาร แต่เป็นการใส่ใจในกระบวนการทั้งหมด ตั้งแต่การเลือกซื้อวัตถุดิบ การปรุงอาหาร ไปจนถึงการรับประทาน

ร่างกายอักเสบมีอาการยังไง

อาการอักเสบขึ้นอยู่กับตำแหน่งและความรุนแรง โดยทั่วไปอาการอักเสบเฉียบพลันชัดเจน คือ ปวด บวม แดง ร้อน แต่ถ้าเป็นเรื้อรัง มักแสดงอาการซ่อนเร้น ยากต่อการสังเกต เหมือนเป็นอาการปกติไปเสียแล้ว อันที่จริง การอักเสบเรื้อรังนี้ น่ากลัวกว่าที่คิด เพราะค่อยๆทำลายร่างกายโดยที่เราไม่รู้ตัว เหมือนกับความเสื่อมของโครงสร้างภายในช้าๆนั่นแหละครับ

• อาการอักเสบเฉียบพลัน: เห็นได้ชัดเจน ปวด บวม แดง ร้อน ตรงจุดที่อักเสบ เป็นแบบฉับพลัน หายได้ในเวลาไม่นาน

• อาการอักเสบเรื้อรัง: อาการไม่ชัดเจน อาจมีอาการปวดเรื้อรัง ความเหนื่อยล้า อ่อนเพลีย หรืออาการอื่นๆที่ดูไม่เกี่ยวข้อง เช่น ปวดหัวเรื้อรัง ปวดข้อ มีแผลในปากบ่อย ผมร่วง หรือผิวหนังแห้ง ซึ่งอาการเหล่านี้ ถ้าไม่สังเกตดีๆ อาจคิดว่าเป็นเรื่องปกติ แต่จริงๆแล้ว อาจเป็นสัญญาณของการอักเสบเรื้อรังที่สะสมมาอย่างยาวนานก็ได้ ผมเคยเจอเคสเพื่อนที่ปวดหัวบ่อยๆ สุดท้ายไปตรวจพบว่าเป็นโรค autoimmune นั่นแหละครับ สะท้อนให้เห็นว่า การอักเสบเรื้อรัง มันซ่อนเร้นจริงๆ

  มันเหมือนกับการค่อยๆกัดกร่อน ไม่ใช่การโจมตีแบบรุนแรง

ลองสังเกตตัวเองดูนะครับ ว่ามีอาการเหล่านี้หรือไม่ แล้วปรึกษาแพทย์หากกังวล อย่ามองข้ามอาการเล็กๆน้อยๆ เพราะมันอาจเป็นสัญญาณเตือนภัยที่สำคัญ

เพิ่มเติม: การตรวจเลือด เช่น การวัดค่า CRP และ ESR สามารถช่วยในการตรวจหาการอักเสบในร่างกายได้ แต่การวินิจฉัยที่ถูกต้อง จำเป็นต้องอาศัยการตรวจร่างกายและประวัติทางการแพทย์อย่างละเอียดจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญครับ

อาการอักเสบ หายเองได้ไหม

อักเสบหายเองได้มั้ยอ่ะ? บางทีก็หายเองนะ แต่ถ้าเป็นแบบเรื้อรังอ่ะ อันนี้ไม่ไหว ต้องหาหมอ เพื่อนฉันคนนึงเป็นอักเสบข้อ นานมากกกกก สุดท้ายต้องกินยา ฉีดยา เหนื่อยเลย

คือแบบนี้ อักเสบเนี่ยมันเป็นกลไกธรรมชาติของร่างกายแหละ ปกป้องตัวเอง แต่ถ้ามันอยู่นานเกินไป ก็ไม่ดีสิ ต้องระวังนะ

• อักเสบเฉียบพลัน หายเองได้ พักผ่อนเยอะๆ กินยาแก้ปวดลดไข้ ก็โอเคแล้ว
• อักเสบเรื้อรัง อันตรายกว่าเยอะ ควรไปหาหมอ อย่าชะล่าใจ อาจเป็นโรคอื่นๆซ่อนอยู่ด้วยนะ เพื่อนฉันนั่นแหละ ตอนแรกคิดว่าแค่ข้ออักเสบธรรมดา ปรากฎว่าเป็นโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ หนักกว่าเดิมอีก

ปีนี้เพื่อนฉันไปตรวจสุขภาพ หมอบอกว่า ต้องดูแลตัวเองให้ดีๆ งดของหวาน ลดอาหารมันๆ ออกกำลังกาย สำคัญมาก ถ้าปล่อยไว้นาน จะมีปัญหาเรื่องหัวใจด้วย เครียดเลย เพื่อนฉันเลยเริ่มดูแลสุขภาพอย่างจริงจัง ทานอาหารคลีน วิ่งทุกวัน ดูแลตัวเองดีขึ้นเยอะเลย หวังว่าจะหายขาดนะ

การอักเสบมีกี่แบบ

เงียบจังนะ คืนนี้… นึกถึงเรื่องการอักเสบแปลกๆ มันมีกี่แบบกันนะ รู้สึกเหมือนเคยอ่านเจอ แต่มันเลือนรางไปหมดแล้ว…

อืม… เท่าที่นึกออกตอนนี้นะ น่าจะมีสองแบบหลักๆ

• แบบแรก อักเสบแบบเฉียบพลัน เหมือนตอนนิ้วไปโดนมีดบาด ปวดๆ บวมๆ แดงๆ ร้อนๆ แล้วก็หายไปเองได้ จำได้ว่าปีที่แล้ว 2023 นิ้วก้อยข้างซ้ายโดนกระดาษบาด เจ็บแปล๊บเลย แบบนี้แหละมั้ง อักเสบเฉียบพลัน
• อีกแบบนึง อักเสบเรื้อรัง รู้สึกว่าอันนี้น่ากลัวกว่านะ เหมือนมันอักเสบแบบเรื่อยๆ ไม่หายขาดสักที เคยได้ยินว่าโรคบางโรคก็เกิดจากการอักเสบเรื้อรังนี่แหละ เช่น โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ที่แม่เป็น แม่บอกว่าปวดเรื้อรังมาตั้งแต่ปี 2020 แล้วก็ยังไม่หายขาด สงสารแม่จัง คิดแล้วก็เศร้า

กลางดึกแบบนี้ คิดอะไรก็ดูฟุ้งซ่านไปหมดเลยแฮะ…

อะไรช่วยลดอาการอักเสบ

โอ๊ย! เรื่องอักเสบเนี่ยเจอกับตัวบ่อยมาก เล่าให้ฟังเลยนะ

1. พัก: ข้อเท้าแพลงตอนไปวิ่งที่สวนลุมเมื่อเดือนก่อน จำได้เลยว่าตอนนั้นอยากเบิร์นมาก วิ่งแบบไม่คิดชีวิต สุดท้ายข้อเท้าพลิก! สิ่งแรกที่ทำคือหยุดวิ่งทันที กลับบ้านแล้วนอนยกขาสูงเลย

2. ประคบเย็น: อันนี้สำคัญ! วันนั้นรีบเอาเจลเย็นในตู้เย็นมาประคบเลย ประคบไปร้องโอดโอยไป มันเย็นเจี๊ยบ! แต่ช่วยได้เยอะจริง ๆ บวมน้อยลงเยอะเลย ทำประมาณ 2-3 วันแรกเลยนะ

3. พันผ้า: หาผ้าพันแผลมาพันข้อเท้าไว้ คือพันแบบไม่แน่นเกินไปนะ แค่พอให้มันกระชับ ๆ ไม่ให้ข้อเท้าขยับเยอะ

4. ยกสูง: นอนยกขาสูงตลอดเลย ตอนดู Netflix ก็เอาหมอนมารองขา คือทำทุกวิถีทางให้มันสูงกว่าหัวใจ

5. ยา: อันนี้แล้วแต่คนนะ แต่ส่วนตัวกินยาแก้ปวดลดอักเสบด้วย เพราะตอนนั้นปวดมากจริง ๆ ไปร้านขายยาแล้วเภสัชกรแนะนำมา

6. อาหาร: ช่วงนั้นพยายามกินพวกขมิ้นชันเยอะ ๆ เพราะเค้าว่ามันช่วยลดอักเสบได้ ก็กินไปงั้นแหละ ไม่รู้ช่วยจริงป่าว แต่กินแล้วสบายใจ

ข้อมูลเพิ่มเติม:

• ขมิ้นชัน: มีสารเคอร์คูมิน (Curcumin) ที่มีคุณสมบัติลดการอักเสบ
• ปลาที่มีไขมันดี: เช่น แซลมอน, ทูน่า มีโอเมก้า 3 ช่วยลดการอักเสบ
• ผลไม้ตระกูลเบอร์รี่: เช่น สตรอเบอร์รี่, บลูเบอร์รี่ มีสารต้านอนุมูลอิสระสูง

สำคัญ: ถ้าอาการไม่ดีขึ้นภายใน 2-3 วัน หรือปวดมาก ๆ ควรรีบไปหาหมอนะ อย่าปล่อยไว้นาน!