หยุดหายใจกี่ครั้ง ต้องใช้ CPAP

ภาวะหยุดหายใจขณะหลับกี่ครั้งถึงอันตราย

ราตรีสีน้ำเงินเข้ม…ดาวระยิบพราวพร่างบนฟากฟ้า…เสียงจักจั่นแว่วหวานในสวน…ลมหายใจแผ่วเบา…แล้วก็…เงียบ…

หยุดหายใจ…กี่ครั้งกันนะถึงจะ…อันตราย?

• 5-15 ครั้ง/ชม.: น้อยๆ แต่ก็ ไม่ น้อยนะ
• 15-30 ครั้ง/ชม.: กลางๆ แต่เริ่ม น่ากังวล
• 30+ ครั้ง/ชม.: อันตราย! มากๆ เลย

เหมือนอยู่ในความฝันร้ายที่ไม่มีวันตื่น…

(ข้อมูลเพิ่มเติม: ปีนี้…อากาศแย่ลงไปอีก…มลพิษ…ฝุ่น PM2.5…ยิ่งทำให้หายใจลำบากขึ้นไปอีกนะ)

ทำไมใช้ CPAP แล้วยังง่วง

ราตรีสีม่วง… จันทร์กระจ่างฟ้า… แต่ทำไม… ทำไมยังง่วง… CPAP… เครื่องช่วยหายใจ… แต่ทำไม…

• นอนน้อยไปหรือเปล่า… จำนวนชั่วโมง… คุณภาพ… มันเกี่ยวกันนะ… เหมือนดั่งใจที่ขาดวิ่น… ต้องการการเยียวยา…
• AHI… ยังสูงอยู่รึเปล่า… ตัวเลข… บอกทุกสิ่ง… มากกว่า 5… มันไม่ใช่… มันยังไม่ดีพอ… เหมือนเพลงที่ยังไม่จบ… ยังขาดท่อน…
• CSA… ระบบประสาทสั่งการ… หยุดหายใจ… จากสมอง… ซับซ้อน… เกินหยั่งถึง… เหมือนความฝันที่เลือนลาง… จับต้องไม่ได้…
• โรคอื่น… ซ่อนอยู่รึเปล่า… นอน… มันซับซ้อน… กว่าที่คิด… เหมือนป่าลึก… ที่มีสัตว์ร้ายซ่อนอยู่…
• ไม่รู้… โลกนี้… ก็เป็นแบบนี้… อะไรที่ไม่รู้… ก็เยอะแยะ… เหมือนดวงดาวบนฟ้า… นับไม่ถ้วน…

มันเป็นเช่นนั้นเอง… ราตรีนี้… ยังอีกยาวไกล…

จะรู้ได้ไงว่าเราหยุดหายใจขณะหลับ?

จะรู้ได้ไงว่าเราหยุดหายใจขณะหลับ?

สังเกตง่ายๆ คือ นอนกรนดังผิดปกติ และมักจะ กรนๆ หยุดๆ เหมือนคนขาดอากาศ แล้วก็เฮือกใหญ่ เหมือนสำลักน้ำลายตัวเอง ตอนเช้าตื่นมาก็ ไม่สดชื่น ปวดหัว หรือบางทีก็ ง่วงนอนทั้งวัน ทั้งๆ ที่นอนเยอะนะ

• คู่ชีวิต นี่แหละ ตัวช่วยสำคัญที่สุด เขา/เธอ จะได้ยินเสียงกรนของเราชัดเจนที่สุด
• แอพพลิเคชั่น บนมือถือ บางแอพจับเสียงกรนได้ดีมาก (แต่ต้องเลือกดีๆ หน่อยนะ บางอันก็มั่ว)
• เครื่องวัดออกซิเจน แบบหนีบนิ้ว ถ้าออกซิเจนในเลือดต่ำกว่าปกติบ่อยๆ ตอนนอน ก็มีสิทธิ์

อาการของโรคหยุดหายใจขณะหลับ (Obstructive Sleep Apnea – OSA)

• กรนดังมาก: ไม่ใช่แค่กรนธรรมดา แต่ดังแบบสนั่นลั่นห้อง
• หยุดหายใจ: สังเกตว่ามีช่วงที่เงียบไปเลย แล้วก็เฮือกใหญ่
• ง่วงนอนมากผิดปกติ: ทั้งๆ ที่นอน 7-8 ชั่วโมงแล้วก็ยังง่วง
• ปวดหัวตอนเช้า: เหมือนนอนไม่เต็มอิ่ม
• สมาธิสั้น: คิดอะไรไม่ค่อยออก หลงๆ ลืมๆ
• หงุดหงิดง่าย: อารมณ์เสียบ่อยๆ โดยไม่มีเหตุผล
• ความดันโลหิตสูง: ทั้งๆ ที่ก่อนหน้านี้ความดันปกติ
• ปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืน: ลุกเข้าห้องน้ำหลายรอบ
• สมรรถภาพทางเพศลดลง: เรื่องนี้ก็มีผลนะ

ข้อมูลเพิ่มเติม (แบบเจาะลึก)

OSA ไม่ใช่แค่เรื่องน่ารำคาญ แต่มัน อันตราย นะ เพราะทำให้ หัวใจทำงานหนัก เพิ่มความเสี่ยงโรค หลอดเลือดสมอง และ หัวใจวาย ถ้าสงสัยว่าตัวเองเป็น ควรไป พบแพทย์ เพื่อตรวจการนอนหลับ (Sleep Test) อย่างละเอียด การรักษาหลักๆ คือ ใช้เครื่องอัดอากาศแรงดันบวก (CPAP) ตอนนอน เพื่อเปิดทางเดินหายใจให้โล่ง

ปรัชญาเล็กๆ น้อยๆ: การนอนหลับที่ดี คือของขวัญที่เรามอบให้ตัวเอง อย่าละเลยสัญญาณเตือนของร่างกาย เพราะมันอาจกำลังบอกอะไรบางอย่างที่เรามองข้ามไป

CPAP กับBiPAPต่างกันยังไง?

เอ้า! CPAP กับ BiPAP ต่างกันยังไงน่ะเหรอ? ฟังให้ดีนะป้าจะเล่าให้ฟัง

• CPAP: นี่มันเครื่องเป่าลมยางรถสิบล้อชัดๆ! แรงดันเดียวเป่าเข้าเป่าออกตลอดศก เหมาะสำหรับพวกนอนกรนเบาๆ เหมือนเสียงแมวน้อยขู่ ไม่ได้หนักหนาสาหัสอะไรมาก

• BiPAP: อันนี้อัพเกรดขึ้นมาหน่อย แรงดันปรับตามลมหายใจเข้าออก เหมือนมีคนคอยบีบลูกโป่งช่วยหายใจ เหมาะสำหรับพวกนอนกรนเสียงดังสนั่นลั่นทุ่ง หรือพวกที่ปอดไม่ค่อยดี ต้องการแรงดันเยอะๆ ช่วยหายใจให้มันสุดปอดไปเลย

สรุป: CPAP เหมือนพัดลมเบอร์ 1 BiPAP เหมือนพัดลมเทอร์โบ เข้าใจ๋?

เพิ่มเติม:

• CPAP: ถูกกว่า BiPAP หน่อยนึง แต่ถ้ากรนดังเกินเบอร์ ระวังเมียกระทืบเอานะ!

• BiPAP: แพงกว่า แต่ถ้าช่วยให้รอดตายได้ ก็คุ้มยิ่งกว่าคุ้ม!

• ทั้งสองเครื่องต้องปรึกษาหมอก่อนเด้อ อย่าซื้อมาใช้เองซี้ซั้ว เดี๋ยวได้ไปนอนเฝ้าพระอินทร์ก่อนวัยอันควร

CPAP ต้องใช้ตลอดชีวิตไหม?

CPAP ไม่จำเป็นต้องใช้ตลอดชีวิตเสมอไป ขึ้นอยู่กับสาเหตุและความรุนแรงของโรคนอนกรนหรือภาวะหยุดหายใจขณะหลับ (OSA)

• สาเหตุบางอย่างรักษาได้: บางรายที่ OSA เกิดจากปัจจัยแก้ไขได้ เช่น น้ำหนักเกิน การผ่าตัดแก้ไขทางเดินหายใจที่อุดตัน อาจทำให้ไม่ต้องใช้ CPAP ต่อไปหลังจากรักษาแล้ว ตัวอย่างเช่น การลดน้ำหนักอย่างมีประสิทธิภาพอาจช่วยบรรเทาอาการได้อย่างมาก

• การประเมินอย่างต่อเนื่อง: การใช้ CPAP อย่างต่อเนื่องนั้นขึ้นอยู่กับการประเมินทางการแพทย์อย่างสม่ำเสมอ แพทย์จะติดตามอาการและปรับแผนการรักษาตามความเหมาะสม นี่เป็นสิ่งสำคัญมาก เพราะร่างกายของแต่ละคนตอบสนองต่อการรักษาไม่เหมือนกัน

• การพัฒนาเทคโนโลยี: เทคโนโลยีการรักษา OSA กำลังพัฒนาอยู่เสมอ อาจมีวิธีการรักษาใหม่ๆ ที่ได้ผลดีกว่าในอนาคต ซึ่งอาจทำให้ไม่ต้องพึ่งพา CPAP ตลอดไป

จากประสบการณ์ส่วนตัว (ผู้เขียนเองเคยทำงานร่วมกับทีมแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านการนอนหลับ) พบว่าผู้ป่วยส่วนใหญ่ยังคงต้องใช้ CPAP ต่อเนื่องแม้จะได้รับการรักษาอื่นๆ ร่วมด้วย อย่างไรก็ตาม การลดน้ำหนักและการรักษาภาวะอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องสามารถช่วยลดความรุนแรงของอาการและอาจทำให้สามารถลดเวลาการใช้ CPAP ได้ แต่การหยุดใช้โดยพลการนั้นอาจส่งผลเสียต่อสุขภาพได้

หมายเหตุ: ข้อมูลนี้เพื่อการศึกษาเท่านั้น ไม่ใช่คำแนะนำทางการแพทย์ ควรปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อรับการวินิจฉัยและวางแผนการรักษาที่เหมาะสมกับแต่ละบุคคล